(Kính dâng người cha muôn vàn yêu quý của tôi)

Thắp nén hương thơm, lòng con lại quặn đau khi nhìn thấy gương mặt hiền từ của cha nhìn con lặng lẽ. Nước mắt chảy vào trong, con không dám khóc. Con sợ nước mắt sẽ làm nhòa đi bóng dáng quen thuộc của cha già kính yêu, và con sợ những giọt nước mắt ấy sẽ làm mẹ con lại thêm đau khổ khi cha đã vĩnh viễn xa mẹ con con. Con cầu mong nơi suối vàng cha được bình an...

Cha ơi! Người ta có thể quên đi những ký ức buồn, có thể quên đi những tháng ngày gian khổ để tiếp tục bước đi trên cuộc đời. Nhưng với con, con không bao giờ quên được hình bóng cha già ngồi cặm cụi trước thềm nhà, cặm cụi cắt, cặm cụi khâu, cố gắng khâu kịp cho con đôi dép cao su có quai hậu để con có dép đi dự Đại hội cháu ngoan Bác Hồ năm ấy...

***

Con thường nghe người ta nói "Càng nghèo càng đẻ nhiều" không biết có đúng thế không mà gia đình ta rất nghèo nhưng lại có đến 8 người con. Cuộc sống của một gia đình có đến 10 miệng ăn luôn làm cha mẹ phải vật lộn, bươn chải. Cha đã làm không biết bao nhiêu nghề để nuôi 8 đứa con. Nào là đốn củi, nhưng củi rừng rồi cũng cạn kiệt. Cha lại làm nghề đốt vôi. Hằng đêm, cha đã thức cùng với những lò vôi…

Đôi mắt cha thâm quầng và sâu hoắm vì những đêm thiếu ngủ. Con luôn được cha cho ra lò vôi với cha. Trên chiếc chõng tre, dưới ánh sáng của lò vôi hừng hực cháy, cha đã dạy con tập đọc rồi dạy con tập viết. Những con chữ như nhảy múa dưới ánh sáng lung linh huyền ảo. Cha luôn ân cần, nhẹ nhàng khuyên nhủ. "Phải cố gắng mà học con trai ạ! Cố gắng để sau này có một nghề nghiệp ổn định cho cuộc sống đỡ khổ. Nếu con không cố gắng thì sau này cũng sẽ là ông thợ đốt vôi như cha thôi".

Con ngước nhìn khuôn mặt già nua, hốc hác của cha. Từ đôi mắt u buồn, những giọt nước mắt lăn dài trên gò má nhăn nheo của cha. Con với đôi bàn tay nhỏ xíu vụng về lau những giọt nước mắt ấy. Cha ôm con vào lòng và siết chặt làm con đau quá, nhưng con không khóc mà muốn được cha siết chặt mãi như thế. Hơi ấm từ lò vôi hay hơi ấm của tình phụ tử đã đưa con đi vào giấc ngủ...

Mỗi lần ra lò vôi với cha, cha luôn bắt con đếm còn lại bao nhiêu thanh củi. Cha nói nếu bỏ sang bên này 2 thanh rồi 3 thanh... thì số củi còn lại là bao nhiêu... Rồi cha lấy một số củi bên này bỏ vào bên kia và bắt con đếm lại... Từ những lần đếm củi ấy cha đã dạy con biết các phép tính cộng, trừ. Những phép toán mà trước đây con vô cùng sợ nó. Cha còn bắt con phải đọc cho cha nghe những bài tập đọc mà con vừa được học. Con đọc thế nào cha cũng không vui.

Cha đã nói "Đọc như con thì ai không đọc được, cha muốn con khi đọc phải nhìn thấy cảnh làng quê, sông núi, con người trong bài viết hiện ra trước mắt. Hãy coi mình là nhân vật được viết trong đó thì mới hấp dẫn người đọc con ạ". Cha luôn vặn hỏi con vì sao thế này, vì sao thế kia...

Đêm, nằm cạnh con, ôm con vào lòng, cha luôn kể chuyện cho con nghe. Những câu chuyện cổ tích thần kỳ đến những tấm gương vượt lên số phận để học giỏi như Nguyễn Ngọc Ký, những tấm gương quên mình cứu bạn như Nguyễn Bá Ngọc... Những câu chuyện của cha luôn là niềm khát khao khám phá của con. Từ ngày cha trở thành ông thợ đốt vôi thì lực học của con tiến bộ rất nhiều.

Từ một đứa trẻ đọc chưa thông, viết chưa thạo, luôn rụt rè, nhút nhát, con đã trở thành một cậu bé nhanh nhẹn, hoạt bát, nhí nhảnh, vui tươi. Trước đây con luôn gặp khó khăn khi đọc thuộc những bài thơ, đọc thuộc những bảng cửu chương, làm những phép tính với những con số thì nay những bài thơ, những con số lại là niềm đam mê của con...

Lực học của con ngày càng tiến bộ, con luôn giành được thứ hạng cao trong học tập. Con biết cha rất vui vì sự tiến bộ của con. Và phần thưởng cho con là con vinh dự được đại diện những học sinh tiêu biểu của trường đi dự Đại hội cháu ngoan Bác Hồ cấp huyện, nhưng phải có áo trắng và dép có quai hậu. Khi nghe nhà trường thông báo con đã chạy như bay về khoe ngay với cha.

Con thấy đôi mắt cha ánh lên những niềm vui nhưng lại tối sầm xuống ngay. Cha lục khắp các túi lấy ra những đồng tiền lẻ được gấp rất cẩn thận. Cha đếm đi đếm lại không biết bao nhiêu lần. Cha thở dài: "Dép có quai hậu ư? Cha không đủ tiền...". Con hét lên: "Con không biết, cha phải có dép cho con để ngày mai con đi". Nói xong, con đã khóc. Vừa khóc vừa nói trong nươc mắt: "Cả trường chỉ có hai bạn được đi thôi. Cha phải có dép cho con, nếu không...". Vừa nói con vừa chạy vụt đi mặc tiếng cha gọi lại từ phía sau...

Ngày ấy, con đã trách cha nhiều lắm, con cứ thắc mắc tại sao có mỗi đôi dép có quai hậu để con đi dự Đại hội cháu ngoan Bác Hồ cha cũng không mua cho con, hay là cha không thương con, không muốn mua dép đẹp cho con? Con đã nức nở khóc, còn cha thì lặng lẽ và mải miết cặm cụi cắt, gọt, sửa một khúc lốp ôtô đã hỏng và cố gắng khâu thành đôi dép cao su có quai hậu bằng tất cả tấm lòng của một người cha.

Đôi dép khâu xong cha đưa cho con và mỉm cười nói: "Thế là con đã có dép đẹp đi dự Đại hội cháu ngoan Bác Hồ rồi nhé". Nhìn đôi dép con đã khóc rất nhiều cha ạ. Con vừa khóc vừa oán trách cha. Nhưng con nào biết đâu mỗi giọt nước mắt của con là hàng ngàn mũi dao đang đâm vào tim cha. Điều đó mãi đến sau này khi đã trưởng thành con mới nhận ra. Và con cũng nhận ra rằng cuộc đời cha đã vật lộn với bao khó khăn vất vả mà phận nghèo vẫn không chịu buông tha...

***

- Bà nội ơi! Bố cháu thắp hương mà lại khóc nhè.

Tôi giật mình nghe tiếng con gái. Tôi cúi xuống, vuốt tóc con rồi khẽ nói:

- Không phải bố khóc đâu. Tại khói hương làm cay mắt bố đấy.

Ngoài trời, mưa xuân lất phất bay. Thoảng trong làn gió xuân tôi như còn nghe tiếng người cha thân yêu thì thầm: "Hãy cố gắng, đừng làm ông thợ đốt vôi như cuộc đời của cha con nhé".