Theo báo cáo của Cục Trồng trọt - Bộ NN&PTNT, hiện nay cả nước có khoảng 29 tỉnh, thành phố trồng cao su. Đối với 20 tỉnh nằm trong quy hoạch phát triển cao su cả nước thì đã có 11 tỉnh với khoảng 162.400 ha vượt so với quy hoạch được duyệt, cụ thể Bình Phước vượt khoảng 82.000 ha, Tây Ninh 33.200 ha, Bình Thuận 10.800 ha, Bình Dương 7.300 ha…

Như vậy, diện tích cao su vượt so với quy hoạch chủ yếu ở vùng Đông Nam Bộ, là vùng sản xuất cao su truyền thống, có điều kiện đất đai, khí hậu thích hợp cho phát triển cao su. Tương ứng với diện tích trồng cao su tăng thì đến năm 2013, sản lượng cao su cả nước đạt 958.9000 tấn, tăng 34,4% so với năm 2009 (bình quân tăng 6,9%/ năm); năng suất cao su bình quân của Việt Nam đạt 17,4 tạ/ha (năm 2013).

Thế nhưng, mặc dù diện tích cao su tăng trưởng với tốc độ cao, năng suất cao su lớn nhưng do quản lý quy hoạch chưa tốt, nông dân sản xuất tự phát khó kiểm soát nên có một số diện tích cao su trồng trên đất chưa phù hợp, dẫn đến chất lượng mủ kém, năng suất không cao. Mặt khác, chất lượng sản phẩm cao su của Việt Nam cũng chưa cao do cách thu mủ hiện nay ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm và giá trị xuất khẩu.

Về công nghệ, hiện nay dây chuyền thiết bị cao su sơ chế của Việt Nam chủ yếu là áp dụng công nghệ trong nước (chiếm 92% tổng số vốn đầu tư của các nhà máy chế biến và đầu tư trong nước), công nghệ lạc hậu nên ảnh hưởng đến chất lượng mủ cao su cũng như tăng chi phí sản xuất do sử dụng nhiều nhân công.

Đặc biệt, theo tổ chức Nghiên cứu Cao su Quốc tế, trong 2 năm tới, thị trường cao su thế giới sẽ tiếp tục dư thừa. Năm 2015, thế giới sẽ thừa 483.000 tấn mủ cao su, năm 2016 thừa 316.000 tấn mủ cao su. Trong bối cảnh đó, vào những năm tới, Việt Nam sẽ có thêm khoảng 4.000 ha cao su đưa vào khai thác, từ đó sản lượng mủ tiếp tục tăng lên sẽ tạo áp lực rất lớn cho tiêu thụ.

Vì vậy, theo Bộ NN&PTNT, đã đến lúc cần đẩy mạnh quá trình tái cơ cấu ngành cao su để phát triển phù hợp với nhu cầu của thế giới trong thời gian tới, nhằm tăng sản lượng cũng như giá trị xuất khẩu của ngành. Trước tiên, trong năm 2014, Cục Trồng trọt và các địa phương sẽ tiến hành rà soát quy hoạch phát triển cao su theo đúng quy hoạch của tỉnh và phù hợp với quy hoạch chung của cả nước. Tiếp tục điều chỉnh quy mô sản xuất trong ngành cao su theo hướng tạm dừng không trồng mới cao su mà tập trung tái canh vườn cây hết tuổi khai thác và thâm canh các vườn cây hiện có để nâng cao năng suất, chất lượng.

Để tăng giá trị xuất khẩu cao su, ngành cao su cũng như các doanh nghiệp cần chú trọng các giải pháp nâng cao chất lượng cao su thiên nhiên bằng cách áp dụng các biện pháp kỹ thuật trong sản xuất để nâng cao năng suất, tăng giá trị sản xuất bằng việc chăm sóc mủ cao su đúng quy trình kỹ thuật, đặc biệt khuyến khích mô hình xen nông lâm kết hợp với cây cao su để tăng thu nhập.

Ngoài ra, có chính sách khuyến khích thu hút đầu tư phát triển ngành chế biến cao su trong nước để tăng tiêu thụ cao su nội địa, giảm nhập khẩu các sản phẩm chế biến từ cao su. Ngành cao su sẽ đẩy mạnh công nghiệp chế biến gỗ cao su, đa dạng hóa các sản phẩm để tận dụng tối đa các sản phẩm cao su từ vườn thanh lý nhằm nâng cao giá trị gia tăng.

Nguồn: Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn