Phóng to

“Lối xưa xe ngựa hồn thu thảo/ Nền cũ lâu đài bóng tịch dương...”- Ảnh: NGUYEN

1 Tầng tầng lớp lớp đền đài nằm xen kẽ bên nhau, hàng trăm ngọn tháp lớn được bao quanh bởi hàng ngàn ngôi tháp nhỏ vươn mình trên nền trời kiêu hãnh, trơ gan cùng tuế nguyệt, giữa cát bụi nhọc nhằn và giữa những lùm cây xanh lúp xúp.

Tôi bắt đầu ngày mới ở Bagan bằng bữa sáng trên bancông ngôi nhà nghỉ khi trời vẫn còn tờ mờ tối. Ánh đèn vàng heo hút và không khí trầm lặng của Nayang U khiến tôi như co mình lại. Bóng những nhà sư trong màu áo cà sa đỏ sậm hối hả lướt đi dưới phố, đèn ôtô, xe máy quét qua loáng lướt, mờ ảo, vội vàng.

Buổi khất thực đã bắt đầu từ khi chưa có ánh bình minh.

Chiếc xe ngựa lọc cọc rời khỏi Nayang U hướng về khu thành cổ, nơi hàng nghìn ngọn đền tháp đang say ngủ trong cô quạnh. Con người và các nhà sư không được phép sinh sống ở chốn này. Giống như người ta đã bỏ mặc những đền đài thành quách lại một mình, để những thắc mắc mơ hồ trong lòng khách lãng du mãi chỉ là một câu hỏi bỏ lửng không lời đáp giữa những tháng ngày say mê đến ngơ ngẩn ở miền đất vàng.

Phóng to

Cổ tích thành Bagan - Ảnh: NGUYEN

2 Tôi ngồi yên lặng trên nóc một tòa tháp chờ đón bình minh. Đường chân trời màu hồng bắt đầu phủ một tấm áo sương khói mờ ảo lên khu thành cổ. Huyền hoặc đến bàng hoàng.

Bất chợt tôi nghe một tiếng hát vang lên giữa lặng không. Tiếng hát của một người thanh niên đang đạp xe ra đồng sớm trên con đường mòn nhỏ bên hông ngôi đền Tayoke Pyay. Tiếng hát ngân nga vang vọng khiến cả thành Bagan như bừng tỉnh. Mặt trời dần xuất hiện, trồi lên như một quả bóng bay đỏ rực kỳ ảo, chiếu những sợi vàng lung linh lên cỏ cây vạn vật. Bóng những phụ nữ trong trang phục longyi truyền thống nối bước nhau đi làm đồng đổ dài trên nền đất khô cong.

Khi tôi đứng lặng bên thành Min Gue Paya, xung quanh tiếng trầm trồ và tiếng máy ảnh vang lên liên tục. Cũng như tôi, tất cả đều bần thần và thán phục trước bức tranh bình minh Bagan, trước hình ảnh nữ thần mặt trời đem sự sống của ngày mới vào khu đền tháp.

Thật xứng đáng cho những khoảnh khắc chờ đợi...

3 Tiếp tục hành trình mê mải dưới ánh mặt trời màu đỏ trên chiếc xe ngựa nhỏ, người đánh xe ngựa lặng lẽ đưa tôi tới thăm những khu đền đài danh tiếng. Là Shwezigon sơn son thếp vàng lộng lẫy, ngôi chùa quan trọng bậc nhất với tín đồ ở Bagan và là nơi lưu giữ xá lợi Phật. Là Htilominno màu gạch đỏ trầm mặc giữa vô vàn những ngọn đền nhỏ vây quanh. Là đền đá Ananda danh tiếng với kiến trúc hoành tráng và những pho tượng Phật khổng lồ. Là Thatbyinyu (ngôi đền cao nhất ở Bagan) đã ngả màu thời gian. Là Dhammayangyi với hình khối kim tự tháp nổi bật độc đáo. Là vô số ngôi đền không tên...

Tôi cứ lên xe, xuống ngựa, mải miết và cuống quýt. Nhưng mỗi bước chân khi vào đền, chùa lại trở nên tĩnh tại và chậm chạp.

Tôi thấy mình đang “dừng” một cách vô thức, như thể tôi đang uống cái dòng chảy cuộc sống chậm chạp và thanh bình, cái dòng chảy thậm chí còn khô khan và cháy lên bởi nắng gió và cát bụi vẫn khiến tôi như bị bỏ bùa.

4 Chiều xuống rất chậm. Du khách đổ về chùa tháp Shwe San Daw để chờ đón hoàng hôn. Ngôi tháp có độ cao và dốc đến chóng mặt không ngăn được du khách leo lên đứng kín các tầng hành lang để chờ đón khoảnh khắc giữa ngày và đêm của mặt trời.

Người đánh xe đưa tôi đến Khay Min Gha, một ngôi đền đổ nát nằm nép mình giữa quần thể đền đài Bagan. Không cao ngất trời như Shwe San Daw, không có cảnh quan tuyệt vời với hàng trăm ngọn tháp lớn nhỏ lọt vào ống kính máy ảnh tạo nên khung cảnh tuyệt đẹp cho bức hình, nhưng cái không khí tĩnh lặng và vắng vẻ của khu đền khiến tôi như nghe được cả tiếng thành Bagan đang chuyển mình...

Hoàng hôn ươm màu rực rỡ trên đường chân trời. Bóng những ngôi đền trở nên đen sẫm và bí ẩn, một cảm xúc khó tả tràn ngập choàng lên cả khu đền đài mang tấm áo cổ tích. Tôi đã đến và đi, Bagan huyền thoại từ bình minh đến khi tắt nắng.

Và trong tôi những từ như “bình minh”, “hoàng hôn”, “mặt trời” dường như đã trở thành những từ riêng biệt chỉ dành riêng cho Bagan - miền cổ tích...