Phóng to

Ngày 17-4-1989, Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh (người đeo kính, nay đã mất) trực tiếp xem, duyệt phim "Những giờ phút cuối đời Bác Hồ" và chúc mừng tập thể tác giả

Trong chuyên đề về "Cấp phép biểu diễn và duyệt tác phẩm nghệ thuật", duyệt băng đĩa ca nhạc và điện ảnh là vấn đề cần được tranh luận nhất. Với bài viết của một CTV đang công tác trong lĩnh vực điện ảnh, chúng tôi muốn tạm khép lại chuyên đề này.

Từ thực tế của "chủ phim" - đơn vị có phim nhập khẩu trình duyệt nhiều nhất nước những năm qua - chúng tôi thấy, thứ nhất, quy chế kiểm duyệt có rất nhiều kẽ hở để "chủ phim" có thể dùng một số "tiểu xảo" để "lách", thậm chí "qua mặt" Bộ VHTT/Cục Điện ảnh do quá chung chung về khái niệm: Nội dung, thời lượng, ngôn ngữ, hình ảnh... (chẳng hạn, đối với những phim nếu có yêu cầu phải cắt lược bỏ một số hình ảnh cho ngắn bớt lại (nếu không thể cắt bỏ hoàn toàn), thì như vậy, về mặt lý thuyết, thời lượng của bản "cho phép phát hành sau khi cắt..." với bản gốc là có khác nhau.

Tuy nhiên, khi yêu cầu cắt, có khi chỉ là khoảng 5,7 giây hình ảnh, nhưng trong quyết định cho phép phát hành đâu có ghi khác đi về mặt thời lượng được, như vậy, bộ phim khi đưa ra công chúng, nếu có giữ nguyên về mặt hình ảnh thì cũng "đâu có vi phạm gì"?).

Thứ hai, việc hạn chế chức năng, thẩm quyền duyệt của Hội đồng duyệt phim (HĐDP) phía nam (chỉ duyệt phim video nhập) làm tăng chi phí, gây lãng phí cho các tổ chức có phim trình duyệt khi phải đưa phim ra Hà Nội.

Chưa kể, do là làm kiêm nhiệm của những người đương chức nên lịch làm việc của HĐDP còn quá ít ngày (2 buổi/tuần ở HN và 3 buổi/tuần ở TPHCM). Một tổ chức đưa phim ra HN, muốn nhanh chóng và tránh các chi phí khác thì phải "xin" duyệt ngoài lịch làm việc trên và phải đóng lệ phí duyệt phim cao gấp đôi.

Thứ ba, hiện nay, HĐDP QG phải ôm quá nhiều việc: Duyệt phim truyện nhập khẩu (các loại vật liệu), phim SX trong nước các thể loại, vật liệu, trong đó, riêng phim có vốn đầu tư của Nhà nước (tài trợ hoặc đặt hàng) thì còn phải qua các khâu duyệt từng công đoạn của cơ quan quản lý ngành trước khi trình HĐDP QG duyệt tác phẩm hoàn chỉnh. Việc này tưởng là để quản lý chặt, nhưng hoá ra lại không quán xuyến được hết các phát sinh của thực tế xã hội.

Vì thế chúng tôi đề nghị: Ngoài việc sớm ban hành một văn bản pháp quy là Luật Điện ảnh hoàn chỉnh, nghị định về quy chế duyệt phim phải cụ thể hoá được các tiêu chí, mục đích của công tác kiểm duyệt, là tiêu chí chung áp dụng đối với các loại tác phẩm điện ảnh: Phim chiếu nơi công cộng và phim phát sóng.

Đồng thời, quy định rõ nhiệm vụ, chức năng của các tổ chức HĐDP, tách chức năng duyệt phim phát sóng (cho các đài truyền hình/doanh nghiệp kinh doanh tự chịu trách nhiệm) và phim chiếu công cộng (cho HĐDP QG); thành viên HĐDP QG phải là những chuyên gia hàng đầu, có uy tín của nhiều ngành, lĩnh vực xã hội, không là công chức đương nhiệm.

Và do vậy, chủ tịch hội đồng phải là một lãnh đạo cao cấp, có uy tín và trách nhiệm, đồng thời có hiểu biết nhất định về nghệ thuật và điện ảnh. Quyết định chọn người tư vấn cho mình (Nhà nước) làm thành viên HĐDP QG do chủ tịch tuyển chọn, bổ nhiệm không thời hạn theo các tiêu chí, tiêu chuẩn quy định chung trên.

Tin bài liên quan:

Cấp phép biểu diễn và duyệt tác phẩm: Nên kiểm mình trước...Cấp phép biểu diễn và duyệt tác phẩm nghệ thuật: Quá nhiều cửaCấp phép biểu diễn và duyệt tác phẩm nghệ thuật: còn tính áp đặt