Tàu cảnh sát biển 8020 của Việt Nam - Ảnh: ĐÔNG HÀ

Cũng từ ngày 1-7-2019, theo nghị định 44/2019/NĐ-CP, điều chỉnh tăng thêm 7,19 % trên mức lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội và trợ cấp hằng tháng của tháng 6-2019 đối với 8 nhóm đối tượng (cán bộ xã, phường thị trấn; đối tượng hưởng trợ cấp tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp… ).

Ngoài ra còn có 3 nghị định khác thuộc các lĩnh vực cũng có hiệu lực.

Đáng chú ý, 6 luật có hiệu lực thi hành từ ngày 1-7-2019 gồm Luật phòng chống tham nhũng 2018, Luật giáo dục đại học sửa đổi 2018, Luật công an nhân dân năm 2018, Luật cảnh sát biển Việt Nam 2018, Luật đặc xá 2018; Luật cạnh tranh 2018.

Một số điểm mới của các luật trên như sau:

1. Cán bộ, công chức phải kê khai tài sản, thu nhập

Luật phòng chống tham nhũng 2018 quy định tất cả cán bộ, công chức có nghĩa vụ phải kê khai tài sản, thu nhập (hiện tại chỉ quy định một số đối tượng cụ thể, không phải tất cả).

Nếu có hành vi kê khai không trung thực thì tùy theo tính chất, mức độ vi phạm có thể bị xử lý kỷ luật bằng một trong các hình thức như cảnh cáo, cách chức, buộc thôi việc...

Bên cạnh đó, các đối tượng sau cũng phải kê khai tài sản, thu nhập, đơn cử như sĩ quan CAND, sĩ quan QĐND, quân nhân chuyên nghiệp; người ứng cử đại biểu Quốc hội, ứng cử đại biểu HĐND...

2. Cảnh sát biển được quyền truy đuổi tàu thuyền vi phạm chủ quyền

Nội dung này được quy định trong Luật cảnh sát biển Việt Nam 2018. Theo đó:

Từ ngày 1-7-2019, Cảnh sát biển Việt Nam sẽ được quyền truy đuổi tàu thuyền trên biển để kiểm tra, kiểm soát trong những trường hợp sau: vi phạm chủ quyền, quyền chủ quyền, quyền tài phán quốc gia; không chấp hành tín hiệu, hiệu lệnh dừng tàu thuyền của Cảnh sát biển Việt Nam trong trường hợp theo quy định;

Thực hiện hợp tác quốc tế trong hoạt động truy đuổi và trường hợp khác theo quy định của pháp luật.

Phạm vi, thẩm quyền và trình tự truy đuổi tàu thuyền trên biển của Cảnh sát biển Việt Nam thực hiện theo quy định của pháp luật Việt Nam và Điều ước quốc tế mà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên.

3. Sáu trường hợp không được đề nghị đặc xá

Theo Luật đặc xá 2018, người có đủ điều kiện theo quy định để đề nghị đặc xá vẫn không được đề nghị đặc xá khi thuộc một trong các trường hợp sau:

Bị kết án phạt tù thuộc vào 16 tội danh theo quy định tại điều 11 luật này (như tội phản bội Tổ quốc; tội hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân; tội gián điệp; tội xâm phạm an ninh lãnh thổ; tội bạo loạn; tội khủng bố nhằm chống chính quyền nhân dân…);

Bản án, phần bản án hoặc quyết định của tòa án đối với người đó đang bị kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm, tái thẩm theo hướng tăng nặng trách nhiệm hình sự; đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự về hành vi phạm tội khác;

Trước đó đã được đặc xá; có từ 2 tiền án trở lên; trường hợp khác do Chủ tịch nước quyết định.

4. Trợ giảng trong trường đại học không bắt buộc có trình độ thạc sĩ

Luật giáo dục đại học sửa đổi năm 2018 quy định trình độ tối thiểu của chức danh giảng viên giảng dạy đại học là thạc sĩ, trừ trợ giảng (hiện tại quy định thạc sĩ là trình độ chuẩn đối với cả trợ giảng).

Giảng viên giảng dạy trình độ thạc sĩ, tiến sĩ phải có trình độ tiến sĩ; các trường đại học ưu tiên tuyển dụng người có trình độ tiến sĩ làm giảng viên.

Luật này cũng quy định các trường đại học phải công khai chi phí đào tạo, mức thu học phí... cho lộ trình cả khóa học, từng năm học cùng với thông báo tuyển sinh và trên trang thông tin điện tử của trường.

5. Rút ngắn thời gian thực hiện nghĩa vụ công an nhân dân xuống còn 2 năm

Điểm mới này được quy định trong Luật công an nhân dân 2018. Theo đó:

Công an nhân dân hằng năm được tuyển chọn công dân trong độ tuổi gọi nhập ngũ vào phục vụ trong công an nhân dân với thời hạn là 24 tháng (hiện hành là 36 tháng).

Bộ trưởng Bộ công an quyết định kéo dài thời hạn phục vụ tại ngũ của hạ sĩ quan, chiến sĩ nghĩa vụ nhưng không quá 6 tháng trong trường hợp bảo đảm nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu; đang thực hiện nhiệm vụ phòng, chống thiên tai, dịch bện,...

6. Chính sách khoan hồng với doanh nghiệp vi phạm pháp luật cạnh tranh

Luật cạnh tranh năm 2018 quy định chính sách khoan hồng đối với doanh nghiệp vi phạm quy định về cạnh tranh.

Theo đó, doanh nghiệp tự nguyện khai báo giúp Ủy ban cạnh tranh Quốc gia phát hiện, điều tra, xử lý hành vi thỏa thuận hạn chế cạnh tranh bị cấm theo quy định được miễn hoặc giảm mức xử phạt theo chính sách khoan hồng.

Chính sách này được áp dụng cho không quá 3 doanh nghiệp đầu tiên nộp đơn xin hưởng khoan hồng đáp ứng đủ điều kiện quy định.