Giải này diễn ra từ 21 đến 26-9.

Phóng to

Kỳ thủ Lê Quang Liêm - Ảnh: Tấn Phúc

* Giải vô địch các CLB cờ vua Trung Quốc được tổ chức thế nào?

- Năm nay, giải có 12 CLB thi đấu vòng tròn với nhau hai lượt nên sẽ có tổng cộng 22 vòng đấu. Mỗi vòng thường sẽ thi đấu ở một địa phương khác nhau theo kiểu sân nhà - sân khách để công bằng và cũng nhằm quảng bá môn này đến toàn thể người dân Trung Quốc.

Về lực lượng, các CLB được phép thuê vận động viên (VĐV) nước ngoài với quy chế gần giống các CLB bóng đá chuyên nghiệp. Tuy nhiên, họ hạn chế mỗi đội chỉ được có một VĐV nam và một VĐV nữ nước ngoài để đảm bảo VĐV Trung Quốc vẫn được thi đấu.

* Thuê VĐV nước ngoài mang lợi gì cho cờ Trung Quốc?

- Cái lợi đầu tiên là VĐV Trung Quốc sẽ được tiếp cận, cọ xát nhiều phong cách khác nhau do các đại kiện tướng thế giới mang đến. Việc được thi đấu thường xuyên như vậy (22 vòng) sẽ giúp trình độ cờ của họ thăng tiến rất nhanh. Họ chỉ thuê VĐV nước ngoài theo hợp đồng ngắn hạn nên chi phí rẻ hơn rất nhiều so với cử nhiều VĐV sang nước ngoài đấu giải.

Cái lợi thứ hai là giúp tăng cường sức mạnh cho những CLB yếu, giảm tình trạng mất cân bằng sức mạnh giữa các CLB Trung Quốc. Tôi từng thấy những đại kiện tướng quốc tế nổi tiếng thi đấu tại giải như Motylev, Malakhov và ĐKVĐ nữ châu Âu Gunina.

Giải là động lực không nhỏ giúp cờ vua Trung Quốc phát triển rất mạnh thời gian gần đây. Tuy chưa thể sánh với các nước châu Âu nhưng họ đã có nhà vô địch nữ thế giới Hou Yifan và đội tuyển nam xếp hạng 4 Olympiad 2012.

Nếu VN cũng xây dựng được mô hình CLB chuyên nghiệp thì chắc chắn môn cờ vua sẽ phát triển nhanh. Nó sẽ giúp quảng bá cờ vua VN, phát hiện và bồi dưỡng nhiều tài năng trẻ.

* Chúng ta cần gì để tổ chức được giải như thế?

- Thật ra đây không phải ý tưởng của người Trung Quốc mà là mô hình chung của nền cờ vua chuyên nghiệp ở các quốc gia châu Âu như Pháp, Đức, Hà Lan, Thổ Nhĩ Kỳ, Hi Lạp, Nga...

Vấn đề cốt lõi là chúng ta phải có nhà tài trợ bởi ban tổ chức cần tiền để treo giải thưởng hấp dẫn. Bên cạnh đó phải đặt ra quy chế rõ ràng chuyện lên hạng - xuống hạng, bao nhiêu đội mỗi hạng và hạn chế VĐV nước ngoài của mỗi đội để VĐV bản xứ có cơ hội được học hỏi, phát triển, tránh bị “ngoại binh hóa” nền cờ vua VN.

Tôi từng thi đấu tại Pháp và thấy họ có quy định về số lượng VĐV nam và nữ dưới 16 tuổi của mỗi CLB trong đội hình thi đấu. Điều này bắt buộc CLB phải quan tâm đào tạo trẻ. Phần CLB phải lo mọi chi phí: ăn ở, tiền lương, thuê HLV nước ngoài, đi thi đấu... Tất cả khoản tiền này CLB sẽ lấy lại từ nhà tài trợ.

* Theo Quang Liêm, đâu là nền tảng giúp VĐV cờ vua phát huy hết tài năng?

- Trung Quốc thường đào tạo VĐV theo kiểu luyện “gà chọi”. Theo tôi, chúng ta phải gieo được niềm đam mê cho VĐV năng khiếu để họ tự giác chứ không nên ép buộc. Ngoài đầu tư chuyên biệt, họ cần phải cân bằng giữa học văn hóa và thể thao. Văn hóa chính là nền tảng giúp VĐV cờ vua sau này vươn xa. Những VĐV hàng đầu thế giới như Karpov, Kasparov, Anand (ĐKVĐ thế giới) đều tốt nghiệp đại học. Các kỳ thủ trẻ nổi tiếng như So, Giri... đều đang học đại học tại Mỹ.

Văn hóa không có tác dụng lập tức giúp VĐV đánh hay hơn nhưng sẽ giúp họ biết cách cư xử, đối mặt với khó khăn trong cuộc sống và hình thành nhân cách tốt. Các yếu tố này sẽ quay lại bổ trợ khả năng đánh cờ của họ. Ngoài ra, nó cũng đảm bảo cuộc sống thời hậu VĐV bởi rất ít người có thể sống bằng nghề liên quan đến cờ vua khi không còn thi đấu.