Phóng to

Thi thể trong nhà nguyện trên tầng 2 của Trung tâm Memorial - Ảnh: Tony Carnes

Kỳ 1:Sự lựa chọn chết ngườiKỳ 2: Thời khắc quyết địnhKỳ 3: Bên trong nơi “Giữ gìn sự sống”Kỳ 4: Jannie và những trường hợp khácKỳ 5:Cái chết nhân ái?Kỳ 6: “Quy luật của Chúa!”Kỳ 7: Những phút cuối cùngKỳ 8: Vụ án “giết người”

Trần tình ở “60 phút”

Bất chấp ý kiến mạnh mẽ của Wetch và Baden rằng cái chết của các bệnh nhân trung tâm LifeCare là hậu quả của việc tiêm thuốc độc, Minyard muốn có thêm thông tin để có thể đưa ra quyết định. Ông đã gửi những báo cáo y khoa, kết quả khám tử thi và báo cáo độc dược đến ba chuyên gia khác nhau để có một kết luận độc lập.

Bác sĩ chuyên khoa về ung thư và chuyên gia chăm sóc giảm đau Frank Brescia kết luận: “Giết người”. Bác sĩ James Young, cựu trưởng điều tra viên của Ontario, Canada, sau này là chủ tịch Viện Khoa học hình sự Mỹ, kết luận: “Giết người”. “Tất cả bệnh nhân này đều đã cố gắng sống sót trong những ngày kinh hoàng trước đó, và mỗi bệnh nhân ở tầng lầu này đều phải chết trong thời gian chỉ có ba giờ rưỡi với độc dược trong cơ thể thì không còn là sự ngẫu nhiên nữa”.

Một chuyên gia nội khoa địa phương kết luận: trong khi các ghi chép y khoa và kết quả khám nghiệm tử thi của vài bệnh nhân hé lộ những vấn đề y học có thể dẫn đến cái chết của họ, thì phần lớn ghi chép về các bệnh nhân không thể hiện điều này. Trong báo cáo gửi tới Minyard, ông viết rằng đó là “chứng cứ” cho thấy Emmett Everett đang trong tình trạng sức khỏe ổn định và “không có chứng cứ rõ ràng cho thấy cái chết sắp đến gần”. (Luật sư của Pou lại cho rằng Everett hầu như chắc chắn chết vì chứng phình tim, chứ không phải do tình trạng sử dụng thuốc quá liều).

Minyard cho mời một số nhân viên hành chính LifeCare đến văn phòng để trao đổi. Câu chuyện của họ tập trung vào bác sĩ Anna Pou. Minyard chưa hề được gặp bác sĩ Pou, nhưng hai tháng sau khi bà bị bắt, ông đã thấy bà tự bào chữa cho mình và các y tá đồng nghiệp rất mạnh mẽ trên chương trình “60 phút”. Bà nói với Morley Safer: “Tôi muốn mọi người biết rằng tôi không phải là kẻ sát nhân. Tôi không tin vào cái chết êm ái”.

Sau câu chuyện “60 phút”, một vài đồng nghiệp lâu năm của Minyard đã hỏi ông tại sao ông lại điều tra việc này. Một ngày sau khi kênh CBS phát chương trình, Hội Y khoa Mỹ (AMA) phát một thông báo: “AMA rất tự hào về những thầy thuốc anh hùng và các chuyên gia chăm sóc sức khỏe khác đã hi sinh và hoàn thành công việc giải quyết hậu quả cơn bão Katrina một cách xuất sắc”.

Minyard nói với tôi sau khi bác sĩ Pou xuất hiện trên truyền hình quốc gia, ông đã có thêm động lực để tìm gặp bà, để tán gẫu với bà khi uống cà phê và cố gắng “hiểu hơn về bà ấy”. Ông từng làm điều này trước đó với những người bị tố cáo là có tội. “Khoa học rất tuyệt vời, nhưng có một điểm bạn phải vượt lên trên khoa học; bạn phải đi bằng những cảm xúc tận lòng mình, cho dù bạn làm gì đi nữa”. Ông đã mời luật sư của bà Pou đưa bà tới thăm văn phòng.

Đối diện!

Bác sĩ Pou ngồi chéo với Minyard, “đó là một phụ nữ rất phụ nữ, một quý bà miền nam quyến rũ”. Trên bàn ông là cuốn Kinh thánh, trên tường treo hình thập giá và xung quanh là những tấm hình về thành phố quê hương của họ. Họ sớm nhận ra mình có nhiều bạn chung và đã nói chuyện về vài thành viên của đại gia đình theo Công giáo của bác sĩ Pou mà Minyard có quen biết rõ. Họ cùng nhớ về người cha quá cố của bác sĩ Pou, vốn là bác sĩ gia đình, trước đây đã rất tử tế với Minyard và nhiều lần giới thiệu bệnh nhân của mình đến chỗ Minyard khi ông mở phòng khám phụ sản.

Họ nói chuyện gần một giờ. Bác sĩ Pou nói bà đã cố gắng để làm dịu nỗi đau đang chịu đựng. Vì vị luật sư của bà đang ngồi kế bên, Minyard cẩn thận không đi trực tiếp vào vấn đề những gì bác sĩ Pou đã làm. Hoàn cảnh của Trung tâm Memorial mà bác sĩ Pou miêu tả đã khiến Minyard nhớ lại những ngày ông mắc kẹt ở tòa án trong cơn bão Katrina. Lúc đó thức ăn và nước uống quý giá biết bao. Quả thật không thể ngủ được khi tiếng súng vang vọng xung quanh.

Minyard nói với tôi trong thâm tâm ông ít thông cảm với Pou hơn so với những gì ông thể hiện cho bà thấy. Ông nói ông tin ít nhất ông đã cố gắng cứu sống Emmett Everett. Chắc chắn phải có cách để mang người đàn ông 173kg này xuống lầu. Nhưng một điều khác cũng khiến Minyard băn khoăn là những tài liệu có được cho thấy rất ít bệnh nhân lớn tuổi đã chết khi đang được điều trị giảm đau.

Minyard đã liên hệ với chuyên gia nổi tiếng về đạo đức y học ở Đại học Pennsylvania Arthur Caplan để có thêm lời khuyên. Caplan xem xét các tài liệu và kết luận tất cả chín bệnh nhân của Trung tâm LifeCare tại tầng 7 đã bị làm hôn mê đến chết, và cái cách tiêm thuốc như vậy “không phù hợp với những chuẩn mực đạo đức của việc chăm sóc giảm đau tại Mỹ”. Những tiêu chuẩn này rất rõ ràng, Caplan viết, và cái chết của bệnh nhân không thể là mục đích của công việc điều trị của một bác sĩ.

Bất chấp những kết luận của tất cả chuyên gia về việc giết người, Minyard vẫn còn gặp khó khăn về nội dung trao đổi với bồi thẩm đoàn. Ông nhờ thêm một nhà nghiên cứu bệnh học là bác sĩ Steven Karch để tư vấn. Karch đã đặt cược cả sự nghiệp của mình khi lập luận liều thuốc tìm thấy trong tử thi có thể không liên quan gì đến liều lượng những loại thuốc này ở thời điểm trước khi người bệnh qua đời. Ông kết luận: “Thật vớ vẩn khi cố gắng xác định nguyên nhân của những cái chết mà tử thi đã nằm tại đó hơn 10 ngày trong cái nóng 380C”.

Điều tra viên nói nếu vụ việc ra tòa thì bên bị sẽ đưa những người như nhà nghiên cứu Karch ra để cung cấp thêm sự nghi ngờ hợp lý. “Chúng tôi sẽ thua vụ này - Minyard nói với tôi - Điều đó sẽ không tốt cho thành phố, cho công việc phục hồi thành phố. Đó là một bức tranh lớn hơn mà tôi cần suy xét chứ không chỉ là một chuyện khoa học cơ bản thuần túy”.

Minyard đau đớn. Ông nghĩ việc cố tước đoạt một mạng sống “là điều rất, rất xấu xa. Chỉ có Chúa mới biết khi nào bạn sắp qua đời”. Câu chuyện này đã ảnh hưởng nhiều tới cuộc sống của Minyard, khiến ông nghĩ ngợi và giật mình tỉnh khỏi những giấc mơ lúc nửa đêm. Ông gọi cho các chuyên gia liên tục để tìm kiếm lời khuyên và sự ủng hộ.

________________

Trong khi điều tra viên và bồi thẩm đoàn tiến hành luận tội thì bên ngoài công luận dấy lên một làn sóng ủng hộ những y bác sĩ ở Memorial. Thông điệp nào để khép lại vụ án đầy phân vân này?

Kỳ cuối: Thông điệp tương lai