Phóng to

Mút xốp được lấy ra trong bánh giầy - Ảnh: QUỐC HỘI

14g ngày 14-4, cặp bánh khổng lồ được hạ từ xe lạnh. Ông Nguyễn Tiến Khôi - trưởng ban quản lý khu di tích lịch sử đền Hùng, phó ban tổ chức giỗ tổ Hùng Vương năm 2008 tỉnh Phú Thọ - khẳng định: "Ngày 15-4 (tức 10-3 âm lịch) sau khi dâng tiến các vua Hùng, hai lễ vật đặc biệt này sẽ được ban tổ chức cắt, chia đều cho khách hành hương về dự lễ và thưởng lộc". Tuy nhiên, không như dự kiến, hai chiếc bánh khổng lồ đã không được cắt trong ngày 10-3 để "chia lộc" cho con cháu về nguồn, do bánh giầy bị... mốc. Ban tổ chức đã cho di dời hai chiếc bánh về đặt tại sân UBND xã Hy Cương.

Sáng 16-4, chúng tôi có mặt để chứng kiến hàng chục người dân trong xã "mổ" chiếc bánh chưng. Bánh chưng đã vữa và lên men, có mùi khó chịu, còn bánh giầy bị mốc xanh, bên ngoài là một lớp mỏng bột, bên trong bánh hoàn toàn được làm bằng... mút xốp. Anh Hoàng Hữu Nghị - phó ban Công an xã Hy Cương - một tay cầm con dao dài 25cm thọc sâu vào trong ruột bánh và xẻ xung quanh, tay kia rút ra miếng xốp dày 20-25cm.

Trả lời phóng viên Tuổi Trẻ, ông Nguyễn Hữu Trung - phó giám đốc công viên văn hóa Đầm Sen, đơn vị làm ra hai chiếc bánh - cho biết bánh giầy mang ra Phú Thọ nhân ngày giỗ tổ Hùng Vương được công bố nặng gần 1 tấn, khối lượng này tính luôn cả khung sườn (bằng sắt) và đế của chiếc bánh. Còn riêng khối lượng nguyên liệu làm bánh (bột nếp) xấp xỉ 500kg.

Liên quan đến chi tiết vì sao trong ruột bánh giầy có nhiều mút xốp, ông Trung cho biết việc sử dụng loại vật liệu này đặt trong lòng chiếc bánh giầy nhằm tạo hình dáng ban đầu cho bánh, sau đó mới đắp bột nếp lên xung quanh khối mút xốp để tạo thành chiếc bánh giầy. Theo ông Trung, cách làm này những năm trước đã tiến hành, chỉ có điều năm nay khối lượng bột nếp ít hơn.

Cũng theo ông Trung, bánh giầy năm nay bị mốc phần mặt có thể do thời tiết nóng. Ông Trung cho rằng không nên cắt bánh giầy vì thực chất đây là khối bột nếp, mang ý nghĩa tượng trưng cho một lễ vật truyền thống dâng cúng nhân ngày giỗ Quốc tổ Hùng Vương hơn là để phục vụ người dân thưởng thức bánh giầy khổng lồ.

Từ cổ chí kim người Việt Nam ta khi dâng lễ vật lên bàn thờ gia tiên cũng như bàn thờ của các tiên liệt dân tộc, chúng ta đều dâng những món ngon nhất, những của ngon vật lạ mong tiên tổ chứng giám tấm lòng thành của con cháu và phù hộ độ trì... ấy vậy mà họ đưa bánh "công nghệ mới" ra, tặng lại là loại bánh "đểu" thì thật đáng xấu hổ. Xin đừng lấy tiếng kiểu như vậy!...

Hôm nay đọc tin "Bánh giầy khổng lồ làm bằng bột và... mút xốp" tôi thấy xót xa và giận! Xót xa vì người ta dối trá với tổ tiên để chỉ "có vỏ ngoài mà trong lòng thì rỗng tuếch". Với quốc tổ thì trong tâm linh con cháu phải lấy lòng thành mà dâng lễ, các cụ xưa không coi lễ vật lớn là có hiếu mà coi chữ tâm là trọng.

Giận vì lối sống chạy theo kỷ lục. Lâu nay tôi không vui gì khi thấy nguời ta đua nhau làm những điều kỳ lạ mà quảng bá thương hiệu hoặc để lấy tiếng: cốc cà phê khổng lồ chắc vua Hùng không dùng (cà phê đâu phải khẩu vị của người Việt cổ) và còn nhiều cái khổng lồ khác nữa. Mặc dù ông phó giám đốc công viên văn hóa Đầm Sen - một vị làm văn hóa đích thực - nói "nó chỉ mang ý nghĩa tượng trưng", nhưng sự thật thì ông đã xúc phạm đến lòng thành của đông đảo người Việt tôn kính tổ tiên.

Tôi xin các nhà hảo tâm hãy suy ngẫm chuyện này để cho thương hiệu của mình được bà con và các đấng tổ tiên chứng giám và nhờ đó mà được bền vững!

Cần chấm dứt những kiểu tiêu hoang như thế! Không phải đợi đến khi có thông tin “lạ” về những chiếc bánh chưng, bánh giầy khổng lồ dâng tiến các vua Hùng nhân ngày giỗ tổ năm nay, mà cả trước đây, chúng tôi cũng rất không hài lòng về tình trạng các địa phương (đặc biệt là TP.HCM) đua nhau thực hiện những chiếc bánh trung thu, bánh tét, bánh chưng khổng lồ trong các dịp lễ, tết.

Ai cũng biết chi phí để thực hiện những chiếc bánh khổng lồ ấy là rất lớn trong khi đó hầu như những chi phí ấy sẽ đổ đi vì không ai đủ “can đảm” để ăn trọn những phần bánh cắt ra những những chiếc bánh khổng lồ ấy vì nhiều lý do như vệ sinh, chất lượng (độ ngon)...

Trước đây tôi nhớ có một lý lẽ biện hộ cho việc làm những chiếc bánh kỷ lục này là kinh tế đã phát triển, mức sống đã nâng cao nên cho phép làm những việc như vậy. Nhưng rõ ràng hiện trạng xã hội chúng ta không phải như vậy. Hằng ngày, hằng giờ trên các phương tiện truyền thông đại chúng vẫn đưa các tin về bao khốn khó của dân nghèo trong cơn bão giá, và hãy nhìn vào những bữa cơm của họ, chỉ có rau và chấm hết.

Bão giá, sau những thiên tai khác, đã vắt kiệt sức của bao dân nghèo, và do vậy xã hội cần chú trọng tiếp sức cho họ, được như vậy sẽ là lễ vật thiết thực nhất dâng lên tổ tiên. Xin hãy dành những số tiền không nhỏ đó để mang lại ích lợi cho cộng đồng hơn là để thỏa mãn những ý thích giải trí nào đó.

Xem xong nội dung của bài viết tôi thật sự bất ngờ và không tin nổi. Khi xem báo nói về sự kiện này, là một công dân sống tại thành phố này, tôi rất hãnh diện. TP.HCM là một thành phố năng động, kinh tế phát triển vào hàng đầu của cả nước thì việc dâng sản vật về đất tổ là một hành động rất đáng tự hào, vậy mà chất lượng của sản vật là điều được mọi khách tham quan mong đợi thì thật là thất vọng.

Tôi không biết khi đọc được thông tin này, lãnh đạo TP.HCM sẽ có suy nghĩ gì về "cách làm ăn" của chúng ta trước đông đảo khách hành hương về tham dự giỗ tổ? Thành phố chúng ta không thể huy động được sức dân để có thể tạo ra một sản vật có ý nghĩa quan trọng hơn hay sao mà để công viên văn hóa Đầm Sen làm như vậy?