Bất ngờ từ nhạc khí cung đình

THÁI LỘC

TT - Tin từ Nhà hát nghệ thuật truyền thống cung đình Huế cho biết hồ sơ “Phục chế nhạc khí nhã nhạc cung đình triều Nguyễn” do đơn vị này thực hiện vừa hoàn thành và đạt nhiều kết quả bất ngờ. Trước tiên, dàn đại nhạc ngày xưa nhiều hơn dàn đại nhạc ngày nay ba nhạc cụ là tù và ốc biển, yêu cổ và kiến cổ (một loại trống lớn có mái che). Dàn tiểu nhạc xưa thì bổ sung thêm ống địch.

Phóng to

Nhạc sĩ Trần Đại Dũng và công trình nghiên cứu về nhạc khí nhã nhạc - Ảnh: TH.L.

TT - Tin từ Nhà hát nghệ thuật truyền thống cung đình Huế cho biết hồ sơ “Phục chế nhạc khí nhã nhạc cung đình triều Nguyễn” do đơn vị này thực hiện vừa hoàn thành và đạt nhiều kết quả bất ngờ. Trước tiên, dàn đại nhạc ngày xưa nhiều hơn dàn đại nhạc ngày nay ba nhạc cụ là tù và ốc biển, yêu cổ và kiến cổ (một loại trống lớn có mái che). Dàn tiểu nhạc xưa thì bổ sung thêm ống địch.

Nghe đọc nội dung toàn bài:

Kết quả nghiên cứu còn xác định nhiều nhạc cụ cổ nhạc hiện đang sử dụng đã bị biến tướng so với trước đây. Trong đó, đàn tỳ bà ngày nay có thêm một số phím nửa âm, trong khi ngày xưa chỉ có năm phím âm (tròn); đàn tam ngày nay có hình gần như chữ nhật trong khi ngày xưa có hình bầu dục; hộp và vỹ của đàn nhị, sáu lỗ của ống sáo cũng bị đổi khác...

Nhạc sĩ, nghệ sĩ ưu tú Trần Đại Dũng - phó giám đốc nhà hát - cho biết những biến đổi kể trên phần nào làm mất đi một số nhấn nhá đặc trưng cũng như không đảm bảo sự sang trọng, tao nhã vốn có của các bài bản âm nhạc truyền thống, đồng thời làm ảnh hưởng đến vai trò (và đẳng cấp) của nhạc công, vốn rất quan trọng trong trình tấu các nhạc cụ cổ nhạc...

Phóng to

Kiến cổ - một loại trống lớn có mái che - vừa được xác định nằm trong dàn đại nhạc ngày xưa

Công trình nói trên dày hơn 300 trang, gồm lịch sử, quá trình sử dụng nhạc khí trong các dàn nhạc cung đình VN và triều Nguyễn; khảo tả các đặc điểm về cấu tạo, cấu trúc thang âm và một số nét về kỹ thuật âm sắc của từng nhạc cụ... Đặc biệt là sự tái hiện bằng hình ảnh từng nhạc cụ, gồm hình dáng, kích cỡ, chất liệu các thành phần cấu tạo và cách lắp ghép... làm cơ sở để phục chế nhạc cụ, phục vụ trình tấu trong dàn nhạc và trưng bày sau này.