13/01/2011 06:45 GMT+7

Cô gái nhỏ và ba người phụ nữ

ANH TÚ

AT - Có một cô bé mồ côi chỉ mới 7 tuổi nhưng đã phải mang trên vai gánh nặng gia đình vì mẹ bị lao phổi nặng và bà cố đang bị tai biến mạch máu não. Sau giờ học, cô bé đi bán vé số phụ bà ngoại để kiếm tiền nuôi sống bản thân và hai người thân...

Phóng to

Bé Yến bán vé số cho bà con trong hẻm vào mỗi tối

Cuộc đời trôi nổi

Gia đình bé Lợi Ngọc Yến là một điển hình cho cuộc sống của người vô gia cư ở Sài Gòn. Quê Củ Chi, trôi dạt vào Sài Gòn mưu sinh từ trước năm 1975, bà Huệ (52 tuổi, bà ngoại của Yến), đã xin một gia đình ở P.13, Q.10 cho nhập hộ khẩu để dễ kiếm việc làm. Chồng mất, bà có một người con gái là Lợi Vân Anh, 27 tuổi, là mẹ của bé Yến. Cùng số phận con không cha như người mẹ, năm 2003 bé Ngọc Yến ra đời trong vòng tay đùm bọc của hai người phụ nữ. Nay em Yến đã 7 tuổi nhưng rất gầy gò, khẳng khiu, cân nặng chưa đầy 20 kg, nước da đen sạm vì phải sớm vào đời.

Cuộc sống của những người không nhà cửa vốn đã bấp bênh vì không có công ăn việc làm ổn định, phải làm đủ thứ việc từ bán vé số, giặt đồ mướn, lau dọn nhà cửa... Nay lại càng bấp bênh hơn khi chủ nhà ở Q.10 quyết định bán nhà. Ngày trước, đôi lúc chủ nhà vẫn cho tạm tá túc, nhưng nay cả gia đình bé Yến "chính thức" vô gia cư, lang bạt qua nhiều nơi kiếm sống. Nhiều lần trời mưa lớn, ba bà cháu phải co ro dưới một mái hiên xa lạ, chuyện bị chủ nhà xua đuổi, cho chó ra sủa là chuyện bình thường. Theo các hộ dân ở hẻm 348 Cách Mạng Tháng Tám, Q.3, cách đây hơn một năm gia đình này mang theo một chiếc xe ba bánh tự chế, chứa vài vật dụng cá nhân như chén đũa, vài bộ quần áo và chiếu, mền, dắt nhau đến sống ở hẻm này, kế bên nhà số 348/22A của cô Triệu Thị Bích Loan. Dù ngày nắng hay đêm mưa, mái hiên nhà số 348/22A vẫn là nơi trú ngụ duy nhất của họ.

Mỗi sáng, bé Yến cùng mẹ đi bán vé số dạo, bà ngoại thì đi phụ việc lặt vặt trong xóm kiếm tiền độ nhật. Chẳng những phải tìm cách tự nuôi sống bản thân, ba người phụ nữ này còn phải gửi tiền về quê ở Củ Chi để nuôi bà cố bé Yến năm nay đã 85 tuổi, không còn khả năng làm việc. Nhìn thân hình gầy gò của ba bà cháu Yến mỗi ngày phải lao động cật lực để kiếm tiền, ai cũng xót xa.

Số phận hẩm hiu vẫn chưa buông tha cho gia đình nhỏ ấy khi cách đây hơn 6 tháng, chị Lợi Vân Anh bị bệnh nặng phải nhập viện. Theo các bác sĩ khoa hồi sức cấp cứu Bệnh viện Phạm Ngọc Thạch, chị Vân Anh bị viêm phổi cấp và suyễn tim, bệnh khá nặng, cần điều trị lâu dài. Nhưng gia cảnh quá nghèo, hiện giờ gia đình chị vẫn chưa đóng cho bệnh viện một đồng viện phí nào.

Phóng to

Bé Yến xếp hàng chuẩn bị vào lớp học

Ước mơ bé nhỏ

"Em thích đi học lắm chú ơi! Em thích nghe cô Thúy dạy, thích giờ chơi xuống căngtin mua nước ngọt uống với mấy bạn!" - mắt hấp háy vui, Yến hồn nhiên nói về ước mơ bé nhỏ của em với chúng tôi. Năm ngoái, dù trái tuyến nhưng em vẫn được ban giám hiệu Trường tiểu học Nguyễn Việt Hồng, Q.3 nhận vào lớp 1. Các cô rất thương và tạo điều kiện cho Yến học, nhưng gia cảnh quá khó khăn, học đến cuối tháng 9 em phải nghỉ vì thiếu học phí và phải đi bán vé số phụ mẹ. Năm nay em lại được bà ngoại dẫn vào xin học, nhưng không biết thời gian học có kéo dài hơn năm ngoái không vì cuộc sống bấp bênh hơn nhiều.

Tuy hoàn cảnh rất khó khăn, Yến vẫn cố gắng đến trường đều, không nghỉ ngày nào. Bà con trong hẻm 348 cho biết, có nhiều hôm thấy Yến một tay cầm xấp vé số, tay kia cầm cuốn tập với cây bút, cứ vậy em vừa phụ bà ngoại bán, vừa nhẩm học đến khuya. Ở nhà em chỉ có hai bộ quần áo đã sờn, nhưng tập sách, quần xanh áo trắng thì Yến và ngoại vẫn cố gắng chu toàn. Cô hiệu trưởng Trần Thị Hạnh kể cô cũng thường lưu tâm đến trường hợp của Yến. Cô để ý trong giờ học Yến rất nghiêm túc, còn giờ chơi được hòa mình với bạn bè, Yến rất vui. Em hồn nhiên nói cười cùng các bạn, hầu như những nỗi cơ cực mưu sinh đã tạm thoát khỏi đôi mắt buồn của em, nhường chỗ cho tâm hồn trẻ thơ trong lành."Tôi nghĩ thời gian đi học là lúc em Yến được thoải mái, hạnh phúc nhất. Không phải chỉ là niềm vui thích, em Yến thật sự khao khát được đến trường" - cô Hạnh nói.

Cô chủ nhiệm của Yến tâm sự Yến là một học sinh ngoan, có sức học khá, nếu gia đình có điều kiện tốt hơn cho Yến ăn học thì em rất có khả năng đạt danh hiệu học sinh giỏi. Nhưng với hoàn cảnh này, các cô Trường Nguyễn Việt Hồng lo rằng Yến rồi cũng sẽ bỏ học giữa chừng, như biết bao học trò sinh ra trong cơ cực, phải sớm vào đời của khu ga Hòa Hưng này... Cô Hạnh nói: "Từ đầu năm học đến nay, Yến đã nhận hai học bổng từ một đơn vị kết nghĩa của trường và quỹ heo đất, tổng giá trị khoảng 700.000 đồng. Nhưng bé đang học bán trú, mỗi tháng tiền học khoảng 500.000 đồng. Tôi thật sự lo ngại gia đình sẽ không kham nổi số tiền ấy, vì mẹ của bé cũng đang cần tiền chữa bệnh". Cô Hạnh thở dài, nhìn xuống sân trường đang ríu rít tiếng trẻ nhỏ tan trường...

Chính quyền khó giúp người vô gia cư

Trao đổi với ông Nguyễn Trung Nghĩa - phó chủ tịch Ủy ban nhân dân P.10, Q.3 - về trường hợp gia đình bà Huệ - bé Yến, ông Nghĩa cho biết phường 10 đã biết về hoàn cảnh của bé, nhưng đành bất lực vì không có cơ chế cho phép hỗ trợ. Ông nói: "Tuy gia đình cô Huệ đang sống trong hẻm 348 thuộc P.10, Q.3, nhưng hộ khẩu của họ vẫn nằm ở P.13, Q.10 nên chúng tôi không thể xin quĩ xóa đói giảm nghèo hay các quĩ từ thiện khác hỗ trợ họ. Tuy nhiên, chúng tôi đã vận động bà con trong hẻm 348 mua cho mỗi người trong gia đình này một thẻ bảo hiểm y tế có giá trị đến cuối năm 2010. Cuộc sống của người vô gia cư thường rất khó khăn. Sắp tới P.10 sẽ làm việc với P.13, Q.10 để cùng tìm ra hướng giải quyết thỏa đáng hơn cho trường hợp gia đình này".