Phóng to

Bức ảnh chụp từ đoạn băng video cho thấy máu chảy từ vết thương ổ bụng của ông Trần Thủy Biển sau khi bị bắn. Cho đến chiều hôm qua, cả hai lãnh đạo Đài Loan đã rời bệnh viện địa phương ở Đài Nam để trở về Đài Bắc, nơi ông Trần Thủy Biển sẽ bỏ phiếu hôm nay

Một trợ lý tổng thống nói ông Trần Thủy Biển trước đó còn có thể tự đi vào phòng mổ và vết thương không trầm trọng. Cùng đi với ông Trần Thủy Biển, người phó của ông là bà Annet Lã Tú Liên (59 tuổi) cũng bị thương vào chân.

Người phát ngôn Đảng Dân chủ tiến bộ (DPP) của ông Trần Thủy Biển nói cả hai người bị "trúng pháo hoa" của cuộc vận động. Tuy nhiên, sau đó văn phòng tổng thống đã chính thức xác nhận cả hai bị bắn. Chưa biết bao nhiêu phát đạn được bắn ra, trong lúc có người nói viên đạn đã xuyên qua gối của bà Liên trước khi trúng bụng ông Trần Thủy Biển. Cảnh sát đang truy tìm thủ phạm nhưng hiện chưa ai bị bắt. Nếu là hành động cố ý, có thể tính đây là vụ mưu sát thứ hai nhắm vào ông Trần Thủy Biển. Vụ đầu tiên diễn ra năm 1985 đã khiến vợ ông, bà Wu Shu-jen, bị liệt nửa người sau một tai nạn ôtô được cho là nhắm vào chồng của bà.

Ông Trần Thủy Biển và bà Lã Tú Liên đang trong chặng cuối của cuộc vận động tranh cử, trong đó hai ứng viên chính là Trần Thủy Biển và Liên Chiến (Đảng Dân tộc) đang đuổi nhau sát nút. Cuộc vận động tranh cử kéo dài khá căng thẳng với việc ông Trần Thủy Biển đưa kèm vào đó một trưng cầu ý dân hai câu hỏi về củng cố an ninh của lãnh thổ Đài Loan, và câu hỏi thứ hai được các nhà quan sát cho là nỗ lực của ông Trần Thủy Biển nhằm đưa Đài Loan theo hướng độc lập khỏi Trung Quốc (TQ). Cuộc trưng cầu này vì thế đã bị Pháp, Nhật, Đức, EU, Nga, Mỹ chỉ trích. Nga và Mỹ đặc biệt chỉ trích cuộc trưng cầu là "thiếu tinh thần xây dựng vì có thể dẫn tới căng thẳng trên eo biển Đài Loan". Bộ Ngoại giao TQ chưa bình luận tin ông Trần Thủy Biển bị bắn. Trước đó, TQ đã lên án cuộc trưng cầu ý dân ở Đài Loan.

Những vấn đề chính của cuộc bầu cử ngày 20-3

Phóng to

Ông Liên Chiến chủ trương mềm mỏng với TQ

Vấn đề lớn nhất của cuộc bầu cử hôm nay sẽ là quan hệ với TQ, bởi đây cũng chính là vấn đề chia rẽ hai đảng đang cạnh tranh. Mục tiêu cuối cùng của DPP là độc lập hoàn toàn khỏi TQ, điều mà TQ cảnh báo sẽ dẫn tới chiến tranh. Trong khi đó, Đảng Dân tộc của ông Liên Chiến chủ trương đường lối tiếp cận hòa giải với TQ. Cương lĩnh tranh cử của ông Liên Chiến là tăng cường trao đổi với TQ (hướng được nhiều doanh nhân Đài Loan ủng hộ), thiết lập bộ máy chính phủ trong sạch, hiệu quả và cải thiện nền kinh tế.

Về phần TQ, khác với những cuộc bầu cử trước tại Đài Loan (TQ cố tác động vào kết quả bầu cử), lần này Bắc Kinh giữ thái độ im lặng. Một người phát ngôn Chính phủ TQ còn nói không quan tâm tới "cái gọi là bầu cử tổng thống ở Đài Loan". Các nhà quan sát cho rằng vấn đề lớn nhất là những gì xảy ra tiếp đó. TQ rõ ràng ủng hộ ứng viên Liên Chiến, người nhấn mạnh cần phải "thực tế" trong ý nghĩa không nên làm gì phá vỡ nguyên trạng hiện nay. Nếu ông Liên Chiến thắng, TQ có thể nỗ lực cải thiện quan hệ xuyên eo biển và nối lại đối thoại, mặc dù có thể khó có tiến bộ nào gặt hái được trong giai đoạn hiện nay. Về ông Trần Thủy Biển, TQ từng nói sẵn sàng thương lượng nhưng chỉ khi nào Đài Loan chấp nhận "một số điều kiện tiên quyết" (có thể hiểu là nguyên tắc một nhà nước TQ thống nhất), điều mà ông Trần Thủy Biển không chấp nhận.

Kết quả bầu cử lần này rất khó tiên đoán, vì hai ứng viên tranh nhau sát nút trong khi 20% cử tri còn đang dao động. Cú mưu sát vừa rồi có thể làm thay đổi đáng kể số cử tri dao động này.