Đoàn chuyên gia khảo sát hàng cây cổ thụ trên đường Lê Thánh Tôn, TP Trà Vinh (tỉnh Trà Vinh) - Ảnh: ĐỨC THÀNH

Quy hoạch từ thời Pháp thuộc, đô thị TP Trà Vinh là hệ thống những con đường nhỏ đan xen, tạo nên những ô phố vuông vức, chỉn chu. 

Điều khiến người dân TP Trà Vinh thấy tự hào và du khách trầm trồ khi đến đây là hệ thống cây xanh phủ kín các con đường nội ô. Bao phủ 59 tuyến đường nội ô và ven đô thị là gần 15.000 cây xanh với nhiều chủng loại; trong đó khoảng 800 cây cổ thụ có tuổi đời hàng trăm năm, gần 1.300 cây cao trên 12m... Đô thị Trà Vinh được mệnh danh “thành phố trong rừng cổ thụ”.

Tuy vậy, hàng loạt cây cổ thụ ở đô thị này đang “hấp hối” như phản ánh trong bài báo “Bêtông hóa vỉa hè, 420 cổ thụ chết dần” (Tuổi Trẻ 27-5) là thực trạng người dân có thể thấy bằng mắt thường nhiều năm qua và chỉ dấu cảnh báo cho thực trạng này đã được nhận ra từ trước.

Sau khi Tuổi Trẻ đăng bài báo trên, tôi có dịp khảo sát thêm nhiều tuyến đường trong nội ô TP Trà Vinh.

Thực trạng cho thấy ngoại trừ một số ít tuyến đường người ta kết hợp làm bồn hoa khá rộng dưới gốc cây (như đường 19 Tháng 5, tức đường hàng me), ở nhiều tuyến đường khác bên dưới các gốc cổ thụ to đùng bêtông và gạch lát vỉa hè đã vây kín, bịt gần hết lối tiếp cận nước và dưỡng chất cho sự phát triển của cây. Cây không có lối “thở”, tình trạng khô cằn, rụng lá hay tạo môi trường tốt cho sâu bệnh là tất yếu.

Ngoài ra, tôi cho rằng góp phần làm cho cây xanh rơi vào tình trạng “hấp hối” như hiện nay một phần còn do công tác bảo dưỡng cây. Không rõ cây xanh bị bệnh gì, đã được “thăm khám” ra sao song rất nhiều lần người dân vô cùng ngạc nhiên khi hàng loạt cây có tuổi đời hàng chục năm được “bảo dưỡng” bằng một động tác hết sức đơn giản là cắt tỉa một cách trơ trọi.

Nguyên do nữa là dự án nâng cấp năng lực thoát nước đô thị TP Trà Vinh. Thời gian qua với việc triển khai dự án này, nhiều tuyến đường đã được đào xới nham nhở, các cống hộp bêtông phục vụ dự án được tập kết quanh nhiều gốc cây cổ thụ bịt hết đường “thở” của cây, cạnh đó việc xe cộ lưu thông (tạm) trên vỉa hè khiến các bồn ximăng quanh nhiều gốc cây vỡ nham nhở, đất quanh các gốc cây sạt lở, trôi tuột nên nhiều cây xanh trơ rễ và có nguy cơ ngã đổ bất cứ lúc nào.

Cấp cứu cho các cây xanh đang “hấp hối” ở Trà Vinh chắc chắn là cần kíp. Tuy vậy, để Trà Vinh mãi là “thành phố trong rừng” thì công tác quy hoạch, bảo dưỡng cây xanh ở đây nói riêng, quản lý đô thị nói chung cần một sự chuyên nghiệp hơn.