6 nhóm giải pháp cho mục tiêu tăng trưởng 6,5%

V.V.T. - C.V.K. ghi

TT - “Chính phủ xác định phải tập trung nỗ lực huy động các nguồn lực của toàn xã hội để thực hiện yêu cầu bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô, không để lạm phát cao, đạt tốc độ tăng trưởng khoảng 6,5% trong năm 2010”. Đó là mục tiêu được nêu trong nghị quyết số 18 của Chính phủ ban hành ngày 6-4.

Nhằm đạt được mục tiêu trên, Chính phủ đề ra sáu nhóm giải pháp chủ yếu, trong đó nhóm giải pháp đầu tiên là tập trung kiềm chế lạm phát.

Phóng to

Theo nghị quyết của Chính phủ, ngành ngân hàng phải giảm lãi suất và đảm bảo tiền trong lưu thông ở mức hợp lý - Ảnh: T.Đạm

Ổn định giá để kiềm chế lạm phát

Nhóm giải pháp đầu tiên là tập trung kiềm chế lạm phát để thực hiện chỉ tiêu của Quốc hội là năm 2010, chỉ số giá tiêu dùng chỉ được tăng khoảng 7%. Nghị quyết giao Ngân hàng Nhà nước bảo đảm lượng tiền trong lưu thông hợp lý; sử dụng linh hoạt các công cụ lãi suất để giảm dần mặt bằng lãi suất thị trường; đồng thời chỉ đạo, hướng dẫn các ngân hàng thương mại thực hiện cho vay theo cơ chế lãi suất thỏa thuận đối với dự án sản xuất, kinh doanh có hiệu quả theo nghị quyết của Quốc hội.

Về phía Bộ Công thương không được để xảy ra thiếu hàng, sốt giá. Theo nghị quyết, các hiện tượng đầu cơ nâng giá, gian lận thương mại sẽ bị ngăn chặn, xử lý kịp thời theo quy định của pháp luật.

Chính phủ cũng giao các bộ Tài chính, Công thương rà soát cơ chế kiểm soát giá xăng dầu để bảo đảm hoạt động kinh doanh xăng dầu theo nguyên tắc thị trường, rà soát lại chi phí kinh doanh, sử dụng linh hoạt, hiệu quả các công cụ thuế, phí và quỹ bình ổn giá xăng dầu, không để giá xăng tăng liên tục trong thời gian ngắn.

Các tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà nước, doanh nghiệp nhà nước bên cạnh việc không được tăng giá bất hợp lý, còn phải tham gia việc bình ổn thị trường, nhất là đối với các mặt hàng thiết yếu như lương thực, thực phẩm, thuốc chữa bệnh, đường, sữa, xăng dầu, thép, ximăng...

Tăng xuất khẩu, giảm nhập khẩu

Công trình dùng vốn ngân sách: phải dùng hàng nội

Một giải pháp quan trọng khác là các bộ và UBND các tỉnh, thành chỉ đạo những cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp nhập khẩu, xác định những vật tư, thiết bị mà trong nước đã sản xuất được và đáp ứng yêu cầu chất lượng là đầu vào của các dự án, công trình, trước hết là các dự án, công trình sử dụng nguồn vốn ngân sách, trái phiếu chính phủ để thay thế hàng nhập khẩu.

Bộ trưởng, chủ tịch UBND các tỉnh, thành quyết định và chịu trách nhiệm về việc chỉ định sử dụng các vật tư, thiết bị sản xuất trong nước thay thế hàng nhập khẩu của các dự án, công trình thuộc ngành, lĩnh vực, địa phương mình quản lý.

Nhóm giải pháp thứ hai là thúc đẩy xuất khẩu, hạn chế nhập siêu, cải thiện cán cân thanh toán, bảo đảm tốc độ tăng kim ngạch xuất khẩu đạt trên 6% và tỉ lệ nhập siêu khoảng 20% trong năm 2010. Việc điều hành tỉ giá theo hướng ổn định, góp phần khuyến khích xuất khẩu, hạn chế nhập siêu, huy động được các nguồn ngoại tệ từ doanh nghiệp, dân cư, kiều hối, tiền gửi từ bên ngoài vào VN...

Nguồn ngoại tệ của ngân hàng được định hướng tập trung cho mặt hàng thiết yếu phục vụ sản xuất mà trong nước chưa sản xuất được; hạn chế việc cho vay ngoại tệ để nhập khẩu những mặt hàng không khuyến khích nhập khẩu. Trong tháng 4, Bộ Công thương và các cơ quan liên quan phải trình Thủ tướng các biện pháp thúc đẩy xuất khẩu.

Bộ Công thương cũng có trách nhiệm kiểm soát chặt chẽ việc nhập khẩu những mặt hàng chưa thật sự cần thiết, mặt hàng trong nước đã sản xuất được.

Bộ Tài chính sử dụng linh hoạt các công cụ thuế, phí, lệ phí và các biện pháp thích hợp đối với hàng xuất, nhập khẩu để đẩy mạnh xuất khẩu, kiểm soát nhập khẩu, trước hết là đối với những mặt hàng trong nước sản xuất được hoặc không khuyến khích nhập khẩu để hạn chế nhập siêu.

Thường xuyên giám sát thị trường vàng, tiền tệ

Nhóm giải pháp thứ ba là bảo đảm nguồn lực thực hiện mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội. Bộ Tài chính phấn đấu tăng thu ngân sách nhà nước năm 2010 vượt trên 5% so với dự toán đã được Quốc hội quyết định, Chính phủ giao; điều hành theo hướng triệt để thực hành tiết kiệm, chống lãng phí trong sử dụng kinh phí ngân sách nhà nước, trước hết là đối với các hoạt động mua sắm phương tiện, tiếp khách, lễ hội và các khoản chi thường xuyên khác.

Nhóm giải pháp thứ tư là bảo đảm ổn định, an toàn của hệ thống tài chính - ngân hàng. Thường xuyên theo dõi, tăng cường kiểm tra, giám sát tình hình thị trường tiền tệ và thị trường vàng để có biện pháp điều chỉnh, xử lý kịp thời. Thị trường tài chính, chứng khoán, bảo hiểm và thị trường bất động sản cũng sẽ được tăng cường quản lý giám sát để bảo đảm hoạt động lành mạnh, ổn định.

Nhóm giải pháp thứ năm là tiếp tục thúc đẩy phát triển sản xuất, kinh doanh. Bộ Công thương phải ngăn chặn các tổ chức, cá nhân lợi dụng biến động giá thế giới để nhập, găm giữ hàng, nâng giá bán, gây bất ổn định thị trường, giá cả; kiểm soát hệ thống phân phối của doanh nghiệp, nhất là đối với các mặt hàng thiết yếu phục vụ sản xuất và đời sống... Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn xây dựng cơ chế tiêu thụ sản phẩm để bảo đảm được lợi ích người sản xuất khi giá thế giới xuống thấp và xuất khẩu đạt mức giá tốt nhất; triển khai các biện pháp kỹ thuật kiểm soát chất lượng và an toàn vệ sinh đối với hàng nông, lâm, thủy sản nhập khẩu.

Nhóm giải pháp còn lại là về đẩy mạnh công tác tư tưởng, thông tin, tuyên truyền, tạo đồng thuận cao trong xã hội.

Xung quanh sáu nhóm giải pháp của Chính phủ, Tuổi Trẻ đã trao đổi thêm với các chuyên gia.

* TS VƯƠNG QUÂN HOÀNG (nghiên cứu viên của Trung tâm Emile Bernheim, Đại học Tổng hợp Brussels, Bỉ):

Một trong những vấn đề kinh tế vĩ mô đáng lo ngại nhất hiện nay là nhập siêu, ở cả hai khía cạnh: thứ nhất là các doanh nghiệp trong nước làm ra giá trị gia tăng thấp; thứ hai là tâm lý chuộng hàng ngoại vẫn phổ biến trong đông đảo người Việt. Về mặt kiểm soát nhập khẩu, chúng ta phải dùng các biện pháp kỹ thuật phù hợp với quy định của Tổ chức Thương mại thế giới. Tất nhiên cái khó là sản xuất trong nước chưa đủ mạnh.

Tôi lấy ví dụ, nếu người Mỹ ít mua Toyota hơn thì lập tức doanh số bán hàng của GM, Ford tăng vọt, vì họ có những hàng hóa thay thế tốt tương đương. Còn ở mình thì sản xuất nội địa trong nhiều lĩnh vực chưa đủ sức thay thế nhập khẩu.

Do vậy tôi cho rằng nghị quyết của Chính phủ đã đề ra một giải pháp hết sức xác đáng là xây dựng cơ chế, chính sách khuyến khích thu hút các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước đầu tư phát triển công nghiệp hỗ trợ, công nghiệp hàng tiêu dùng để tạo ra được nhiều hàng hóa đạt chất lượng thay thế hàng nhập khẩu, góp phần giảm nhập siêu cả trước mắt và lâu dài.

* TS ĐOÀN HỒNG QUANG (chuyên gia cao cấp Ngân hàng Thế giới tại VN):

Trong tình hình kinh tế thế giới chưa thật sự phục hồi như hiện nay, VN cần ưu tiên ổn định kinh tế vĩ mô với các chỉ số lạm phát, nhập siêu hợp lý. Với tổng đầu tư toàn xã hội lên đến 42%, đầu tư lớn thế trong khi khả năng sản xuất trong nước có hạn thì đương nhiên nhập siêu sẽ tăng.

Đầu tư nhiều cũng là sức ép lên lạm phát. Vì vậy, nên nâng cao hiệu quả của đồng tiền đầu tư, giữ mức tổng đầu tư toàn xã hội ở tỉ lệ hợp lý sẽ giúp giảm nhập siêu và kiểm soát lạm phát hiệu quả.