Một cần cẩu tháp vươn ra hẻm trên đường Thành Thái, Q.10 (TP.HCM) khiến người đi đường lo sợ - Ảnh: T.Long

Ông Lê Hòa Bình, phó giám đốc Sở Xây dựng TP.HCM, đặt câu hỏi trên tại buổi tọa đàm “Giải pháp ngăn ngừa, hạn chế sự cố công trình xây dựng trên địa bàn TP.HCM” tổ chức ngày 20-11.

Sử dụng cần cẩu tháp kém chất lượng

Thời gian qua, không chỉ tại TP.HCM mà nhiều tỉnh thành liên tục xảy ra các vụ gãy đổ cần cẩu tháp, giàn giáo gây thương vong. Nhiều người dân ra đường thấp thỏm lo sợ khi những khối bêtông đối trọng của cần trục tháp treo lơ lửng trên đầu và có thể đổ sập bất cứ khi nào.

Tại TP.HCM, theo báo cáo của Sở Xây dựng TP, trong số chín sự cố xây dựng xảy ra trong năm 2015 có đến năm sự cố liên quan đến sập giàn giáo, đổ gãy cần cẩu tháp.

Ông Quang Hữu Minh Tâm - phó phòng kinh doanh và tiếp thị Công ty cổ phần Đông Dương (đơn vị cho thuê giàn giáo, cần cẩu tháp) - cho rằng một số đơn vị thi công để tiết kiệm tối đa chi phí nên sử dụng cần cẩu tháp Trung Quốc kém chất lượng, giá rẻ.

Cùng cần cẩu tháp có tải trọng, sức nâng giống nhau nhưng giá thuê cần cẩu tháp của Pháp, Đức cao hơn gấp đôi của Trung Quốc.

Ngoài ra, trong quá trình vận hành thiết bị không bảo dưỡng, bảo trì hằng tháng, cần trục tháp lắp đặt không đúng yêu cầu kỹ thuật, cẩu quá tải trọng cho phép cũng khiến cần cẩu tháp đổ gãy.

Theo ông Tâm, muốn an toàn, đơn vị thi công phải chấp nhận chi phí cao để thuê cần cẩu tháp có chất lượng tốt. Phía đơn vị cho thuê trước khi lắp đặt phải khảo sát mặt bằng công trình để tư vấn cho đơn vị thi công lắp đặt cần cẩu tháp phù hợp, đồng thời thường xuyên bảo dưỡng thiết bị để tránh sự cố đáng tiếc xảy ra.

Ông Nguyễn Trung Hậu, quản lý an toàn và môi trường Công ty Shimizu (Nhật Bản), cho biết hiện nay trong hoạt động quản lý an toàn công trình xây dựng có rất nhiều quy định, tuy nhiên nhiều đơn vị thi công, giám sát không thực hiện tốt.

Thực tế có một số nhà thầu phụ hoặc đơn vị thi công sử dụng các thiết bị, máy móc không đạt yêu cầu, công nhân có chuyên môn kém. Ngoài ra, đơn vị thi công, đặc biệt nhà thầu phụ, không có người giám sát an toàn đúng chuyên môn, làm không có tâm, chỉ đứng cho có mặt. Vì vậy khi triển khai công việc thường không đúng quy trình, dẫn đến tai nạn.

Quy định rõ phạm vi hoạt động cần cẩu tháp

PGS.TS Nguyễn Văn Hiệp - nguyên phó giám đốc Sở Xây dựng TP.HCM - cho biết ở nước ngoài họ quy định không cho phần đối trọng của cần cẩu tháp vươn ra ngoài đường. Việc này đòi hỏi đơn vị thi công phải lắp đối trọng gần sát dưới trụ hoặc nằm dưới đất thành chữ L ngược chứ không phải chữ T như hiện nay.

Trong khi đó, ở TP.HCM hiện nay có rất nhiều cần cẩu tháp có phần đối trọng vươn ra ngoài đường. Hằng ngày cần cẩu quay như chong chóng trên đầu người đi đường rất nguy hiểm.

Để hạn chế rủi ro, ông Hiệp đề xuất cơ quan chức năng ban hành quy định cấm để phần đối trọng của cần cẩu vươn ra ngoài đường. Nếu đơn vị thi công không thực hiện, để xảy ra sự cố thì phải phạt thật nặng.

Cũng theo ông Hiệp, phải bắt buộc cả đơn vị tư vấn mua bảo hiểm chứ không chỉ riêng nhà thầu mua như hiện nay. Hiện nay Luật xây dựng có bắt buộc nhưng Luật kinh doanh bảo hiểm lại không bắt buộc điều này. Nếu bắt buộc đơn vị tư vấn phải mua bảo hiểm, trước khi bán bảo hiểm công ty bảo hiểm sẽ kiểm tra biện pháp thi công, hồ sơ, bản vẽ thiết kế, tiên lượng mức độ rủi ro của công trình, từ đó sẽ có mức giá bán phù hợp. Nếu công trình rủi ro cao sẽ bán với giá cao.

“Khi mua bảo hiểm cũng phải quy định mức mua bao nhiêu, chứ nếu chỉ mua ít, đền bù cho có cũng không giải quyết được vấn đề” - ông Hiệp nói.

Ông Lê Hòa Bình cho biết để hạn chế rủi ro, phía chủ đầu tư phải quan tâm đến việc chọn nhà thầu. Sắp tới, Sở Xây dựng TP sẽ phối hợp với Sở Lao động - thương binh và xã hội TP xem lại quy trình kiểm định, lắp đặt cũng như chất lượng cần cẩu tháp trong các công trình. Nếu các đơn vị sử dụng thiết bị không đảm bảo chất lượng, quá trình vận hành không đúng sẽ có biện pháp xử lý.