Phóng to

Người dân tập trung trước Công ty cổ phần thủy điện Hạ Sông Pha đòi tiền đền bù - Ảnh: Văn Kỳ

Đến chiều tối cùng ngày, vẫn còn hàng chục người dân mang theo chiếu mền nằm ngay trong nhà máy.

Bồi thường quá chậm

Để thực hiện dự án Nhà máy thủy điện Sông Pha 1, từ tháng 9-2011 Công ty cổ phần thủy điện Hạ Sông Pha cho đơn vị thi công dùng mìn phá đá khiến hàng trăm nhà dân bị nứt tường, nứt nền. Nhiều gia đình phải bỏ đi nơi khác sống vì quá nguy hiểm. Việc nổ mìn phá đá này lúc đầu dự kiến xong trước năm 2012 nhưng đến tháng 10-2013 mới ngừng. Tháng 11-2013, Nhà máy thủy điện Sông Pha 1 đi vào hoạt động, nhưng việc bồi thường vẫn chưa thực hiện khiến người dân bức xúc. Chị Đặng Thị Kim Ánh (thôn Lâm Hòa, xã Lâm Sơn) kể: “Nhà tôi xây hết 275 triệu đồng chưa kịp vào ở thì đơn vị thi công nổ mìn nứt hết tường, trần nhà. Tôi phải đi thuê nhà nơi khác ở đến tận bây giờ. Tôi gọi đơn vị thi công xuống thì họ chỉ đến chụp hình nhà tôi rồi nổ mìn tiếp. Tôi nói mãi họ mới đưa 120 triệu đồng gọi là tiền ứng trước để tôi thuê nhà trong hai năm. Đến nay họ vẫn chưa tính toán để bồi thường”.

Nhiều người dân cho rằng chủ đầu tư và đơn vị thi công nhà máy thủy điện không nói rõ ràng đâu là tiền hỗ trợ (đã trao trước đó), đâu là tiền đền bù toàn bộ, gây nhầm lẫn cho người dân. Ông Nguyễn Văn Sinh (thôn Lâm Quý, xã Lâm Sơn) bực tức: “Họ đến đo đạc nhà tôi xong nói đền bù 19,1 triệu đồng. Tôi thấy đằng nào nhà mình cũng đã hư rồi, cần phải sửa sang trước tết nên đồng ý cho nhanh gọn. Xong tôi thuê thợ sửa nhà hết hơn 40 triệu đồng. Sau đó, họ đến nói trừ 10 triệu đồng ứng đợt trước còn có 9,1 triệu đồng thôi. Họ như vậy là không đàng hoàng, tôi cứ nghĩ số tiền đền bù đó là đã tính toán, trừ đi 10 triệu đồng ứng trước rồi”. Tương tự, bà Trịnh Thị Hải (thôn Lâm Quý) cũng cho rằng bà bị mắc lừa: “Nhà tôi nằm cách điểm nổ mìn không đến 50m nên mỗi lần đơn vị thi công cho phá đá là cả nhà chạy như chạy loạn. Rồi người của công ty đến đưa cho tôi 10 triệu đồng nói hỗ trợ. Bây giờ khi đi đo đạc lại họ nói sẽ bồi thường 12,6 triệu đồng nên tôi đồng ý ký xác nhận. Nhưng họ không nói rõ sẽ trừ 10 triệu đồng đưa trước đó. Bây giờ họ đòi trừ và đưa tôi có 2,6 triệu đồng thì sao tôi sửa được nhà để ở?”.

Ông Hà Ra Bích, chủ tịch UBND xã Lâm Sơn, cho biết Công ty cổ phần thủy điện Hạ Sông Pha đã hứa nhiều lần rồi, đến nay mới đi đo đạc rồi nói sẽ chi trả tiền bồi thường nên dân không còn tin tưởng. Theo ông Bích, đó là lý do khiến người dân kéo đến nhà máy. “Tôi phải khẩn cấp họp với mặt trận, hội người cao tuổi, hội phụ nữ để lên nhà máy động viên người dân giải tán, tạo điều kiện cho công ty nhanh chóng đền bù” - ông Bích nói.

Khó xác định thiệt hại

Theo ông Bích, UBND huyện Ninh Sơn, Sở Xây dựng Ninh Thuận cùng công ty đã có một tháng đi đến từng hộ gia đình đo đạc và ghi nhận thiệt hại. Tuy nhiên, số hộ gia đình bị thiệt hại vẫn chưa chính xác.

Ông Nguyễn Long Biên, chủ tịch UBND huyện Ninh Sơn, cho biết hiện nay có hơn 400 hộ làm đơn phản ảnh thiệt hại nên công tác xác minh, thống kê thiệt hại gặp nhiều khó khăn, phức tạp. “Chi trả đền bù chậm thì ai cũng thấy rồi nhưng lỗi phần lớn do thi công nổ mìn phá đá ì ạch. Tôi đã tổ chức không dưới bốn cuộc họp để giải quyết vấn đề này. Tôi cũng chỉ đạo công ty bắt buộc phải chi trả tiền cho dân trước tết” - ông Biên nói. Cũng theo ông Biên, khó khăn hiện nay là xác định vết nứt nhà dân do nổ mìn thi công nhà máy thủy điện gây ra hay do quá trình sử dụng. Trong khi đó, theo báo cáo ngày 2-1-2014 của Phòng kinh tế - hạ tầng UBND huyện Ninh Sơn, qua kiểm tra hơn 400 căn nhà thì nhà nào cũng có vết nứt, nhưng nguyên nhân có thể do nổ mìn cũng có thể do quá trình sử dụng, bởi quá trình nổ mìn kéo dài đến hai năm. Báo cáo này cũng cho thấy phạm vi an toàn khi nổ mìn theo quy định là 200m, nhưng có nhà dân nằm cách công trình 300m vẫn bị đá rơi thủng mái tôn.

Còn theo Công ty cổ phần thủy điện Hạ Sông Pha, có 434 hộ tại năm thôn của xã Lâm Sơn phản ảnh nhà họ bị thiệt hại. Trong đó có 129 hộ trong vòng bán kính 200m, 133 hộ ngoài vòng bán kính 200m và 172 hộ chưa xác định được bán kính vùng ảnh hưởng. Lãnh đạo công ty cho biết đã chi hơn 1 tỉ đồng đền bù ứng trước, hơn 200 triệu đồng đền bù hư hỏng mái tôn và gạch, 88 triệu đồng tiền đền bù hư hỏng giếng và 939 triệu đồng tiền hỗ trợ một số hộ dân phải thuê nhà nơi khác.

------------------------------------

* Tin bài liên quan:

Dân kéo đến nhà máy thủy điện đòi bồi thườngNgăn cản thi công do thủy điện nổ mìn gây nứt nhàDân kêu thủy điện Hạ Sông Pha 1 gây lũChủ tịch tỉnh Ninh Thuận chỉ đạo kiểm tra việc đền bù