Phóng to

Xe ben, xe tải vận chuyển đất đá nườm nượp vào ra mỏ đá, cuốn bụi mù trời - Ảnh: Huỳnh Lê

Đã có nhiều gia đình không chịu nổi phải bỏ nhà đi nơi khác sinh sống; còn những người ở lại thì mang đủ thứ bệnh tật trong người như: viêm phổi, viêm mũi, ho, đau mắt, suy nhược, thần kinh…

Từ sáng sớm, trên tuyến Quốc lộ 14B đã nhộn nhịp từng đoàn xe ben, xe tải chở đất đá nối đuôi nhau tiến về phía trung tâm thành phố. Những tấm bạt cũ nát, rách bươm mà cánh tài xế cột vội không che được thùng xe “no hàng” khiến đất, cát, bụi đá rơi vãi đầy đường, cuốn bụi mù mịt. Nhà cửa, cây cối hai bên đường bị phủ dày một lớp bụi màu gạch cua ảm đạm.

Phóng to

Đường sá, nhà cửa, cây cối… đều có màu gạch cua tổng hợp từ nhiều loại khói bụi, khí thải độc hại - Ảnh: Huỳnh Lê

Chị Hương, một người bán hàng phải chịu khói bụi hàng ngày than thở: “Bụi dữ quá nên ai buôn bán gì cũng ế ẩm. Thỉnh thoảng, tui mới bán được chai nước cho khách lạ qua đường chứ những người quanh đây hiếm khi đến quán”. Chỉ tay về phía những đoàn xe ben, xe tải đang hối hả rẽ vào mỏ đá Hòa Nhơn, chị nói tiếp: “Bên đó chính là “thiên đường bụi”, người dân chịu không nổi cứ xuống đường chặn xe miết”.

Trên đoạn đường khoảng 3 cây số từ Quốc lộ 14B rẽ vào mỏ đá Hòa Nhơn, chúng tôi tận mắt chứng kiến sự cày ải kinh hoàng của những “hung thần” và những phận người phải khổ sở sống chung với khói bụi, tiếng ồn do nó mang lại.

Phóng to

Cửa chính, cửa sổ, ô thông gió đều đã trám kín nhưng bụi vẫn cứ bay vào nhà.

Anh Nguyễn Văn Hiền (45 tuổi) có nhà ngay sát mép đường than thở: “Phải đóng kín cửa suốt ngày đêm, hạn chế tối đa ra đường, vậy mà vợ chồng, con cái đều đổ bệnh hết”.

Cả vợ chồng anh Hiền và hai đứa con Nguyễn Đức Sinh (15 tuổi), Nguyễn Đức Viên (10 tuổi) đều gầy guộc, nước da xanh lét. Bị ảnh hưởng nặng nhất là cháu Nguyễn Đức Sinh; chỉ cao chừng 1 mét và gánh đủ thứ bệnh tật. “Cả hai đứa đều bị suy dinh dưỡng, viêm mũi, viêm phổi nặng do hít phải bụi đá. Vợ chồng tui đang tính chuyển đi nơi khác sống chứ ở đây ô nhiễm chịu hết nổi rồi” - vợ anh Hiền bức xúc.

Phóng to

Để hạn chế khói bụi tuồn vào nhà, vợ chồng cụ Bằng đã trùm kín ngôi nhà khiến ai đi ngang cũng phải ngước nhìn "tác phẩm" độc đáo này - Ảnh: Huỳnh Lê

Kế bên nhà anh Hiền, vợ chồng cụ Nguyễn Đức Bằng (80 tuổi) đang cẩn thận cột chặt tấm ni lông trùm kín cả ngôi nhà từ trên mái ngói xuống tận mặt đất để giảm bớt lượng bụi tuồn vào nhà. Cụ Bằng thở dài: “Con cháu chịu không nổi bỏ đi hết cả rồi. Chỉ còn hai vợ chồng già liều mạng ở lại đây để lo hương khói cho ông bà, tổ tiên thôi”.

Cụ Đinh Thị Nhớ (68 tuổi, vợ cụ Bằng) dẫn chúng tôi ra giếng nước phía sau nhà phân trần: “Trước đây, giếng này phục vụ cho cả xóm nhưng chừ bụi dữ quá không uống được nữa”.

Quá bức xúc với cảnh bụi bặm, tiếng ồn suốt ngày tra tấn, những hộ dân bị ảnh hưởng nặng ở hai bên đường vào mỏ đá Hòa Nhơn đã lập những “barie bất đắc dĩ” để chặn xe, bắt phải tưới nước hạn chế bụi rồi mới cho chạy tiếp.

Phóng to

Những “barie” độc đáo này chỉ có ở đường vào mỏ đá Hòa Nhơn - Ảnh: Huỳnh Lê.

Phóng to

Những gia đình chịu đựng không nổi với khói bụi, tiếng ồn đành phải treo biển bán đất, bán nhà để chuyển đi nơi khác sống - Ảnh: Huỳnh Lê

Làm việc với lãnh đạo địa phương, ông Nguyễn Đăng Dự (Chủ tịch xã Hòa Nhơn) xác nhận việc các đơn vị khai thác, vận chuyển đất đá trên địa bàn gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến đời sống của người dân là có thật. Theo thống kê của xã, có khoảng 30 hộ dân nằm dọc hai bên đường bị ảnh hưởng khá nặng bởi bụi bặm, tiếng ồn…

Hiện trên địa bàn xã Hòa Nhơn có 14 đơn vị được cấp phép khai thác đất, đá.

“Trước mắt, chúng tôi yêu cầu các đơn vị khai thác đất đá tưới 5 xe nước mỗi ngày để chống bụi. Một nguyên nhân khác khiến người dân bức xúc là việc thi công công trình đường vào mỏ đá quá chậm chạp đã gây ra cảnh trời nắng thì đầy bụi, trời mưa thì lầy lội” - ông Dự nói.

Đường vào mỏ đá Hòa Nhơn trong vòng 3 năm nay đã được trải nhựa, gia cố, sữa chữa nhiều lần nhưng do xe ben, xe tải chở quá tải nên chỉ khoảng một thời gian ngắn là con đường lại bị hư hỏng nặng.

Theo ông Ngô Hường (Trưởng phòng Tài nguyên - Môi trường huyện Hòa Vang), từ đầu năm đến nay cơ quan chức năng đã xử lý hơn 10 vụ vi phạm trong lĩnh vực môi trường, khai thác tài nguyên, khoáng sản; xử phạt hơn 50 triệu đồng. “Chúng tôi đã thành lập đội kiểm tra liên ngành để tuần tra, xử lý những trường hợp vận chuyển đất đá không đảm bảo, gây ô nhiễm môi trường. Đồng thời, buộc các đơn vị khai thác ký hợpv đồng với Xí nghiệp môi trường Hòa Vang để quét dọn, tưới nước đảm bảo vệ sinh trên truyến đường. Nếu đơn vị nào vi phạm, chúng tôi sẽ cứng rắn đình chỉ hoạt động” - ông Hường cho biết.