Phóng to

Đây là các tài xế nghiện ma túy đang tập trung cai nghiện tại Trung tâm tiếp nhận đối tượng xã hội Bình Triệu, TP.HCM - Ảnh: H.K.

Thiếu tá Nguyễn Văn Khải - đội trưởng đội tuần tra kiểm soát giao thông (TTKSGT) Cam Ranh, Phòng CSGT Công an Khánh Hòa - kể: Một lần phát hiện xe container biển số Hải Phòng vi phạm tốc độ, tổ tuần tra ra hiệu dừng xe nhưng tài xế không chấp hành. Tổ tuần tra đuổi theo một đoạn thì xe container dừng ngay giữa đường.

Đến gần, thấy tài xế đang lên cơn nghiện nằm bẹp gí trong cabin. Yêu cầu tài xế xuống xuất trình giấy tờ xe thì anh ta đưa ra cuốn sổ… khám định kỳ của bệnh nhân HIV kèm theo lời khiêu khích: “Tao bị HIV rồi, không sợ cùi nữa”.

Chủ xe mua “hàng” cho tài xế “bồi dưỡng”

Một lần khác, tổ TTKSGT Cam Ranh kiểm tra một xe khách chở dư người, phát hiện lơ xe ôm khư khư áo lạnh. Sinh nghi, thiếu tá Nguyễn Văn Khải yêu cầu xuống xe kiểm tra. Khi anh ta vừa nhấc áo ra thì chiếc kim tiêm còn lủng lẳng trên cánh tay, máu đỏ lòm. Thiếu tá Khải lựa lời mới thuyết phục được người nghiện quăng kim tiêm, xuống xe làm việc.

Thiếu tá Khải cho biết thời điểm trước và sau tết, do xe quay đầu liên tục nên chủ xe sẵn sàng mua “hàng” cho tài xế “bồi dưỡng” để có sức chạy 24/24 giờ. Nhiều trường hợp khi CSGT dừng xe kiểm tra, tài xế không bước nổi xuống xe để trình giấy tờ do còn phê thuốc.

Theo trung tá Mai Văn Thành - đội trưởng đội TTKSGT 15/1 thuộc Phòng CSGT Công an Ninh Thuận, đội vừa phối hợp Phòng cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy (PC17) tổ chức đợt kiểm tra lái xe, phụ xe dùng các chất kích thích trong khi điều khiển phương tiện. Qua kiểm tra xe khách, có trường hợp phát hiện cả lái xe lẫn chủ xe đều nghiện heroin nặng.

Mới đây, trong một vụ ôtô khách gây tai nạn giao thông ở khu vực Ninh Phước (Ninh Thuận), qua thử nhanh phát hiện tài xế nghiện ma túy. Trung tá Thành cho biết đội TTKSGT 15/1 đã đề xuất phương án tiếp tục phối hợp mạnh hơn nữa với PC17 trong công tác kiểm tra, phát hiện và xử lý nghiêm đối với các tài xế sử dụng ma túy.

Trong khi đó, trung tá Trần Văn Hải, trưởng Công an P.Trung Mỹ Tây, Q.12 TP.HCM - địa bàn có nhiều bến xe đường dài, cho biết: “Hằng ngày có hàng ngàn đầu xe tải, xe khách từ các nơi qua lại ngã tư An Sương, bến xe Tây Nam (P.Tân Hưng Thuận, Q.12), bến xe An Sương (Bà Điểm, Hóc Môn)... Các tài xế, lơ xe thường sang khu vực ngã tư An Sương (P.Trung Mỹ Tây, Q.12) mua và sử dụng ma túy.

Rất nhiều đối tượng là tài xế bị đưa đi tập trung cai nghiện”. Để chứng minh, ông Hải rút ngẫu nhiên bốn tập hồ sơ từ chồng hồ sơ lưu để kiểm tra. Kết quả có ba hồ sơ ghi nghề nghiệp là tài xế (chủ yếu chạy tuyến Bắc-Nam), cả ba tài xế này bị bắt giữ khi đang tiêm chích heroin.

Trung tá Đỗ Văn Liến, đội trưởng đội cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy Công an Q.12, nói khu vực bến xe liên tỉnh Ngã Tư Ga (P.Thạnh Lộc, Q.12) được xem là tụ điểm ma túy khá phức tạp. Một số đối tượng sử dụng, mua bán ma túy, trong đó có cánh tài xế, chọn nơi đây làm “đại bản doanh” để hoạt động. Theo ông Liến, Công an Q.12 đang phối hợp với PC17 rà soát tình hình để xây dựng kế hoạch điều tra, triệt phá.

Phát hiện chưa hết, răn đe không đủ

Thiếu tá Nguyễn Văn Khải cho rằng chức năng chính của CSGT là tuần tra, kiểm soát, xử lý những hành vi vi phạm luật giao thông. Việc kiểm tra, xử lý tài xế, lơ xe nghiện ma túy đòi hỏi phải có phương tiện và sự phối hợp với các đơn vị nghiệp vụ (PC17 chẳng hạn). Những trường hợp CSGT phát hiện chỉ ngẫu nhiên (đang hút chích, say thuốc…), không phản ảnh đúng con số thực tế tình trạng tài xế nghiện ngập hiện nay.

Theo trung tá Nguyễn Văn Phu - trạm trưởng trạm TTKSGT Phú Tài (thuộc Phòng CSGT Công an tỉnh Bình Định), nhiều tài xế khi gọi xuống kiểm tra nhìn trạng thái “bèo nhèo” nghi có sử dụng ma túy nhưng không có bằng chứng để xử lý.

Theo thượng tá Phan Long Để, trưởng Phòng CSGT đường bộ Công an Khánh Hòa, tài xế nghiện ma túy có thể lên cơn nghiện bất kỳ lúc nào. Đây là nguy cơ tiềm ẩn những vụ tai nạn giao thông thảm khốc. Tuy nhiên, theo quy trình thi tuyển cấp giấy phép lái xe, người học lái không phải làm xét nghiệm ma túy. Vì vậy, nhiều người đã nghiện từ lâu nhưng vẫn được chứng nhận “đủ điều kiện sức khỏe để học và được cấp giấy phép lái xe”. Theo ông Để, đối với những tài xế thi lên dấu cần phải xét nghiệm máu để loại trừ những trường hợp dương tính với ma túy.

Đồng quan điểm này, ông Dương Tự Lực, trưởng Phòng quản lý sát hạch và cấp giấy phép lái xe (Sở GTVT TP.HCM), cho rằng: “Đối với những trường hợp thi lên dấu ở các hạng D (chở khách từ 9-30 chỗ), E (trên 30 chỗ), FC (xe tải, đầu kéo container) cần phải đưa nội dung xét nghiệm máu thành quy định bắt buộc trong giấy khám sức khỏe. Ngoài ra, Bộ Y tế, Bộ GTVT cần xây dựng cơ chế quản lý về sức khỏe lái xe hành nghề vận tải và có biện pháp đảm bảo loại trừ người có dấu hiệu chất gây nghiện ngay từ khi khám sức khỏe, sát hạch cấp giấy phép lái xe và tuyển dụng làm lái xe”.

Về biện pháp chế tài, thượng tá Phan Long Để cho rằng hiện nay mức phạt người điều khiển ôtô sử dụng chất ma túy từ 3-5 triệu đồng là quá thấp, không đủ sức răn đe. Ông Để đề nghị trong nghị định quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ (sửa đổi) sắp ban hành cần tăng nặng mức xử phạt bằng hình thức tước giấy phép lái xe vĩnh viễn đối với tài xế sử dụng ma túy.

Theo ông Dương Tự Lực, trong khi chờ quy định mới, biện pháp hiệu quả nhất là phát huy vai trò trách nhiệm của các doanh nghiệp vận tải trong việc kiểm tra, loại bỏ những người nghiện ma túy khỏi đội ngũ lái xe chuyên nghiệp. Thực tế cho thấy không ít doanh nghiệp biết rõ mình đang giao cả gia sản và tính mạng của nhiều người vào tay những con nghiện nhưng vẫn nhắm mắt làm liều vì lợi nhuận trước mắt và do khan hiếm tài xế, đặc biệt tài xế container và xe khách chạy tuyến đường dài.