Đó là vở cải lương Ngàn năm tình sử (tháng 3-2025), Câu thơ yên ngựa (tháng 4-2025), ca cảnh Lý Thường Kiệt (tháng 4-2025) và vở Sấm vang dòng Như Nguyệt (tháng 6-2025).

Mỗi vở là cách khai thác riêng về cuộc đời Lý Thường Kiệt ở nhiều giai đoạn nhưng tựu trung vẫn sáng lên hình ảnh vị danh tướng kiệt xuất, xả thân vì độc lập tự do của dân tộc.

Lý Thường Kiệt qua góc nhìn hậu thế

Tối 26-3, tại sân khấu Thế Giới Trẻ (Trường đại học Sân khấu Điện ảnh TP.HCM), sinh viên Vũ Hùng đã tốt nghiệp đạo diễn với vở cải lương Ngàn năm tình sử (tác giả: Nguyễn Quang Lập). Ngàn năm tình sử từng được Idecaf dàn dựng bản kịch nói rất thành công năm 2009. Nay lần đầu tiên Vũ Hùng đặt hàng soạn giả Phạm Văn Đằng chuyển thể cải lương.

Dù chỉ là vở tốt nghiệp nhưng có thể thấy tấm lòng của Vũ Hùng muốn thực hiện vở cải lương sử Việt, đặc biệt xoay quanh cuộc đời danh tướng Lý Thường Kiệt - vị anh hùng kiệt xuất của dân tộc, người đã viết nên bài thơ thần Nam quốc sơn hà được xem là bản tuyên ngôn độc lập đầu tiên của nước ta.

Việc tôn vinh cuộc đời của ông trong những ngày cả nước tưng bừng tổ chức các hoạt động kỷ niệm 50 năm thống nhất đất nước càng thêm ý nghĩa. 

Ngàn năm tình sử là nốt lặng đầy xao xuyến về mối tình của chàng trai Ngô Tuấn (Lý Thường Kiệt) và nàng Thuận Khanh khiến khán giả cứ day dứt mãi về những nỗi niềm, sự cô đơn của người anh hùng khi phải gác tình riêng vì nghĩa lớn.

Đêm 19-4, tại Nhà hát cải lương Trần Hữu Trang, khán giả đã có một buổi tối xem cải lương "đã đời" với vở cải lương tuồng cổ Câu thơ yên ngựa. Đây là tác phẩm sử Việt nổi tiếng của gia tộc 100 năm theo nghiệp tổ Vĩnh Xuân - bầu Thắng - Minh Tơ - Thanh Tòng.

Rất nhiều đoàn trên cả nước dàn dựng lại kịch bản này, tuy nhiên đạo diễn Hoa Hạ đã phả sức sống mới vào vở diễn có tuổi đời gần 50 năm. Trong đó, ngoài các nhân vật như Linh Nhân hoàng thái hậu (Ỷ Lan), Thượng Dương hoàng hậu, Lý Đạo Thành thì nhân vật Lý Thường Kiệt chính là điểm nhấn mà đạo diễn dụng công dàn dựng khiến khán giả dâng trào cảm xúc.

Sân khấu Chí Linh - Vân Hà cũng cấp tốc lên lịch diễn vở sử Việt Sấm vang dòng Như Nguyệt. Đây là tác phẩm được tác giả Yến Ngân viết mới, nghệ sĩ Chí Linh giữ vai trò đạo diễn. Chí Linh đồng thời cũng vào vai diễn nặng ký của vở là Lý Thường Kiệt.

Sấm vang dòng Như Nguyệt khai thác mạnh câu chuyện về hoàng tử Chiêu Văn. Trong sử sách, ông và hoàng tử Hoằng Chân và tướng Lý Kế Nguyên là những người sát cánh bên cạnh Lý Thường Kiệt để góp phần làm nên chiến thắng Như Nguyệt. 

Vở diễn tuy nhấn mạnh Chiêu Văn nhưng qua đó cho thấy được tầm vóc của Lý Thường Kiệt với tài thao lược, túc trí đa mưu đã dẫn dắt quân ta chiến thắng quân Tống hùng mạnh.

Tự hào một danh tướng

Đều đáng quý là tất cả những vở diễn nói trên đều do các sân khấu xã hội hóa tự bỏ tiền túi thực hiện. Không hẹn mà gặp, tất cả đều chọn kịch bản có liên quan đến Lý Thường Kiệt. 

Có nghĩa là trong tâm thức người Việt Nam, ông chính là nhà quân sự - chính trị lỗi lạc, tinh thần quật cường quyết giành lại độc lập cho dân tộc của ông là bài tráng ca vang mãi đến đời sau.

Là người làm nên sức sống mới cho vở Câu thơ yên ngựa phiên bản 2025, đạo diễn Hoa Hạ khiến khán giả rùng rùng xúc động với những lớp diễn nêu cao tinh thần yêu nước, tinh thần đoàn kết chống ngoại xâm của dân tộc ta.

Bà tâm sự với Tuổi Trẻ trong những bản dựng trước đây bà thấy nhân vật Lý Thường Kiệt chưa nổi bật lắm, trong khi ngay tên vở Câu thơ yên ngựa là muốn nhấn mạnh đến bài thơ thần của Lý Thường Kiệt.

"Cũng phải nói rằng trước đây anh Thanh Tòng, Trường Sơn... diễn quá hay vai Lý Đạo Thành nên nhân vật trở thành điểm nhấn trong vở với lớp xử án Thượng Dương hoàng hậu mà hầu như khán giả nào cũng mê. 

Tôi nghiên cứu rất nhiều về nhân vật Lý Thường Kiệt nên lần này dựng tôi đầu tư cho nghệ sĩ trẻ Võ Minh Lâm với vai diễn nắm vai trò chủ chốt trong vở diễn. Bởi Lý Thường Kiệt cực kỳ giỏi về chiến thuật, binh pháp, mưu trí nên mới tạo nên chiến thắng vang dội trước quân Tống hùng mạnh" - Hoa Hạ nói.

Hoa Hạ bày tỏ ở Câu thơ yên ngựa bà không chỉ dựng với vai trò đạo diễn, mà còn trong tâm thế đầy tự hào, tôn kính các bậc tiền nhân xuất sắc của dân tộc. 

Nhân vật Lý Thường Kiệt thật sự chạm đến trái tim của khán giả bởi biết nhìn xa trông rộng, ông chiêu mộ người tài Lý Đạo Thành về giữ an triều đình để ông cầm quân đi chống giặc. Ông xin tha cho Thượng Dương hoàng hậu để nội bộ không bất hòa tạo kẽ hở cho giặc lợi dụng.

Bốn nhân vật chính Lý Thường Kiệt - Lý Đạo Thành - Linh Nhân hoàng thái hậu - Thượng Dương hoàng hậu dù có bất hòa nhưng khi ngoại bang xâm lấn biết dẹp thù riêng, đoàn kết giữ yên bờ cõi. 

Đặc biệt, lớp diễn Lý Thường Kiệt đi thị sát sông Như Nguyệt để tìm cách chống giặc từ đó viết ra bài Nam quốc sơn hà đã được Hoa Hạ tạo thành lớp diễn khó quên với khán giả.

Từ những bài bản, trình thức vũ đạo đến diễn xuất của diễn viên, nhóm múa, đội võ thuật tạo nên tổng thể hào hùng khiến khán phòng như bùng nổ với những tràng pháo tay. Tình yêu quê hương đất nước cứ thế được hun đúc thật mãnh liệt…

Kim Tử Long hóa trang cho con gái nuôi Bình Tinh vô vai kép võ

Tối 27-4, trong hậu trường chương trình Vầng trăng cổ nhạc của Đài truyền hình TP.HCM, nghệ sĩ Bình Tinh khoe ảnh được cha nuôi Kim Tử Long tự tay hóa trang cho cô vào vai kép võ.