Công ty TNHH MTV cà phê Ea Sim (có trụ sở tại huyện Cư Kuin, Đắk Lắk) được UBND tỉnh Đắk Lắk giao hơn 619ha đất vào năm 1998 với mục đích sản xuất kinh doanh, giao thông thủy lợi và sản xuất nông nghiệp. Công ty thành lập Nông trường cà phê Dliê Ya, trồng cà phê trên phần lớn diện tích và giữ lại một quỹ đất để xây dựng trụ sở, kho chứa, sân phơi, khu dân cư...

Anh Nguyễn Thanh Nghị (khu dân cư đội 1 thuộc thôn Ea Sim, xã Dliê Ya) cho biết năm 2003 anh từ huyện Ea Kar đến nông trường mua lại lô cà phê của một người dân nhận khoán tại đây. Sau đó anh được nông trường cấp cho một lô đất 240m² và đóng 1,3 triệu đồng. Có hàng chục hộ dân trong đội 1 cũng được cấp đất cùng thời điểm. Điều kiện để được nhận đất ở là mỗi gia đình phải có ít nhất 0,7ha cà phê nhận khoán của nông trường.

Tương tự, ông T.C.L. (60 tuổi, khu dân cư đội 1) cũng nhận khoán của nông trường 0,7ha cà phê và được cấp một lô đất từ năm 2000. “Gần đây Nông trường Dliê Ya tiếp tục giao nhiều lô đất cho các hộ dân và thu gần 5 triệu đồng/lô. Một số cán bộ trong nông trường dù đã có đất, có nhà cửa rồi nhưng vẫn được xét cấp thêm đất để dành, có cán bộ còn được cấp hai lô” - ông L. cho biết.

Trả lời về việc này, ông Nguyễn Duy Khoa - phó giám đốc phụ trách Nông trường Dliê Ya - nói do thời kỳ mới thành lập nông trường đời sống người dân hết sức khó khăn nên nông trường mới tận dụng các vùng đất xấu để phân lô và cho người dân mượn đất ở tạm. “Việc làm này xuất phát từ việc tạo nơi ăn chốn ở ổn định cho người dân nhận khoán tại nông trường để yên tâm sản xuất. Mỗi lô đất nông trường thu người dân từ 600.000 đến gần 5 triệu đồng là chi phí san ủi mặt bằng, không phải là bán đất hay thuế đất” - ông Khoa nói.

Ông Nguyễn Thái Thạnh, trưởng Phòng tài nguyên và môi trường huyện Krông Năng, cho biết kết quả rà soát của UBND huyện Krông Năng cho thấy nông trường này đã tách hơn 12ha đất và phân ra 395 lô đất giao cho người dân. Đến nay có 229 căn nhà kiên cố đã được xây dựng tại bốn khu dân cư ở ổn định hơn 10 năm nay, nhiều căn nhà đã được mua đi bán lại...

Ông Nguyễn Kỳ, phó chủ tịch thường trực UBND huyện Krông Năng, cho biết để đảm bảo quyền lợi cho người dân, vừa qua huyện đã chỉ đạo UBND xã Dliê Ya thành lập thôn Ea Sim tại bốn khu dân cư này. Huyện cũng đã có báo cáo gửi UBND tỉnh Đắk Lắk đề nghị thanh tra, thu hồi các diện tích đất mà nông trường đã cấp để giao cho UBND huyện làm “sổ đỏ” cho người dân.

Còn ông Trần Văn Sỹ, phó giám đốc Sở Tài nguyên và môi trường Đắk Lắk, cho biết sở mới nhận được thông tin này và đang chờ công ty, UBND huyện Krông Năng báo cáo thêm. Sắp tới sở sẽ tham mưu UBND tỉnh thành lập đoàn thanh tra để làm rõ việc cấp đất có thu tiền của người dân và làm rõ trách nhiệm của những cá nhân, tập thể tại đơn vị này. Sau đó sở sẽ đề xuất UBND tỉnh Đắk Lắk thu hồi diện tích đất mà nông trường đã cấp sai giao về địa phương, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (có thu tiền) để đảm bảo quyền lợi cho người dân. Thanh tra cũng sẽ làm rõ những lô đất cấp sai, cấp vượt hạn mức và thu hồi theo quy định...