Khát vọng solo

Phóng to

Nhóm bè trong một tiết mục của Mỹ Tâm

Dễ dàng nhận ra là không có quá nhiều nhóm bè được lựa chọn khi có show diễn lớn. Các nhóm bè nhạc trẻ thường gồm ba thành viên, có thể thêm một số thành viên dự bị. Nhóm hát bè đầu tiên có chỗ đứng vững trên sân khấu có lẽ là Thế Hệ Mới. Xuất thân là nhóm hát chính, Thế Hệ Mới thành công với bài hát Khúc hát chim trời, sau đó được mời hát bè.

Ba cô gái trong nhóm đắt show hát bè còn hơn cả hát chính, như khi họ tham gia liveshow của Thanh Lam, Bằng Kiều… Sau đó nhóm bị tan rã khi các thành viên đi… lấy chồng! Tương tự, nhóm AC&M chọn dòng nhạc acapella, thời gian đầu cũng đi hát bè cho khá nhiều chương trình, sau đó có show hát chính nhiều hơn và cũng dần giảm hát bè, trở thành boyband đến khi tan rã vào năm 2009. Đến nay, Cadillac là nhóm bè lâu nhất vì đã có cả chục năm tồn tại!

Bắt đầu từ hai thành viên Tú Uyên và Thu Hằng, rồi bổ sung thêm Mai Khôi, Hồ Trung Dũng, Thu Ngân…, nhóm thuê hẳn người quản lý. Cadillac có định hướng tốt trong việc hát bè, nhờ có chuyên môn tốt và được trui rèn bản lĩnh sân khấu nên họ khá đắt show. Mai Khôi là thành viên đầu tiên tách ra hát solo.

Mới đây, thành viên nam chính thức duy nhất của Cadillac là Hồ Trung Dũng cũng tách ra “lập nghiệp solo” dù anh là người duy nhất của nhóm không học qua thanh nhạc. Hiện nay Cadillac chỉ còn có hai thành viên nam dự bị. Trong chương trình Duyên dáng Việt Nam với chủ đề “Chào Việt Nam” mới đây năm thành viên Cadillac đều tham gia hát bè.

Trước đó, nhóm đã góp mặt trong nhiều chương trình lớn như Bài hát Việt, liveshow xuyên Việt “Người tình” của Đàm Vĩnh Hưng, liveshow của Mỹ Tâm, Cẩm Ly… Khá nghiêm túc trong việc đầu tư trang phục biểu diễn, Cadillac thường chọn là những bộ quần áo màu trắng hay đen hoặc trang phục mà đạo diễn chương trình yêu cầu. Tất nhiên, là những người đứng sau, họ không được mặc những trang phục nổi hơn ca sĩ chính.

Các chương trình do nhạc sĩ Minh Vy - Giám đốc Kim Lợi Production tổ chức thường cung cấp luôn trang phục biểu diễn cho nhóm hát bè. Điều đó có thể xem là đặc biệt vì có nhiều nhóm hát bè do ít được chú ý nên không chú ý vào trang phục, cứ có gì mặc nấy khi bước lên sân khấu. Sự không đồng bộ về trang phục có thể khiến tiết mục của ca sĩ bị phá hỏng.

Các ca sĩ hát bè đa số là dân thanh nhạc từ Nhạc viện TP. Hồ Chí Minh hay Trường cao đẳng Nghệ thuật, nghĩ mình có học hành bài bản nên khi chưa thành “sao” đành phải hát bè, coi nghề này như một công việc tạm thời. Đây cũng là lý do mà nhiều nhóm bè hợp rồi tan trong thời gian ngắn. Nhóm ATB do ca sĩ Ánh Tuyết sáng lập chủ yếu hát cho phòng trà của mình, hầu hết là sinh viên Nhạc viện TP.HCM, hằng ngày đi học, còn tối đến hát ở phòng trà hay các chương trình đã được dàn dựng sẵn.

Tuy vậy, không phải người học thanh nhạc nào cũng có thể hát bè. Một thành viên Cadillac cho biết rằng khi nhóm thiếu người tìm một người thay thế rất khó. Người học thanh nhạc có những kiến thức nhất định, nhưng thường quá cứng nhắc, có người còn thiếu cả nhạc cảm, trong khi đó các thành viên trong nhóm thì phải có chất giọng đồng đều, hòa quyện vào nhau, bổ sung cho nhau.

Huỳnh Lợi người sáng lập ra nhóm bè Huỳnh Lợi, được dân trong nghề đánh giá như một ca sĩ chính vì khi nhóm hát, nghe rất rõ… giọng của anh! Có thể đó là ý đồ của Huỳnh Lợi trong phối bè, nhưng ở một số ca khúc bè đòi hỏi sự đồng đều thì khả năng hát bè của các thành viên còn lại trong nhóm không được tốt. Nhóm Huỳnh Lợi nay đã đổi tên là Sức Sống Mới, với gần 20 thành viên và hoạt động như một câu lạc bộ. Sức Sống Mới quy tập nhiều nhóm nhạc như Lá Xanh, Ánh Lửa, B2G, A8… vẫn hát bè và cả hát chính nếu cá nhân nào có khả năng nhận được show.

Theo ca sĩ Huỳnh Lợi, tuy nhóm đã đổi tên nhưng nhiều chương trình mời Sức Sống Mới vẫn muốn để tên nhóm Huỳnh Lợi, vì tên này đã quá quen thuộc với giới showbiz. Hiện nay, nhiều công ty âm nhạc lập ra các nhóm hát, nên khi thực hiện liveshow hay thu âm cho ca sĩ của mình hoặc khách hàng, họ thường đưa nhóm hát của mình lên sân khấu thay cho nhóm bè chuyên nghiệp.

Chia nhau thị phần

Phóng to

Ca sĩ Mai Khôi và Hồ Trung Dũng của nhóm Cadillac, hiện đều đã solo thành công

Cadillac đã thuộc vào hàng sao. Nhóm của Huỳnh Lợi vẫn nhận các show hát bè. Nhóm Hoa Giấy còn non trẻ, chỉ chuyên hát bè thu âm album… Do không có sự cạnh tranh gay gắt như các ca sĩ hay nhóm nhạc với nhau, các nhóm bè có chăng chỉ cạnh tranh với nhau về giá cát-sê.

Cát-sê của nhóm thường được khoán theo cả một chương trình, cát-sê một bài khoảng 40% giá khoán, do đó hát trong các chương trình lớn thì giá cát-sê của nhóm bè thường khá cao. Hiện nay, thị trường ít show nên thu nhập thường xuyên của các nhóm hát bè là hát phòng trà hằng đêm hay thu âm bè cho album của các ca sĩ. Nhóm bè có cát-sê cao nhất hiện nay vẫn là Cadillac.

Thông thường, sau khi ca sĩ thu xong bài hát thì chuyển sang cho nhóm dựng bè. Việc dựng bè đòi hỏi chuyên môn và một sự cảm âm tốt. Sau đó nhóm tập lại với ca sĩ. Trong việc thực hiện các chương trình, có lẽ Bài hát Việt được các nhạc sĩ phối nhạc và dựng bè chỉn chu nhất. Dựng bè là một chuyện, nhưng khi tập bè với ca sĩ, nhóm bè cũng phải chỉnh sửa lại và đòi hỏi từng thành viên hát bè đều phải có khả năng dựng bè.

Khi trên sân khấu, các thành viên trong nhóm không chỉ bè đúng những gì đã tập, mà còn phải theo dõi ca sĩ chính. Ca sĩ chính hát bình thường như lúc tập thì chẳng sao, nhưng có khi hứng lên, “phiêu” đi một chút thì nhóm bè phải linh hoạt đổi bè hay dựng ngay một bè mới tại chỗ cho phù hợp. Điều này các nhóm hát bè thường gặp trong các show của Đàm Vĩnh Hưng, Hồng Ngọc, Thanh Lam.

Ca sĩ trẻ ngày càng nhiều, nhưng không phải ai cũng chịu bỏ tiền mời những nhóm bè có tên tuổi tham gia hát phụ họa cho mình. Đó cũng chính là điều kiện cho các nhóm bè mới xuất hiện. Nhưng dường như các nhóm mới hay giậm lên dấu chân cũ của các nhóm đàn anh, đàn chị, từ phong cách biểu diễn đến cách dựng bè.

Nhóm bè mới bị khá nhiều áp lực: chưa quen sân khấu và ca sĩ, chưa có nhiều trải nghiệm để các thành viên có thể phối hợp nhịp nhàng nên khó có thể tạo ngay được chất lượng bè tốt. Tuy nhiên, trong thời điểm thị trường âm nhạc hiện nay, các nhóm bè vẫn có thị phần riêng của mình.