Phóng to

Có 500 năm như thế - bản sắc Quảng Nam từ góc nhìn phân kỳ lịch sử của tác giả Hồ Trung Tú

Phải chăng chính những định kiến đó đã vô tình tạo nên những khoảng trống trong nhận thức của chúng ta về lịch sử của dân tộc và là lý do mà Hồ Trung Tú day dứt và đi tìm câu trả lời. Và anh cho rằng tìm hiểu về lịch sử chính là để hiểu được bản sắc - bản sắc địa phương và bản sắc dân tộc và cũng là để hiểu chính mình!

Cuốn sách đã cho ta thấy một bức tranh cụ thể về quá trình Nam tiến của người Việt, lịch sử của 500 năm giao thoa, tiếp biến giữa hai nền văn hóa Việt - Chăm trên vùng đất Quảng Nam để tạo nên một bản sắc Quảng Nam trong văn hóa Việt.

Cuốn sách thật sự thú vị khi ta bỗng phát hiện ra một góc nhìn mới mẻ về câu ca dao quen thuộc Tháng tám có chiếu vua ra, cấm quần không đáy người ta hãi hùng (dù chỉ là gợi mở) để hiểu thêm về văn hóa y phục của người Việt Nam trong lịch sử… Thú vị vì có thể biết thêm về “giọng nói Quảng Nam” mà không phải ai cũng có điều kiện tiếp cận và hiểu rõ.

Có 500 năm như thế - bản sắc Quảng Nam từ góc nhìn phân kỳ lịch sử còn là một cuốn sách bổ ích và đáng đọc bởi độ tin cậy của các nguồn tư liệu được khảo sát và những lập luận logic. Đó là sự cẩn thận và nghiêm túc của tác giả khi không chỉ tìm dẫn chứng trong những bộ sử chính thức của nhà nước phong kiến Việt Nam mà còn tham khảo nhiều tác phẩm của các chuyên gia, các học giả nước ngoài, các cuốn sách địa phương, nguồn tư liệu gia phả...

Tỉ mỉ bóc tách chúng, đối chiếu các nguồn tư liệu với nhau và đặc biệt là đã đưa các sự kiện lần lượt theo thời gian và đặt chúng vào trong những không gian cụ thể, những làng hai bên bờ bắc, nam sông Thu Bồn, làng Thanh Quýt… để có thể hình dung lịch sử của vùng đất Quảng Nam trong 500 năm lịch sử cụ thể hơn, thực hơn, sinh động hơn.

Và cũng hợp lý hơn khi Hồ Trung Tú phác họa hành trình tạo nên bản sắc của người dân Quảng Nam như là kết quả của sự “hòa huyết” và hơn thế nữa, đó là một quá trình giao thoa và tiếp biến văn hóa một cách bình đẳng của hai dân tộc Việt - Chăm; và đó là sự lựa chọn để cùng tồn tại chứ không đơn thuần chỉ là sự áp đặt, cai trị từ trên xuống một cách khô cứng, chung chung và mơ hồ như hiểu biết của chúng ta trước đây về lịch sử, văn hóa vùng đất này.