Phóng to

Cá giếc

Cá giếc có thân hình cân đối. Ngực hơi tròn, đầu và đuôi hơi thon. Lưng nhô cao, toàn thân vảy óng ánh bạc, kết từng lớp nhỏ dần về phía sau. Đuôi cá chẽ làm hai thùy nhọn cân phân. Mắt viền đỏ “nỗi đau ngấn lệ”. Miệng ngước lên như lời “ướm ngỏ tình”. Phải chăng vì những đặc trưng ấy mà hình ảnh con cá giếc đã được ẩn dụ trong câu hát?

Cá giếc sinh sản quanh năm. Mùa cao điểm nhằm vào các tháng tư đến tháng tám. Chúng sống trong môi trường nước ngọt. Ở huyện núi Tiên Phước, Quảng Nam, cá giếc có ở sông Tiên, sông Trạm, sông Đá Giăng, suối Vực Dài, Vực Tròn, Đập Trai... Là một trong những loài cá ăn tạp, chúng thích mồi trùn hay con mối trắng. Đó là những món khoái khẩu nhất của cá giếc.

Đối với các loài cá trắng, cá rô, cá lòng tong... thì ta câu chạy, nghĩa là thường xuyên di dời vị trí câu. Còn đối với cá giếc, cá lúi, cá thác lác... ta áp dụng phương kế câu nằm, ngồi “ngâm vịnh” một chỗ. Nếu muốn tìm cá lấu cho nồi canh chua đổi món hoặc cá bống kho tiêu thơm nồng thì ta “câu ngầm”, câu sát mặt đáy nước. Tuy nhiên dẫu cho câu chạy, câu ngâm hay câu ngầm, mỗi cách câu đều có cái thú vị riêng của nó.

Khi nấu món canh cá giếc, ta phải chờ nước sôi bùng lên mới thả cá vào nồi. Nếu thả sớm thì cá bị nhão, nát, đồng thời làm mất vị ngọt thanh. Ta thêm vào vài lát cà chua chín đỏ tạo ấn tượng thị giác, dịu mềm khi ăn. Còn các gia vị bột ngọt, hành, mắm, muối... là chuyện đương nhiên. Nhất thiết dùng rau răm nấu canh, mới thật đúng “bài bản”. Và đừng quên rắc tiêu bột sau khi vừa nhắc nồi canh xuống. Cách “thạo bếp” ấy luôn giữ nguyên đặc vị thơm nồng của hạt tiêu Tiên Phước nổi tiếng. Bạn hãy thử húp nhẹ một muỗng canh nhỏ trước khi ăn. Không thể nói bằng lời, chỉ nhìn nụ cười “ngớ ngẩn” và nghe tiếng xuýt xoa của bạn thôi. Bát canh cá giếc rau răm không những làm ý vị bữa ăn mà còn giải nhiệt, trị cảm cúm tức thời.

Dù cá giếc nhiều xương nhưng các bạn đã bao giờ thưởng thức món "sanh cầm" chưa? Ăn cá giếc sống. Lạ lắm! Người sành điệu chọn cá nhỏ độ chừng bằng ngón tay trỏ thôi. Cá giếc lúc mới sinh có màu vàng, rồi chuyển dần sang màu xanh bạc. Cách ăn "sanh cầm" không có gì cầu kỳ. Ta chuẩn bị sẵn sàng đĩa nước mắm, ớt tỏi chanh đường, rau thơm và chén đậu phụng rang giòn, vài cái bánh tráng nướng. Thực khách bấm chặt đầu cá, chấm nguyên con vào đĩa nước mắm ngon, nhai ngấu nghiến với vài hạt đậu phụng, rau thơm. Hớp một miếng rượu gạo nguyên chất. Khà một tiếng sảng khoái. Ui chua choa! Cả đất trời cũng nhập cuộc và trở nên kỳ ảo!

Phóng to Áo Trắng số 7 ra ngày 15/04/2013 hiện đã có mặt tại các sạp báo. Mời bạn đọc đón mua để thưởng thức được toàn bộ nội dung của ấn phẩm này.