Giá phân bón tăng cao được Bộ Công thương lý giải do giá nguyên liệu tăng - Ảnh: THU THỦY

"Việc áp thuế được áp dụng sau một quá trình điều tra, đánh giá toàn diện tác động của các sản phẩm này tới thị trường Việt Nam theo đúng quy định của pháp luật có liên quan" - Bộ Công thương cho biết và nhấn mạnh quá trình điều tra đã đánh giá đầy đủ các yếu tố kinh tế - xã hội, với sự tham khảo, thống nhất ý kiến các bên liên quan, trong đó có Bộ NN&PTNT.

Đáng chú ý, Bộ Công thương nhấn mạnh thuế tự vệ đang áp cho DAP và MAP nhập khẩu ở mức thấp hơn, thời gian áp dụng ngắn hơn so với quy định của Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) và được giảm dần lộ trình. 

Cũng theo cơ quan về phòng vệ thương mại, mức thuế được áp dụng đã cân nhắc kỹ thực trạng thị trường phân bón trong nước, tác động khi áp dụng đến các bên sử dụng và chi phí trồng lúa.

Cụ thể tại thời điểm quyết định áp dụng biện pháp tự vệ, mức thuế tự vệ chỉ tương đương tối đa khoảng 0,66% tổng chi phí của người trồng lúa. Tỉ lệ này tới nay có thể còn thấp hơn do mức thuế tự vệ được giảm dần theo lộ trình, trong khi nhiều chi phí khác trong sản xuất lúa tăng lên.

Theo Bộ Công thương, việc áp thuế tự vệ nhằm tạo môi trường công bằng cho sản xuất trong nước, hướng tới sự cạnh tranh, mang tới lợi ích cho người sử dụng phân bón.

Bộ cũng cho rằng việc tránh phụ thuộc nhập khẩu là vấn đề quan trọng bởi trước năm 2009, khi ngành sản xuất trong nước chưa hình thành, giá phân bón DAP từng bị đẩy lên rất cao với mức 18.000 đồng/kg (năm 2008), gây ảnh hưởng tiêu cực đến nông dân. Do đó, việc áp dụng biện pháp phòng vệ thương mại mà nhiều nước phát triển cũng đang áp dụng nhằm tạo môi trường cạnh tranh công bằng.

Trước đó, báo Tuổi Trẻ phản ánh giá phân bón DAP tăng mạnh và có tình trạng khan hiếm hàng, dẫn tới nguy cơ thiếu phân bón phục vụ sản xuất vụ mùa tới. Doanh nghiệp nhập khẩu kiến nghị tạm thời dừng áp dụng biện pháp tự vệ trong "trường hợp khẩn cấp" này và rà soát lại thực trạng để có biện pháp quản lý cho phù hợp.

Bộ Công thương cũng khẳng định đang phối hợp các bộ ngành theo dõi sát tình hình biến động giá cả phân bón, các nguyên liệu đầu vào và hoạt động sản xuất kinh doanh của oanh nghiệp.

Theo đó, bộ đã họp với Bộ NN&PTNT cùng đơn vị liên quan đánh giá tình hình, nhận thấy biến động giá DAP thời gian gần đây chủ yếu do các yếu tố bên ngoài như sự tăng giá của một số nguyên liệu đầu vào, sự gia tăng của chi phí vận chuyển… chứ không phải do nhu cầu trong nước đối với DAP tăng so với trước.

Bên cạnh đó, Bộ Công thương khẳng định giá một số mặt hàng phân bón nhập khẩu khác, dù không bị áp thuế tự vệ, cũng tăng rất mạnh. 

"Thực tế giá DAP sản xuất trong nước không tăng mạnh như giá DAP nhập khẩu cho thấy ngành sản xuất trong nước đã phát huy tác dụng trong việc hạn chế ảnh hưởng tiêu cực từ các yếu tố bên ngoài, góp phần kìm hãm mức tăng giá chung của phân bón DAP" - bộ này nói và cho hay hiện nay không quy định về việc tạm thời hủy bỏ biện pháp tự vệ theo những biến động mang tính thời điểm.

Do đó, Bộ Công thương cho biết sẽ tiếp tục phối hợp với Bộ NN&PTNT và các đơn vị liên quan để đánh giá, rà soát biện pháp tự vệ một cách khách quan, tổng thể và phù hợp với quy định của pháp luật.

Nhiều loại phân bón tăng giá sốc

TTO - Ngày 28-2, các đại lý phân bón khu vực phía Nam cho biết phân đạm Urea được nhà máy sản xuất và nhà nhập khẩu chào bán với giá 9.000 - 9.600 đồng/kg, tăng khoảng 600 đồng/kg so với cách đây một tuần.