Phóng to

VĐV Trương Thanh Hằng thi đấu tại Asiad Quảng Châu. Trung Quốc đã bỏ ra hơn 18 tỉ USD tổ chức kỳ tranh tài này - Ảnh: N.K.

Trước hết tôi rất tán thành với ý kiến của ông Lê Bửu - nguyên tổng cục trưởng Tổng cục TDTT - là đang thời điểm kinh tế khó khăn, nhân dân còn nghèo và Asiad là sân chơi quá tầm của thể thao VN, vì thế việc đăng cai Asiad 2019 không phù hợp trong bối cảnh hiện nay.

Với tư cách là người làm kinh tế thể thao, tôi xin góp thêm một vài ý kiến sau:

Coi chừng nhầm con số

Khi đăng cai Asiad, những người làm công tác thể thao chúng ta chỉ đưa ra con số 3.150 tỉ đồng (tương đương 150 triệu USD) cho chi phí xây dựng cơ sở vật chất, mua trang thiết bị phục vụ tổ chức thi đấu, chi phí ăn ở cho các quan chức và tập huấn VĐV..., nhưng các cơ sở hạ tầng đảm bảo cho Asiad có lẽ chưa được tính đúng tính đủ. Bên cạnh đó, tỉ lệ trượt giá của đồng tiền tính đến năm 2019 cũng chưa được tính toán thấu đáo.

Asiad 2010 được tổ chức ở Quảng Châu (Trung Quốc) là một ví dụ. Kinh phí sau hai tuần tổ chức kỳ tranh tài này sau khi tính gần đúng là 122 tỉ nhân dân tệ, tương đương hơn 18 tỉ USD (nguồn: báo Economic Times) hoặc Thế vận hội Olympic 2012 ở London, kinh phí dự chi khoảng 9 tỉ bảng Anh (tương đương 14,5 tỉ USD) nay đang đội lên con số chóng mặt 11 tỉ bảng Anh.

Với những nước giàu như Anh hay Trung Quốc, họ có cả một lực lượng chuyên gia tinh nhuệ để tính toán việc bỏ ra 1 đồng sẽ lãi được bao nhiêu từ Asiad, Olympic và các công trình xây dựng cho thể thao sẽ thu hồi vốn trong bao nhiêu năm. Trong khi đó, ở VN sau một sự kiện thể thao rầm rộ, người quản lý sân vận động không khác gì “người giữ vùng đất mới được khai hoang”, muốn “tăng gia sản xuất” như tổ chức hội chợ, giới thiệu sản phẩm... thì bị tuýt còi vì kinh doanh trái ngành nghề, còn chờ có một giải đấu hoành tráng xứng đáng với công trình thể thao quốc tế lại còn khổ hơn vì VN rất hiếm có những sự kiện thể thao mang tầm vóc quốc tế.

Trong bối cảnh như vậy, Nhà nước vẫn phải gánh vác kinh phí từ A đến Z để công trình thể thao không bị xuống cấp, trong khi đó người quản lý chưa đủ tầm để tiếp tục giữ gìn công trình thể thao mà họ thừa biết sẽ lạc hậu dần theo năm tháng.

Nên sử dụng 3.150 tỉ đồng kích thích các VĐV

Thể thao VN đang sở hữu hệ thống thi đấu rất nghèo nàn. Bằng chứng là mỗi năm các VĐV bóng chuyền, bóng rổ, bóng bàn, điền kinh, bơi lội... chỉ có cơ hội dự giải quốc gia hai hoặc ba lần với giải thưởng rất khiêm tốn. Nếu như VĐV nào xui xẻo bị chấn thương sớm hoặc giải nghệ ở lứa tuổi 30 - độ tuổi chín chắn nhất để phát triển sự nghiệp, họ rất dễ bị sốc vì buộc phải bắt đầu xây dựng cuộc đời mới bằng một nghề nghiệp mới do không phải ai cũng có thể trở thành HLV.

Nếu lấy 3.150 tỉ đồng chia đều từ năm 2013-2019, mỗi năm ngành thể thao sẽ có hơn 500 tỉ đồng để làm nhiều giải thưởng thật lớn suốt 12 tháng cho các cuộc thi đấu có đẳng cấp. Các VĐV điền kinh, bơi lội hoặc bóng bàn chắc chắn phải nỗ lực hết mình để có thu nhập từ giải thưởng (chưa kể quảng cáo) vài tỉ đồng/năm. Lúc đó, không cần tập huấn nhiều nhưng các đội tuyển sẽ mạnh lên đáng kể bởi chúng ta có quá nhiều tài năng tranh đua quyết liệt giải quán quân vì VĐV hiểu rằng chiến thắng luôn đồng hành với túi tiền họ.

Lúc đó chính VĐV sẽ là người làm xã hội hóa chứ không phải các liên đoàn thể thao đang sống lây lất chờ được “bơm” tiền nhờ những kỳ tranh tài thể thao khu vực hay châu lục - giải đấu mà Nhà nước bỏ tiền làm tất cả.

Khi có giải thưởng cao, các VĐV sẽ đua tranh quyết liệt, cuộc tranh tài sẽ hấp dẫn hơn. Tôi tin chắc rằng khi ấy sân vận động hay nhà thi đấu sẽ đông kín khán giả. Chính điều này nên nhu cầu cần nhà thi đấu đẹp hơn, hiện đại hơn, có sức chứa lớn hơn sẽ nảy sinh. Lúc ấy chính người dân sẽ đòi hỏi nhu cầu được thấy thần tượng của họ đứng trên bục vinh quang ở ngay đất nước họ sinh ra và việc xin đăng cai Asiad vẫn chưa muộn.