Diễn viên Timothée Chalamet trong phim Call Me by Your Name - Ảnh: IMDb

Những năm gần đây, thể loại này được làm mới bằng những câu chuyện tình yêu "không chính thống".

Tiếp nối bước chân của Moonlight năm 2016, năm vừa qua chứng kiến sự thành công của hai bộ phim khắc họa tình yêu đồng tính là Call Me by Your Name (CMBYN) và Beach Rats.

Call Me by Your Name: Sự hoàn hảo gây tranh cãi

Sau khi bộ phim Call Me by Your Name (2017) của đạo diễn Luca Guadagnino được ra mắt cuối năm ngoái, ngay lập tức tác phẩm này giành được sự yêu mến của khán giả ở nhiều nơi và liên tục được ca ngợi tại các liên hoan phim lớn trên thế giới.

Bộ phim kể về câu chuyện tình giữa cậu bé 17 tuổi Elio và chàng sinh viên cao học Oliver trong một mùa hè xứ Lombardy đầy nắng và gió nhưng ngắn ngủi.

Call Me by Your Name là một bữa tiệc trực quan với hai diễn viên chính đẹp như tượng thần Hi Lạp, màu sắc của từng thước phim rực rỡ, nắn nót qua ống kính của nhà quay phim người Thái Lan Sayombhu Mukdeeprom gợi nhớ những tác phẩm kinh điển của Eric Rohmer hay A Nos Amours (1983).

Tuy nhiên, cũng giống như Moonlight, bộ phim phải gánh chịu không ít đánh giá tiêu cực từ các nhà phê bình.

Bộ phim gây khó chịu bởi cảm giác toan tính quá hoàn hảo, thậm chí khoe khoang, kiêu căng, ái kỷ.

Kể cả là hình thức tô hồng quá khứ của ký ức và ngoại hiện nội tâm một thiếu niên trước những cảm xúc xao động của tuổi trẻ, khó thể gọi đó là cách tiếp cận tinh tế, huyền ảo kiểu Chekhov.

Bộ phim đúng hơn là những ảo tưởng tẻ nhạt của giới trưởng giả. Những cuộc hội thoại trí thức về nguồn gốc của từ "quả mơ" trong tiếng Ả Rập, Latin và Hi Lạp, về Bach, Liszt, Busoni, về Heidegger vang lên nghe huênh hoang hơn là gợi tình.

Giới tư sản hiện lên thừa tiền bạc, chữ nghĩa, thời gian nhưng thiếu chân thành, hài hước và cả điên rồ thường thấy trong phim của Bunuel hay Haneke.

Chính thẩm mỹ "quá đẹp", quá trang trọng đã phản tác dụng, khiến một bộ phim đáng lẽ phải tràn đầy cảm xúc yêu đương trở nên trống rỗng, không thành thật.

Đạo diễn Guadagnino hăng say cắt giũa gọn gàng hết khuôn hình đẹp này đến khuôn hình đẹp khác, như những tấm bưu thiếp xinh xắn nối tiếp nhau tàn nhẫn. Vẻ đẹp và trí tuệ quá đỗi, tột bậc, không tì vết của các nhân vật và bối cảnh vô tình làm lu mờ, lấn át và xóa bỏ tất cả tính chất tiềm tàng gói ghém trong mối tình đầu.

Một bộ phim thiên về "lối sống" nhiều hơn về "cuộc sống".

Beach Rats: Đẹp và bùng nổ dữ dội

Bộ phim thứ hai trong sự nghiệp của đạo diễn Eliza Hittman, Beach Rats (2017), cũng khắc họa sinh động không kém Call Me by Your Name những ngày hè dài đằng đẵng, biếng nhác và tẻ nhạt.

Cũng cảm giác ngái ngủ, uể oải, cũng những đôi vai trần lấp lánh dưới mặt trời rực rỡ, cũng là những khoảnh khắc vô vị, buồn tẻ bị hoang phí nhưng Beach Rats có một sự trữ tình và bốc đồng khiến Call Me by Your Name với vẻ đẹp hờ hững và ngăn nắp, cảm giác an toàn trở nên giống như một quảng cáo nước hoa.

Cảnh phim Beach Rats

Tất nhiên sẽ là khập khiễng nếu như so sánh một bộ phim về ký ức và ảo tưởng với một tác phẩm duy thực. Tuy vậy, mối tình đầu, tuổi trưởng thành, những nắm bắt đầu tiên về bản năng giới tính đều có những đặc điểm chung là khó diễn tả được thành lời và càng khó hơn để bày tỏ, chia sẻ với những người xung quanh.

Cả Elio trong Call Me by Your Name và Frankie của Beach Rats đều là những cậu trai trẻ đang tự mày mò, khám phá cá tính và sự thật của riêng mình trước ngưỡng cửa trưởng thành.

Cả hai cùng rong chơi bâng quơ trên những con đường ngày hè, cùng giải trí thụ động bằng những trò tiêu khiển không đầu cuối, cùng bộc lộ cảm xúc tò mò với người cùng giới.

Nhưng nếu Elio có những lúc hiện lên như một cậu bé ngây ngô, được bao bọc, chiều chuộng quá mức bởi cha mẹ thì Frankie giày vò, hung hăng, khó chịu ngoài vẻ buồn rầu, ngơ ngác thường trực trên khuôn mặt.

Cảnh phim Beach Rats

Trái với Call Me by Your Name gần như cố né tránh những cảnh thân mật, những cận cảnh, những mô tả xúc giác, Beach Rats không ngần ngại phơi bày khuôn mặt và ánh mắt đầy diễn cảm của Frankie, khắc họa vững chắc nỗi khát khao trở thành đối tượng của ham muốn

Beach Rats không phải là câu chuyện về một mối tình đầu được nâng niu đến mức tức cười như Call Me by Your Name.

Beach Rats nói về sự khám phá và ham mê tình dục giữa bối cảnh cảm xúc lãng mạn, mùa hè, ma túy, ngờ vực và thịnh nộ, lo lắng và kích động. Phim 16mm dưới ống kính của nhà quay phim người Pháp Hélène Louvart vừa âm u vừa mơ mộng, vừa ám ảnh vừa lấp lánh.

Bộ phim tưởng tượng ra một bối cảnh với sự đánh thức tính dục phức tạp, mối hiểm nguy từ sự tự hủy hoại, vượt qua rào cản, hạn chế của những bộ phim cùng thể loại như Call Me by Your Name.

Như những cơn sóng âm thầm không ngừng nghỉ tan vào bóng tối biển Brooklyn, Beach Rats là một lời nhắc nhở sâu sắc, bực bội về sự mong manh, không thể tránh khỏi của tình yêu và tuổi trẻ.

Call me by your name bị loại khỏi Liên hoan phim Bắc Kinh

TTO - Bộ phim Call Me by Your Name đã bị loại khỏi danh sách trình chiếu vào tháng 4 tại Liên hoan phim quốc tế Bắc Kinh dù trước đó được lên kế hoạch ra rạp.