Phóng to

Họa sĩ Phi (ca sĩ Cao Minh đóng) với chú khỉ nhỏ trong phim

TTO - Sáng 18-1 (nhằm 27 tết), HTV7 lần đầu tiên giới thiệu bộ phim truyện Chú khỉ mồ côi (Hãng phim truyền hình TP.HCM, TFS, sản xuất) - Huy chương vàng tại Liên hoan truyền hình toàn quốc 2004 mới đây. Năm Thân nói chuyện khỉ, ngồ ngộ mà có chuyện để xem, để nghĩ.

... Lớp học vẽ dưới cánh rừng trong chiến khu D. Chú khỉ bắt chéo chân, con mắt lúc trầm ngâm lúc lúng liếng đến ngộ nghĩnh, được chọn làm mẫu vẽ dưới sự hướng dẫn của hoạ sĩ Đoàn Phi. Hình ảnh chú khỉ ấy được ký họa, băng qua thời chiến để rồi hiện diện trong một cuộc triển lãm của thời bình mãi về sau này. Nhờ tranh, ký ức được sống lại...

Phải công nhận nhà văn Nguyễn Quang Sáng có "duyên" và "nội lực vi diệu" khi mượn chuyện động vật để nói chuyện người (trước kịch bản Chú khỉ mồ côi này, ông đã viết kịch bản phim Con chó phèn bên Hãng phim Tây Đô, rồi Con gà trống bên Hãng TFS - nhận tặng thưởng VHNT năm 2003của UBND TP.HCM).

Phải thừa nhận đạo diễn Trần Quang Đại giỏi "xử lý động vật", con khỉ trong tay anh trở thành "nhân vật" sống động với buồn, giận, vui... hoà quyện vào thế giới người trong phim, và làm cho thông điệp của phim đi vào lòng người một cách dễ chịu. Cách đây vài năm Quang Đại từng nhận huy chương vàng với bộ phim Chim phóng sinh (Liên hoan truyền hình toàn quốc năm 1999).

Thêm HCV lần này, nhận được vào thời điểm đầu năm 2004, quả là tin tốt lành với Quang Đại. Đạo diễn đã tìm mua, nuôi nấng, làm bạn với chú khỉ nhỏ con, liến thoắng từ hai tháng trước ngày bấm máy. Đến lúc chia tay (tặng chú khỉ cho người khác) sau khi phim quay xong, Quang Đại nói, cũng thấy "ngậm ngùi".

Chú khỉ trong phim đã là "duyên cớ" để các nhân vật bộc lộ thái độ, cảm xúc. Bàng hoàng khi chứng kiến chú khỉ con co ro, ủ rũ vì bị mất mẹ trúng đạn đi săn - thái độ này được đặt vào Hoài, vợ hoạ sĩ Phi, mà diễn xuất của Tuyết Thu đã bất thần đem lại sự rúng động. Hoài không chịu được vẻ mặt lành lạnh nơi Phi. Bất nhẫn quá lắm. Khi vác súng săn lên vai, chẳng hiểu sao Phi cũng đồng thời mang một chân dung khác đi, đánh mất sự hiền hoà một cách bất giác.

Cao Minh, chàng ca sĩ đi đóng phim này có được một lối diễn không căng cứng chút nào, tạo được chiều sâu. Phi của Cao Minh dần dà thấm lấy một tỉnh thức. Anh chứng kiến chú khỉ co rúm sợ hãi mỗi khi nhác thấy khẩu súng. Đó là vật biểu trưng cho sự chấm dứt, sự huỷ diệt. Trong khi đó, tấm toan vẽ lại là biểu trưng cho sự hiện hữu, sự trường cửu.

Thông điệp đơn giản vậy thôi, được diễn đạt mềm mại, dễ cảm. Trong một con người luôn có mặt hai khía cạnh đối nghịch - bản năng sống và bản năng chết. Ở phim Chú khỉ mồ côi, hội hoạ rốt cuộc được xem như một cứu cánh cho cái sống, cái tồn tại băng qua tháng năm biền biệt. Cũng vờ như tình cờ, đạo diễn cho nhân vật Phi lúc cầm cọ vẽ thì khoác áo khác màu, khác kiểu với lúc Phi cầm súng săn...

Bộ phim Chú khỉ mồ côi còn đáng xem ở chỗ có nhiều chi tiết gây cười dễ thương, vui vẻ. Là một trong hai HCV về phim truyện lẻ, Chú khỉ mồ côi nhận được sự tán đồng gần như tuyệt đối của các thành viên trong ban giám khảo tại Liên hoan truyền hình 2004.