Phóng to

Tại Therd Thai trước đây, thuốc phiện được sơ chế trong lò này - Ảnh: V.T.B.

TT - “Đến Tam giác vàng rồi mà không vào được cứ địa cũ của trùm thuốc phiện Khun Sa thì cũng coi như chưa đến được Tam giác vàng”, nhiều người dân nói với chúng tôi như vậy. Đến để chứng kiến tàn tích và tạm biệt một thời “vẫy vùng” của “vua ma túy” ở Tam giác vàng.

Kỳ 1: Vùng đất bí ẩn Kỳ 2: Nghịch lý Tam giác vàng

“Khun Sa old camp”

Bản Therd Thai nằm cách tỉnh lỵ Chiang Rai (Thái Lan) chừng 60km về phía bắc sát biên giới Myanmar. Đây là nơi cách nay 17 năm, trùm thuốc phiện Khun Sa đã chiếm đóng làm căn cứ để chế biến và vận chuyển thuốc phiện ra khắp thế giới. Con đường núi cực kỳ hiểm trở, lên cao với những khúc cua ngoằn ngoèo giữa những vực sâu và vách núi dựng đứng khiến người trên xe có cảm giác ruột gan rối tung. Địa thế lý tưởng này từng giúp bao che cho những cánh đồng thuốc phiện, xưởng chế biến ma túy của Khun Sa.

Khun Sa - tên thật là Chang Chi Fu - có lúc tự phong mình là “vua nha phiến”, tung hoành ngang dọc trên khắp cao nguyên giáp biên giới Myanmar - Thái Lan. Đợt cao điểm, quân của Khun Sa lên tới 20.000 tay súng, giao tranh kịch liệt với quân đội Thái Lan mà một trong những “chiến trường xưa” chính là bản Therd Thai. Rút về Myanmar vào tháng 1-1996, Khun Sa tuyên bố qui thuận chính quyền Myanmar. Theo một số nguồn tin, Khun Sa hiện nay vẫn còn sống với cái tên U Htet Aung ở ngoại ô Yangon.

Tuy rằng ngày nay cứ địa cũ của ông trùm Khun Sa đã bị đặt trong vòng kiểm soát của cảnh sát, quân đội nhưng thuốc phiện, ma túy vẫn còn đó với tên tuổi nhiều ông trùm khác khiến cảnh sát Thái không được phép lơ là. Những trạm kiểm soát của cảnh sát dày đặc với những bao cát đắp thành công sự và những người lính ôm súng nghiêm nghị, chúng tôi phải dừng xe vài lần để cảnh sát kiểm tra. Chó nghiệp vụ nhảy lên xe ngửi ngửi. Thậm chí vali của cô phiên dịch Sengdao người Lào còn bị mở tung để khám xét.

“Các anh đi đâu?”, viên cảnh sát hỏi. Khi chúng tôi nói là tìm đường vào trại của Khun Sa ngày xưa, viên cảnh sát không nói gì. Tôi giơ máy lên xin chụp ảnh, một cảnh sát cười và nói gì đó. Cứ nghĩ anh ta đồng ý nên tôi làm luôn vài kiểu. Nào ngờ viên cảnh sát lại cất tiếng, lúc này cô phiên dịch mới hiểu ra: “Họ nói nơi đây không được phép chụp ảnh”. Khi chúng tôi đã mệt lử vì qua đoạn đường núi và những trạm kiểm soát liên tiếp, xe đỗ xịch trước một ngôi nhà có đề dòng chữ “Khun Sa old camp” (Căn cứ cũ của Khun Sa).

Một thời để quên

Phóng to

Cảnh sát Thái bắt ma túy lậu vận chuyển qua cửa khẩu Mae Sai (Thái Lan - Myanmar) năm 2006. Ảnh tư liệu

Căn cứ cũ của Khun Sa nằm ở trung tâm bản Therd Thai với những mái tôn cũ nát, những dãy nhà rêu phong. Thay vào hình ảnh những tay buôn ma túy súng đạn đầy người, quản lý của khu căn cứ này bây giờ là một cô gái xinh đẹp da ngăm đen mới 17 tuổi có tên là Lap.

Cứ địa bây giờ được xem là một địa danh du lịch đặc biệt, vẫn còn giữ nguyên cảnh cũ cùng các vật dụng trước năm 1996 với phòng ngủ, phòng họp, phòng đợi cho khách của ông trùm ma túy...

Trong “phòng truyền thống” của khu căn cứ có những bức ảnh chụp quân của Khun Sa với những họng súng đen ngòm. Một bức sơn dầu vẽ chân dung Khun Sa trầm tư bên khói thuốc. Bức ảnh khác chụp cảnh Khun Sa đang nghỉ ngơi sau một ngày đọ súng với cuộc chiến ma túy. Ảnh nữa Khun Sa như một viên quan đi thăm hỏi nông dân giữa một cánh đồng hoa anh túc rực rỡ…

Khu lán trại của thuộc hạ Khun Sa nằm cách biệt dưới chân đồi với vách đắp bằng đất. Trong một dãy nhà xập xệ khác, một dãy bếp lò có sáu cửa được xây bằng gạch. “Đây là xưởng sơ chế thuốc phiện”, cô Lap cho biết. Trên khu đồi cạnh đó, một lỗ đất sâu hoắm có đường kính chừng 45cm được rào quanh và có mái che hẳn hoi. Người thuyết minh giải thích: “Khun Sa trừng phạt thuộc hạ của mình bằng cách đẩy họ xuống những hầm ngục dưới lòng đất. Đây là lỗ thông hơi của chúng”. Một cảm giác lạnh sống lưng khi chứng kiến cảnh này.

Cô Lap rất chuyên nghiệp khi thuyết minh, giúp chúng tôi hình dung được những ngày xưa khủng khiếp ở một trung tâm ma túy lớn nhất thế giới. Chúng tôi bất ngờ khi biết cô làm hướng dẫn hoàn toàn không có lương, tất cả trông mong vào lòng tùy tâm của khách. Lap sống cùng mẹ già trong căn nhà nghèo nàn, cô kiếm thêm tiền sinh sống bằng cách bán những VCD mô tả những trận đánh nhau với Khun Sa trước đây, do ITV - một kênh truyền hình tư nhân của Thái - quay được. Một VCD có giá 50 baht (khoảng 23.000 đồng VN).

Người dân ở đây cho biết trong những khu rừng xung quanh Therd Thai bây giờ vẫn còn người lén lút trồng thuốc phiện. Có thể vì thế mà Chính phủ Thái còn e ngại chưa muốn khách du lịch đến đây nhiều, nhưng nhiều du khách vẫn tìm đến vì sự tò mò với cái tên Khun Sa ngày xưa.

Hôm chúng tôi đến Therd Thai, dân bản đang góp sức góp của làm một căn nhà bằng gỗ. Lap giải thích: “Không phải nhà ở đâu, chúng tôi đang dựng một ngôi chùa đấy. Dân ở đây còn nghèo nên dựng chùa đơn giản vậy thôi. Người dân nơi này muốn khách tìm đến thăm bản làng như bao ngôi làng êm đềm, hiền hòa trên khắp đất nước Thái Lan, quên đi một vùng đất chết với ma túy và súng đạn trước đây”.

Vậy là một ngôi chùa đang mọc lên ngay trên căn cứ cũ của ma túy. Một hình ảnh mà người dân ở đây cũng như ở vùng Tam giác vàng muốn nhanh chóng trở thành hiện thực.