Thứ 6, ngày 27 tháng 5 năm 2022
Chuyện của chiếc cầu thang cái
TT - Tháng trước, lần đầu tiên Y Tưi dẫn tôi về nhà anh ở buôn Buor, xã Tâm Thắng (Cư Jút, Đắk Nông). Anh mời tôi cùng bước lên sàn bằng chiếc cầu thang phía hông nhà. Trò chuyện xong tôi cáo từ, anh tiễn tôi cũng bằng chiếc cầu thang ấy, trong khi ngay trước cửa có chiếc cầu thang vừa to, rộng, khá đẹp.
Tôi tò mò hỏi anh về việc hơi lạ này. Anh bèn dẫn tôi ra cầu thang trước nhà, giải thích:
- Với những nhà dài bao giờ cũng có hai cầu thang, đây là chiếc cái, nó rất đẹp phải không? Nó được vạt liền từ một khúc gỗ lớn từ dưới lên trên có bảy bậc. Theo người Ê Đê, số 7 là số rất may mắn, lại là số của người có chức sắc trong buôn và những nhà giàu, chứ dân nghèo chỉ là 3-5 thôi.
Làm cầu thang cái không đơn giản, đi chặt khúc gỗ trong rừng đã phải cúng xin giàng, đưa gỗ về nhà phải cúng nữa, người đàn bà là chủ nhà mới được cầm búa bửa nhát đầu tiên, sau đó giao cho thợ. Thợ cũng kiêng cữ lắm, suốt thời gian 3-5 ngày làm cầu thang không được đùa giỡn, nói tục hay nói gì đụng phạm đến phụ nữ. Hình tượng hai bầu ngực là bầu sữa mẹ và cũng chứng tỏ uy quyền của người chủ gia đình là phụ nữ, hay nói văn hoa hơn là “nữ nhi thượng quyền’’.
Cầu thang cái chỉ dành cho mẹ vợ, vợ, con gái và khách thôi.
Nói xong Y Tưi kéo tôi lại chiếc cầu thang nhỏ hơn nằm bên hông mà chúng tôi vừa bước lên và tiếp:
- Đây là cầu thang đực, của chồng, con trai, con rể, nó ba, bốn, năm hay sáu bậc đều được vì cầu thang này không quan trọng nên không cần kiêng cữ. Nó thô, không đẹp như cầu thang cái và không có... hai bầu sữa.
Để tìm hiểu kỹ hơn, tôi hỏi:
- Nhưng nếu lỡ đi lộn thì sao?
Anh cười:
- Ngày xưa, nếu ai bắt gặp đàn ông trong nhà (có nghĩa là chồng và con trai đã trưởng thành) đặt chân lên cầu thang cái là đưa ra buôn phạt vạ về tội không tôn trọng “quyền nhi nữ’’. Ngoài việc phạt bằng hiện vật như tiền hay gà, heo... tùy theo lỗi nặng, nhẹ còn phải mất gà hoặc heo cúng cầu thang nữa.
Thời nay hầu như bỏ việc phạt, nhưng ai cũng có ý thức về điều cấm kỵ này. Ngay cả khách lạ, khách quen đến, nếu có phụ nữ ở nhà họ sẽ mời bước lên bằng cầu thang cái, còn không thì chọn cầu thang đực mà lên mới phải phép lịch sự.
Tôi hỏi nửa đùa nửa thật:
- Vậy các anh có buồn do mình bị... lép vế?
Y Tưi nói ngay:
- Không, phong tục ông cha quy định mà, mình tôn trọng để vợ vui là hạnh phúc đấy.
-
TTO - Đêm 26-5, Bộ Tài chính cho biết xếp hạng tín nhiệm quốc gia dài hạn của Việt Nam đã được nâng lên mức BB+, triển vọng ‘Ổn định’. Triển vọng "Ổn định" là dự báo trong vòng 12-24 tháng kế tiếp kinh tế Việt Nam sẽ tiếp tục phục hồi.
-
TTO - Nổ súng gần trường học Canada; Nhật nới lỏng lệnh đi lại với 36 nước trong đó có Việt Nam; Trung Quốc cùng Nga phủ quyết đề xuất trừng phạt thêm Triều Tiên,... là một số tin tức thế giới đáng chú ý ngày 27-5.
-
TTO - Đại diện Sở Quy hoạch - kiến trúc TP.HCM cho biết TP đang quyết liệt đẩy mạnh tiến độ xây dựng Trung tâm triển lãm quy hoạch TP tại khu đô thị mới Thủ Thiêm, để công trình này đi vào hoạt động vào năm 2023.
-
TTO - Nhiều chủ đầu tư điện mặt trời mái nhà tại Vũng Tàu phản ánh từ tháng 3-2022 đến nay họ bị Công ty Điện lực Bà Rịa - Vũng Tàu tạm dừng trả tiền điện theo hợp đồng như thường lệ. Vì sao có chuyện này?
-
TTO - Ban Bí thư nhận thấy, ông Lê Minh Trung vi phạm quy định về những điều đảng viên không được làm, quy định về trách nhiệm nêu gương, vi phạm Luật hôn nhân và gia đình, gây dư luận xấu trong xã hội.
Hiện chưa có bình luận nào, hãy là người đầu tiên bình luận
Xem thêm bình luận