Hiện vật khảo cổ tìm thấy được cho là có liên quan tới cỗ máy tính cổ xưa nhất của nhân loại - Ảnh: DAILY BEAST

Theo trang Daily Beast, gần đây nhất, truyền thông lại được dịp xôn xao hơn khi giới khảo cổ công bố tìm thấy một hiện vật khác được cho là chiếc đĩa có liên quan tới cỗ máy tính Antikythera ở đáy biển Aegean.

Cỗ máy tính được đặt tên là Antikythera Mechanism này bị mất từ hơn 2.000 năm trước khi chiếc tàu hàng chở nó bị đắm ngoài khơi đảo Antikythera của Hi Lạp, hòn đảo nằm giữa hai đảo Kythera và Crete.

Năm 1901 các thợ lặn Hi Lạp lần đầu tiên tìm thấy cỗ máy này, nhưng thoạt đầu chỉ xác định nó là một khối lớn màu xanh có vỏ cứng bên ngoài mà họ tưởng là một tảng đá.

Họ mang nó tới nhà khảo cổ học Valerios Stais thuộc Bảo tàng Khảo cổ quốc gia ở Athens. Ban đầu không ai biết khối lớn màu xanh đó là gì.

Hai thiên niên kỷ đã bào mòn mọi thứ trên con tàu và những món hàng nó chở theo. Tuy nhiên người anh họ của nhà khảo cổ Stais là ông Spyridon Stais, cũng là một nhà toán học, là người đầu tiên xác minh những bánh răng của cỗ máy tính.

Sau đó, nhờ sự phát triển của công nghệ X-quang và sự góp sức của rất nhiều nhà khoa học khác, khối vật to lớn màu xanh đó mới được xác định là một chiếc máy tính có công nghệ tiến bộ ở thời đại cổ xưa với ít nhất 2.000 tuổi.

Chiếc máy tính này có tới hơn 30 bánh răng được chế tác thủ công. Để so sánh, số bánh răng này nhiều hơn cả chục bánh răng so với số bánh răng một chiếc đồng hồ hạng sang trung bình của Thụy Sĩ.

Cỗ máy này có thể làm những phép tính cơ bản, tính toán sự di chuyển của mặt trăng, mặt trời, theo dõi chuyển động của các chòm sao và các hành tinh cũng như dự đoán nhật thực/nguyệt thực…

Năm 2012, một nhóm các nhà khảo cổ học dưới nước trở lại khu vực tìm thấy cỗ máy tính cổ xưa này và tiếp tục tìm thấy một hiện vật đặc biệt khác là chiếc đĩa bị ăn mòn có đường kính 8cm.

Các phân tích bằng tia X sau đó nhận thấy trên chiếc đĩa có khắc biểu tượng sao Kim Ngưu. Cùng với phát hiện về cỗ máy tính công nghệ analog cổ xưa nhất, việc tìm thấy chiếc đĩa này khiến giới nghiên cứu rất hứng thú khi gợi mở giả thuyết về một lĩnh vực nghiên cứu mới của khảo cổ.

Cũng có một số học giả bày tỏ nghi ngờ cho rằng việc tìm thấy chiếc đĩa mới đang bị đẩy lên thành thông tin giật gân, vì có thể nó không có liên quan gì tới cỗ máy tính cổ xưa nhất.

Hiện tại giới khoa học cũng chưa thể khẳng định cái đĩa họ mới tìm thấy là thuộc chiếc máy tính Antikythera Mechanism hay của một thiết bị tương tự thứ hai khác mà họ chưa được biết.

Việc xuất hiện hình khắc biểu tượng của chòm sao Kim Ngưu trên đó cho thấy có thể nó dự đoán về vị trí của chòm sao này, nhưng cũng rất khó để xác định điều này.

Trong khi các nghiên cứu khoa học vẫn đang tiếp tục, việc khám phá thêm một hiện vật là chiếc đĩa (disk) đường kính 8cm vẫn tạo sức hút với giới nghiên cứu cũng như những người quan tâm khảo cổ về sự tồn tại của chiếc máy tính cổ xưa nhất cũng như lịch sử phát triển thú vị của nó.