Phóng to

Mặt tiền nhà cổ Huỳnh Thủy Lê

Một lối kiến trúc độc đáo

Nhà cổ Huỳnh Thủy Lê ở ngay trung tâm thị trấn Sa đéc, cách chợ Sa đéc chừng 1km ven theo bờ sông. Ngôi nhà trước kia vốn là của một người Hoa họ Huỳnh nổi tiếng giàu có nhất vùng. Ngôi nhà được xây từ năm 1895 với vật liệu chính là gỗ. Kiểu nhà ba gian, kết cấu đúng lối kiến trúc đặc trưng của vùng miền Tây Nam bộ. Nhà được sơn xanh, các phòng trang trí xen kẽ kính màu xanh nên ngôi nhà còn được biết đến với tên "ngôi nhà màu xanh" (theo cuốn Guide Book).

Nhưng đến năm 1917, qua một lần sửa chữa lớn, ngôi nhà được xây dựng lại mang dáng dấp của biệt thự Pháp kết hợp hài hòa lối kiến trúc phương Đông. Mái nhà hình thuyền tượng trưng miền sông nước, vòm cửa cong theo kiểu La Mã và được chạm khắc các phù điêu thời Phục hưng của thế kỷ 17.

Nội thất bên trong trên các cánh cửa, cột nhà, tấm liễn... đều khắc chữ Hán sơn son thếp vàng. Ta sẽ dễ dàng bắt gặp những hình chạm trổ mang tính tâm linh phương Đông như "long, lân, phụng". Duy một điều đặc biệt ở nhà cổ này không sử dụng biểu tượng "quy" mà thay vào đó là hình "con dơi ngậm kim tiền" tượng trưng cho quyền uy, lộc thọ. Ở giữa những cây cột có khắc hoa cúc, chim loan, chim phụng rất tinh vi trông giống như bản hòa nhạc của mùa xuân với ý nghĩa "Loan phụng hòa minh sắc cầm hòa hiệp" (chỉ sự sung túc và hạnh phúc của một gia đình).

Chính giữa nhà là bàn thờ ông Quan Công với sắc mặt đỏ ửng đang ngồi, tay nâng đai ngọc với phía trên là hình "Lưỡng long tranh châu". Phía sau bàn thờ là hai phòng ngủ với ba mặt làm bằng gỗ, có chạm trổ hoa lan, cúc, trúc, bướm và tứ quả...

Phóng to

Cổng vào nhà cổ Huỳnh Thủy Lê

Một mối tình lịch sử

Huỳnh Thủy Lê là con trai út trong một gia đình có bốn người con của ông Huỳnh Cẩm Thuận. Khi ông Thuận mất, ông Lê được quyền thừa kế ngôi nhà này. Ông Lê chính là mối tình đầu của nữ văn sĩ Margueritte Duras. Hai người tình cờ quen nhau trên chuyến phà Mỹ Thuận năm 1929, lúc đó Margueritte mới 15 tuổi, còn ông Lê 23 tuổi. Mối tình thơ ngây nảy sinh từ đó nhưng khi cha ông Lê biết chuyện đã ngăn cấm và không cho hai người qua lại với nhau vì không môn đăng hộ đối.

Gia đình Margueritte rất nghèo, mẹ là giáo viên trường nữ học Trưng Vương, tiền lương không đủ nuôi ba đứa con, bà đành gửi Margueritte vào trường Dòng học với các nữ tu. Ước mơ có một gia đình hạnh phúc với người mình yêu không thành, Margueritte trở về Pháp. Bà đã viết cuốn tự truyện L'Amant kể về mối tình đầu của mình.

Tác phẩm đoạt giải Goncourt và trở nên bán chạy nhất với hơn 2,5 triệu bản, được dịch ra hơn 40 thứ tiếng và dựng thành phim Người tình nổi tiếng. Bộ phim được quay ở nhiều nơi, trong đó ở Sa đéc lấy bối cảnh là ngôi nhà cổ Huỳnh Thủy Lê. Sau khi xem phim Người tình, nhiều người muốn tận mắt chiêm ngưỡng làng quê Sa đéc và căn nhà người tình của nữ văn sĩ nổi tiếng.

Ngồi ở gian chính của ngôi nhà cổ, nhâm nhi ly trà trong không khí mát mẻ của gió sông thổi vào, nghe hướng dẫn viên kể về gia đình và cuộc đời của ông Lê cũng như mối tình đã đi vào lịch sử của nữ văn sĩ Pháp một cách tỉ mỉ, ngắm nhìn những vật dụng cổ trưng bày và tìm hiểu thêm nhiều điều thú vị về ngôi nhà được xây dựng theo lối kiến trúc Đông - Tây kết hợp hài hòa.

Đến Se đéc - Đồng Tháp mà không tham quan ngôi nhà cổ Huỳnh Thủy Lê là một điều thật đáng tiếc.

Phóng to Áo Trắng số 1 (ra ngày 1-1-2011) hiện đã có mặt tại các sạp báo. Mời bạn đọc đón mua để thưởng thức được toàn bộ nội dung của ấn phẩm này.