Đó có phải là do acid uric không? Vì tôi bị dư acid uric. Cho tôi hỏi có thể khám bệnh này tốt nhất tại bệnh viện nào?

Pham Thach Anh

- Trả lời của Phòng mạch online:

Rất tiếc là chúng tôi không biết bạn bị đau khớp nào của vùng bàn cổ chân vì khi duỗi và gập bàn chan kêu lách cách có thể xuất phát từ vùng cổ chân. Khi tuổi lớn vùng cổ chân cũng như các khớp khác cũng bị lão hóa nên khi gập duỗi cũng có thể có tiếng kêu. Việc đi lại gây mỏi khớp và đau cho thấy tình trạng lão hóa của các khớp này.

Về bệnh gút, chúng tôi xin cung cấp sau đây một số thông tin để bạn tiện tham khảo.

Bệnh gut (gout tiếng Anh hay goutte tiếng Pháp) là bệnh nằm trong nhóm bệnh lắng tụ tinh thể (crystalline deposition disease), mà cụ thể ở đây là lắng tụ tinh thể monosodium urate ở bao khớp, gân do tình trạng acide urique tăng cao trong máu… gây ra các đợt viêm khớp ngoại biên, tức là viêm các khớp chân tay, đặc biệt hay xảy ra ở ngón chân cái, tình trạng viêm này do các con bạch cầu được ví như các lính chiến đấu trong cơ thể đi dọn dẹp các tinh thể này.

Tình trạng viêm này có thể tái đi tái lại nhiều lần gây ra biến dạng khớp nếu không điều trị. Không phải tất cả những người có acide urique cao trong máu là bị cơn gút, tuy nhiên nếu nồng độ acide urique trong máu cao và kéo dài càng lâu thì càng có nguy cơ bị gút.

Thế tại sao lại bị tăng acide urique trong máu? Đó là do thận không thải được acide urique hoặc do cơ thể tạo ra quá nhiều (do ăn uống, bệnh lý như ung thư máu dạng limphôm, thiếu máu tán huyết, vảy nến.. ) hoặc do bất thường trong chu trình tạo ra acide này.

Bệnh sẽ biểu hiện bằng các cơn đau ở các khớp, khớp có thể bị sưng to đỏ, có thể có nước trong khớp, đặc biệt là ngón chân cái (khớp bàn ngón) hay bị nhất, tuy nhiên các khớp khác đều có thể bị, cơn đau rất nặng được mô tả dữ dội và nhiều khi bệnh nhân không dám đắp mền vì chỉ cần chạm nhẹ vào cũng gây ra cơn đau dữ dội. Cơn gút hay xảy ra sau một chấn thương nhẹ, sau bữa nhậu linh đình. Cơn gút có thể xảy ra vài ngày hoặc vài tuần và có thể tự bớt, nhưng nếu không điều trị những cơn này sẽ xuất hiện thường hơn và gây ra biến dạng hủy khớp gây tàn phế.

Làm sao để chẩn đoán bệnh gút: các BS sẽ cho thử nồng độ acide urique trong máu và tùy theo thông số của mỗi loại máy thử mà cho các con số khác nhau, bình thường nhỏ hơn 7mg/dL, tuy nhiên cơn gút khá đặc trưng nên đôi khi có thể chẩn đoán được chỉ qua hỏi bệnh sử và khám bệnh nhân vì nồng độ acide urique trong máu cao giúp chẩn đoán nhưng không chuyên biệt.

Nếu lấy dịch khớp đem soi dưới kính hiển vi để thấy các tinh thể urate hình kim là chắc chắn nhất nhưng ít được làm vì nhiều lý do khác nhau.

Chụp X-quang khớp cho thấy hình ảnh tổn thương xương dưới sụn.

Bệnh tiến triển ra sao và có thể chữa khỏi hay không? Thường cơn gút có thể bị đẩy lui bằng các thuốc hiện có và nếu bệnh nhân chịu theo cuộc điều trị và chấp nhận ăn kiêng thì có thể ngăn chặn được bệnh, nhưng nên nhớ rằng đây là loại bệnh không thể chữa dứt, nghĩa là bệnh nhân phải chấp nhận chế độ ăn kiêng và theo dõi bệnh suốt đời.

Nếu không điều trị hoặc để cơn gút xảy ra nhiều lần sẽ gây hủy khớp, gây tàn phế, lúc đó cần đến các phẫu thuật tái tạo khớp. Khoảng 20 % bệnh nhân bị gút bị sỏi thận do chính tinh thể urate lắng tụ gây ra sỏi làm tắc nghẽn đường tiết niệu có thể gây suy chức năng thận, nhiễm trùng tiểu… có thể ảnh hưởng đến tính mạng. Một số bệnh nhân có các cục ở dưới da như vùng khuỷu, mắt cá .. gọi là cục tophi là do lắng tụ tinh thể urate khi bể ra làm chảy ra một chất bột trắng giống như phấn.

Vai trò của nội soi khớp là làm sạch khớp, cắt bớt bao hoạt dịch của khớp khi bị viêm nhiều lần gây dày, hạn chế vận động của khớp. Một khi khớp bị hư hoàn toàn thì có thể thay khớp bằng khớp nhân tạo.

Việc điều trị gút bao gồm đẩy lui các cơn gút cấp, ngăn ngừa các cơn gút xảy ra bằng các loại thuốc như colchicine, kháng viêm giảm đau, thuốc ức chế sự hình thành acide urique chế độ ăn kiêng các loại thực phẩm có quá nhiều đạm như đồ biển, gan, thận, rượu bia…, uống nhiều nước và kiềm hóa nước tiểu bằng natri bicacbonat ( sodium bicarbonate). Tuy nhiên không nên quá hạn chế ăn uống vì thuốc có thể kiểm soát nồng độ acide urique trong máu. Theo dõi nồng độ acide này định kỳ.

Bạn có thể đi khám bệnh tại các bệnh viện có khoa khớp hay chấn thương chỉnh hình hoặc có thể khám tại BV Đại học Y dược cơ sở 1. Chúc bạn mau lành bệnh