Mỗi đứa trẻ đều cần có và quyền được lớn lên trong sự yêu thương, chăm sóc đầy đủ để mạnh về thể chất, khỏe về tinh thần - Ảnh: Q.L.
Trẻ cần có một nền tảng vững chắc về thể chất, tinh thần và trí tuệ là ba trụ cột giúp phát triển và thích nghi một cách linh hoạt chứ không chỉ là điểm số hay thành tích.
Câu chuyện này vừa được Diễn đàn giáo dục toàn diện 2025 chủ đề "Nuôi dưỡng thân - tâm - tuệ giúp con vững vàng trong thế kỷ 21". Thông điệp chính là giáo dục toàn diện để kiến tạo một thế hệ hạnh phúc, khỏe mạnh và có năng lực thích ứng cao, góp phần cho sự phát triển của đất nước.
Kỹ năng thích ứng với thay đổi
Bà Trần Tuệ Tri, đồng sáng lập và cố vấn cấp cao Vietnam Brand Purpose, nói vấn đề quan trọng của giáo dục hiện nay là làm thế nào để trẻ có khả năng xây dựng nội lực và tự học, thích ứng với những thay đổi theo thời gian.
Trước mục tiêu đưa Việt Nam trở thành quốc gia có thu nhập cao vào năm 2045, theo bà Tri, những đứa trẻ được nuôi dưỡng và giáo dục tốt hôm nay sẽ góp phần giúp Việt Nam đạt mục tiêu, sánh vai cùng các cường quốc trên trường quốc tế.
"Giáo dục không chỉ giúp các em phát triển các kỹ năng nền tảng như đọc, viết mà còn là năng lực giải quyết vấn đề, khả năng sáng tạo, tư duy phản biện và phẩm chất tốt. Những điều này giúp các em trở thành những người tốt, có ích cho xã hội, nuôi dưỡng thế hệ có trái tim Việt Nam và có tư duy toàn cầu", bà Tri phát biểu.
Cùng suy nghĩ, ông Dương Ngọc Tú - tổng giám đốc hệ thống giáo dục mầm non quốc tế Wisdomland - cũng nhấn mạnh phương châm "học trong hạnh phúc, trí tuệ vươn xa". Cần giúp trẻ tự tin thể hiện bản thân, phát huy năng lực sáng tạo thay vì chỉ biết làm theo khuôn mẫu do giáo viên đưa ra.
"Khá với các thế hệ trước, giáo dục ngày nay không chỉ trao kiến thức cho trẻ em mà cần trao kỹ năng, giúp trẻ trưởng thành trong một thế giới có nhiều thay đổi và đòi hỏi khả năng thích ứng cao của con người", ông Tú bày tỏ.
Mỗi trẻ đều là một phiên bản đặc biệt
Với suy nghĩ một trẻ em được giáo dục toàn diện trong thế kỷ 21 phải có đầy đủ kỹ năng, sức khỏe thể chất và tinh thần cũng như trách nhiệm với bản thân, gia đình và xã hội, ông Christopher Vũ - giám đốc sáng tạo Việt Nam Tinh Hoa - nói cần tạo thêm không gian cho trẻ sáng tạo và khám phá mới mong đạt mục tiêu ấy.
Nói thêm, ông cho rằng ngoài kết quả ở trường lớp hãy đặt cho trẻ các câu hỏi gợi mở, tập trung vào trải nghiệm thêm nữa.
Dẫn lại nghiên cứu hoạt động mà người tham gia chia thành nhiều nhóm hoặc sử dụng ChatGPT, công cụ tìm kiếm hoặc chỉ dùng trí não để giải quyết vấn đề được các nhà khoa học nêu ra.
Kết quả cho thấy nhóm chỉ sử dụng trí não được cho là phát triển thần kinh nhiều hơn. Trong khi nhóm dùng ChatGPT có hoạt động não thấp nhất, biểu hiện sự "dễ dãi" về nỗ lực tư duy.
"Người lớn cần trao cho trẻ cơ hội đi tìm câu trả lời. Một khi phụ huynh ngay lập tức đưa cho con câu trả lời tức là đang tước đi cơ hội giúp con được học hỏi, trải nghiệm và khám phá", ông Vũ nêu ý kiến.
Trong khi đó nói về những điều có thể ảnh hưởng đến quá trình nuôi dưỡng trẻ, nhà giáo dục - nghệ sĩ Thanh Bùi, sáng lập hệ thống giáo dục Embassy Education, nhấn mạnh phụ huynh, giáo viên và cộng đồng cần tư duy lại câu hỏi "Chúng ta đang giáo dục các con theo cách nào?".
Ông nói nhiều phụ huynh thường có xu hướng so sánh con mình với người khác, trong khi mỗi trẻ đều là phiên bản đặc biệt. "Hãy hỏi "Con đã làm tốt nhất có thể với khả năng của con hay chưa?". Chỉ cần con so sánh với chính con của ngày hôm qua để thấy bản thân đã phát triển thế nào, đừng so con với trẻ khác", nghệ sĩ Thanh Bùi nói.
Mạnh thể chất khỏe tinh thần
BS Nguyễn Trí Đoàn - trưởng khoa nhi, trưởng bộ phận y học chứng cứ tại hệ thống phòng khám đa khoa Victoria Healthcare, tác giả sách Để con được ốm - cho biết mầm non là lứa tuổi trẻ bắt đầu bước ra thế giới bên ngoài, thu thập trải nghiệm. Đây là thời điểm nền tảng cho sức khỏe lâu dài vì trẻ dễ mắc bệnh, ảnh hưởng sự phát triển nếu không được chăm sóc kỹ.
Bác sĩ nói ba trụ cột quan trọng trong hành trình phát triển của trẻ gồm miễn dịch khỏe, dinh dưỡng cân bằng và lối sống lành mạnh. Khi bắt đầu đi học trẻ rất dễ mắc cảm cúm, sốt, tiêu chảy… do bị lây siêu vi sống trong môi trường. Và nghiên cứu cho thấy trung bình trẻ có 8-10 lần ốm trong năm với hơn 200 loại siêu vi, vi rút gây bệnh hô hấp.
Để có hệ miễn dịch tốt, trẻ cần được chích ngừa đầy đủ giúp bảo vệ khỏi các bệnh nguy hiểm do phế cầu, cúm cùng với ăn đủ chất, ngủ đủ giấc. Hạn chế sử dụng kháng sinh không cần thiết với trẻ và chỉ dùng đối với một số bệnh nhiễm do vi khuẩn như viêm phổi do phế cầu, một số trường hợp viêm tai giữa hoặc nhiễm trùng ngoài da và sử dụng thuốc hạ sốt đúng cách.
Một yếu tố cực kỳ quan trọng khác là chăm sóc tinh thần. Theo bác sĩ Trí Đoàn, trẻ cần được yêu thương, khen ngợi, hướng dẫn kỹ năng xã hội cơ bản và tôn trọng cảm xúc. Gia đình phối hợp chặt chẽ với nhà trường xây dựng thói quen tích cực, giúp trẻ học mà chơi, chơi mà học.
"Phụ huynh cần theo dõi tăng trưởng và phát triển thần kinh vận động của con qua những lần khám định kỳ, việc ăn - ngủ - chơi của con cần có kế hoạch và tham khảo chuyên gia khi cần", bác sĩ khuyên.
Tối đa: 1500 ký tự
Hiện chưa có bình luận nào, hãy là người đầu tiên bình luận