10/07/2012 08:03 GMT+7

Bàn phím văn học

(một bạn đọc ở Phan Thiết)
(một bạn đọc ở Phan Thiết)

AT - Theo nhiều bài viết, Nguyễn Ánh sau khi lên ngôi có trả thù Tây Sơn, nhưng xin hỏi có văn bản chính thức nào nói về việc này không? Chúng tôi tìm hiểu nhưng chưa thấy, có nghe nói về một bài cáo lúc đánh xong Tây Sơn nhưng tìm không có. BPVH có thể tìm giúp chúng tôi tư liệu này không?

- May mắn là chúng tôi vừa có trong nguyên tác kèm bản dịch quyển Nam Hà tiệp lục, trong đó có bài Đại cáo bình định Tây Sơn (Đại cáo về việc dẹp xong Tây Sơn), toàn văn bản dịch như sau:

Đại cáo bình định Tây Sơn

[Nguyên chú: năm Nhâm Tuất (1802), niên hiệu Gia Long năm đầu, dẹp xong giặc, làm lễ hiến phù, đại cáo thiên hạ]

Trẫm nghe: Vì chín đời mà trả thù, là đại nghĩa Kinh Xuân Thu. Thương muôn dân mà đánh giặc, là chí nhân của bậc quân tử.

Truân hanh mới rõ công to, hoán chửng để ban hiệu lệnh.

Nhà nước ta, Hà Trung đúc khí thiêng, Gia Miêu gầy điềm tốt.

Từ tiên vương cả xây nền lớn, nhân hậu một mạch cùng truyền. Đến liệt thánh vâng nối công cao, thái bình hai trăm năm lẻ.

Chợt nửa chừng gặp vận gian truân, dân ngoan cố gây nên biến loạn.

Chiếm giữ thành ấp ta, tàn ngược sinh dân ta.

Từ Nhạc Huệ về sau, đến Nguyễn Trát về trước, chứa tội ác không phải một ngày.

Từ Thuận Quảng vào nam, đến Linh Giang ra bắc, gây tai họa khắp cả nhiều phương.

Trẫm nghiến răng vì thù nước, xót lòng bởi ách dân.

Dời chuyển không thường, khác nào Thiếu Khang nhà Hạ ở Hữu Nhưng.

Lo lắng phục hồi, còn hơn Quang Vũ nhà Hán nơi Bạch Thủy.

Bởi trời muốn tuần hoàn để trao mệnh lớn, nên trẫm phải ẩn nhẫn để đợi thời cơ.

Vận hội trung hưng đã hợp, quân đánh dẹp càng chỉnh đốn.

Năm Mậu Thân (1788), mới từ Xiêm La về thu Gia Định.

Năm Kỷ Mùi (1799), tiến đánh Quy Nhơn, tháng 5 Tân dậu (1801) thu phục Phú Xuân.

Bọn giặc kinh hoàng, một xe trốn về Bắc.

Từ đó Hoành Sơn một dải, cõi xưa thu về.

Duy còn giặc Diệu quân côi, vẫn nương lũy cũ.

Nghĩ trừ ác, trước nên phá tan sào huyệt, nghĩa đồng cừu nên gối giáo mà nằm.

Quân giáp đánh vừa vượt qua lũy hiểm.

Giặc trốn đi, bỏ mất Bàn thành.

Nó đã chạy thục mạng mà trốn vào rừng, ta bèn chuyển quân đánh ra Bắc.

Tháng 5 Nhâm Tuất (1802), ta đích thân đem đại quân vượt thẳng sông Gianh.

Cỡi gió mà thế phấn chấn tựa đốt lông, hẹn ngày thành công nhanh như chẻ trúc.

Các đạo Hoan, Ái lập tức như lở đất.

Giặc Diệu, giặc Dũng cùng đường, nối nhau sa hố.

Một nẻo sấm vang chớp giật, các thành ngói vỡ tro bay.

Giặc dữ bắt xong, tội nhân giải hết.

Bóng đen quét sạch, cả gầm trời bờ cõi sáng trong.

Ngự giá khải hoàn, đầy đường non sông khởi sắc.

Đó thực là nhờ trời cao giúp thuận, chín miếu hộ thiêng, chư tướng gắng công, sáu quân ra sức, nên mới được thế.

Bèn vào ngày mồng 6 tháng 11 năm nay tế cáo trời đất.

Ngày mồng 7 yết tế Thái Miếu, làm lễ hiến phù.

Đem bọn ngụy Trát, ngụy Thùy, ngụy Thiệu, ngụy Bàn, ngụy Diệu, ngụy Dũng, ngụy Tứ, ngụy Thận, ngụy Giáp, ngụy Hưng và bè lũ đầu sỏ hiện đã bắt được, đều đem giết hết, bêu đầu thị chúng.

Bọn Nhạc Huệ trời đã giết rồi, cũng chặt xác, bằm xương để trả thù cho tông miếu, để rửa lòng căm phẫn của thần và người.

Hỡi ôi, đại nghĩa dẹp giặc cuồng, đem lại thành công đại định. Xa thư cùng một mối, để chung hưởng ơn phước thái bình.

Bá cáo xa gần, thảy đều nghe biết.

m8tPDmWg.jpgPhóng toÁo Trắngsố 12 ra ngày 1/07/2012hiện đã có mặt tại các sạp báo.

Mời bạn đọc đón mua để thưởng thức được toàn bộ nội dung của ấn phẩm này.

(một bạn đọc ở Phan Thiết)
Trở thành người đầu tiên tặng sao cho bài viết 0 0 0

Tuổi Trẻ Online Newsletters

Đăng ký ngay để nhận gói tin tức mới

Tuổi Trẻ Online sẽ gởi đến bạn những tin tức nổi bật nhất

Bình luận (0)
thông tin tài khoản
Được quan tâm nhất Mới nhất Tặng sao cho thành viên