* Tiến sĩ Lê Xuân Thân (ủy viên Ủy ban Pháp luật của Quốc hội, chủ tịch Hội Luật gia tỉnh Khánh Hòa):

Có việc buông lỏng từ các cấp

Pháp luật lĩnh vực đất đai quy định về việc phân lô bán nền nhưng chỉ giới hạn trong dự án nhà ở để bán hoặc để bán kết hợp cho thuê. Theo đó, dự án được chuyển nhượng quyền sử dụng đất theo phương thức phân lô bán nền phải được UBND cấp tỉnh công bố công khai và chủ đầu tư phải hoàn thành việc xây dựng cơ sở kết cấu hạ tầng, nghĩa vụ tài chính...

Luật kinh doanh bất động sản quy định rõ các điều kiện của bất động sản hình thành trong tương lai được đưa vào kinh doanh phải có giấy tờ về quyền sử dụng đất, hồ sơ dự án, giấy phép xây dựng, bản nghiệm thu đã hoàn thành việc xây dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật tương ứng theo tiến độ dự án... Và trước khi bán phải có sự đồng ý của Sở Xây dựng.

Hiện có sự buông lỏng quản lý của cơ quan tài nguyên môi trường và chính quyền các cấp nên hành vi chiếm dụng trái phép đất đai, san ủi đồi núi và đất nông nghiệp, tự chuyển mục đích sử dụng đất đã không được xử lý kịp thời dẫn đến tình trạng vi phạm tràn lan.

Việc xử phạt hành chính không nghiêm, lúc phạt lúc không hoặc nộp tiền xử phạt rồi vẫn cứ tồn tại, không đủ để răn đe vi phạm. Các nghị định xử phạt vi phạm hành chính về đất đai, xây dựng, kinh doanh bất động sản trái phép đã có đầy đủ. Các cơ quan được giao thẩm quyền phải ra tay xử lý, tái lập lại trật tự.

Hành vi sử dụng đất đai trái phép có dấu hiệu tội phạm phải được xem xét khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử theo quy định tại Bộ luật hình sự. Kết quả xử phạt vi phạm hành chính và xét xử hình sự phải được công khai.

Bên cạnh đó, cần phải xử lý nghiêm hành vi buông lỏng quản lý đất đai để xảy ra tình trạng vi phạm đất đai tại địa phương. Luật đất đai 2013 quy định rất rõ trách nhiệm của chủ tịch UBND các cấp trong việc phát hiện, ngăn chặn và xử lý vi phạm pháp luật về quản lý và sử dụng đất. Trong đó, vai trò của chính quyền cơ sở xã, phường, thị trấn rất quan trọng.

Chủ tịch UBND cấp xã có trách nhiệm phát hiện, ngăn chặn, xử lý kịp thời và buộc người vi phạm khôi phục lại hiện trạng. Nên làm nghiêm, xử lý đâu ra đó, công khai và công bằng để chặn tình trạng vi phạm pháp luật về đất đai đáng lo ngại như hiện nay.

* Ông Nguyễn Hồng Quế (chi cục trưởng Chi cục Quản lý đất đai, Sở Tài nguyên và môi trường tỉnh Đồng Nai):

Địa phương cũng gặp khó

Các quy định về điều kiện tách thửa đất nông nghiệp còn nhiều điểm chưa phù hợp với tình hình thực tế thời gian qua. Năm 2018, UBND tỉnh Đồng Nai đã ban hành quyết định để điều chỉnh lại việc tách thửa đất nông nghiệp. Theo đó, quy định đất nông nghiệp có diện tích từ 2.000m2 trở lên thuộc khu vực quy hoạch đất ở tại các phường, thị trấn hoặc có diện tích từ 5.000m2 trở lên tại khu vực thuộc quy hoạch đất ở tại các xã, trước khi thực hiện tách thửa, người sử dụng đất phải lập bản vẽ thiết kế mặt bằng tổng thể được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt. Lúc đó, tình trạng xin tách thửa giảm đi và chuyện biến tướng phân lô, bán nền cũng giảm rõ rệt.

Tuy nhiên, sau đó Bộ Tư pháp đã có văn bản "tuýt còi" cho rằng theo Luật đất đai thì UBND tỉnh Đồng Nai chỉ có thẩm quyền ban hành diện tích tối thiểu để tách thửa đối với từng loại đất. Vì vậy, UBND tỉnh Đồng Nai đã ban hành quyết định số 22 năm 2020, không còn áp dụng điều kiện tách thửa phải lập bản vẽ mặt bằng tổng thể được duyệt. Từ đó, tình trạng tách thửa, phân lô manh nha trở lại. Chính quyền địa phương cũng đang gặp khó khi đưa ra các quy định về quy chuẩn tách thửa đất nông nghiệp. (HÀ MI)