Bệnh sốt vàng là gì?

Bệnh sốt vàng là bệnh nhóm A (nhóm bệnh truyền nhiễm đặc biệt nguy hiểm theo luật Phòng chống Bệnh truyền nhiễm) do vi rút thuộc họ Flaviviridae gây ra. Bệnh lây truyền từ người sang người chủ yếu do muỗi Aedes aegypti bị nhiễm vi rút đốt. Đây cũng là loài muỗi truyền bệnh sốt xuất huyết và bệnh do vi rút Zika.

Vi rút sốt vàng được tìm thấy ở vùng nhiệt đới, cận nhiệt đới tại Nam Mỹ và Châu Phi. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mỗi năm trên thế giới ước tính có từ 84.000 - 170.000 trường hợp mắc và 60.000 người tử vong do sốt vàng da. Riêng từ đầu năm 2016 đến nay, bệnh sốt vàng da đã xuất hiện tại hơn 40 quốc gia, chủ yếu ở các nước khu vực Trung Phi và Nam Mỹ, trong đó khoảng 90% trường hợp mắc được báo cáo tại sa mạc Sahara.

Bệnh có biểu hiện như thế nào?

Bệnh sốt vàng gặp ở mọi lứa tuổi và giới. Ở các vùng nhiệt đới bệnh gặp chủ yếu ở người lớn. Bệnh khó phân biệt với các bệnh khác, đặc biệt ở giai đoạn đầu.

Một người sau khi bị muỗi vằn đã nhiễm vi rút đốt, thông thường mất từ 3 đến 6 ngày thì xuất hiện các triệu chứng đầu tiên của bệnh. Các triệu chứng ban đầu của sốt vàng bao gồm sốt đột ngột, ớn lạnh, nhức đầu, đau lưng, đau nhức cơ thể, buồn nôn và nôn, mệt mỏi và suy nhược. Phần lớn trường hợp bệnh cải thiện sau các triệu chứng ban đầu này. Tuy nhiên, khoảng 15% trường hợp bệnh, sau khoảng một ngày thuyên giảm, bệnh chuyển sang giai đoạn nặng có nhiễm độc biểu hiện bằng các triệu chứng: sốt tái phát, đau bụng và tổn thương gan, bắt đầu gây vàng da. Nếu tình trạng này xảy ra thì có nguy cơ gây chảy máu, suy gan, suy thận và sốc. Khoảng 20 đến 50% các trường hợp vàng da tử vong.

Làm sao phòng bệnh?

Các biện pháp phòng bệnh sốt vàng hiện nay được khuyến cáo đó là ngăn chặn muỗi sinh sôi, phát triển; diệt lăng quăng, diệt muỗi và tránh bị muỗi đốt. Để ngăn chặn muỗi sinh sôi và phát triển, mỗi gia đình cần đậy kín các dụng cụ chứa nước, lật úp các vật dụng không sử dụng có khả năng đọng nước; súc rửa vật chứa nước, thay nước bình hoa mỗi tuần; bỏ muối vào các chân chén nước kê tủ; loại bỏ và thu gom các vật phế thải xung quanh nhà. Mọi người có thể tránh bị muỗi đốt bằng các cách như sử dụng các loại kem, thuốc xịt chống muỗi, mặc quần áo dài tay; ngủ mùng cả ban ngày lẫn ban ban đêm...

Ngoài ra, mỗi gia đình có thể sử dụng các bình xịt để diệt muỗi và phối hợp với hoạt động phun hóa chất diệt muỗi của ngành y tế.

Tiêm vắc-xin phòng bệnh sốt vàng

Sốt vàng có thể được phòng ngừa bằng vắc-xin. Vắc-xin bệnh sốt vàng là vắc-xin sống giảm độc lực, được khuyến khích đối với người từ 9 tháng tuổi trở lên đi đến hoặc sinh sống tại các khu vực có nguy cơ truyền vi rút sốt vàng ở Nam Mỹ và châu Phi. Đối với hầu hết những người đi đến vùng có nguy cơ truyền vi rút sốt vàng, một liều vắc-xin sốt vàng tạo được miễn dịch lâu dài và tiêm liều nhắc lại là không cần thiết. Tuy nhiên, một số người có thể yêu cầu một liều nhắc lại và một số quốc gia có thể yêu cầu tiêm nhắc lại.