07/08/2005 09:40 GMT+7

Tinh dịch nhiễm bạch cầu có phải là bệnh lý?

GS. ĐỖ TRỌNG HIẾU, Sức khỏe và Đời sống
GS. ĐỖ TRỌNG HIẾU, Sức khỏe và Đời sống

Theo cuốn Xét nghiệm của Tổ chức y tế thế giới, nếu có dưới 1 triệu bạch cầu trong 1 ml tinh dịch thì có thể coi là bình thường. Vậy có trên 1 triệu là bất thường, là nhiễm khuẩn, và vì có nhiều bạch cầu bị hủy hoại nên còn gọi là tinh dịch mủ (pyospermia).

Tuy nhiên trong thực tế lâm sàng bao giờ cũng phải kết hợp các thăm khám khác mà không dựa đơn thuần chỉ vào số lượng bạch cầu trong tinh dịch. Sự có mặt của bạch cầu trong tinh dịch gây ra nhiều tranh cãi có khi trái ngược nhau:

Bạch cầu trong tinh dịch có ích vì nó “ăn” những tinh trùng bất thường bằng hiện tượng thực bào (bản chất của bạch cầu). Bạch cầu trong tinh dịch là khách qua đò hay là kẻ khủng bố tinh trùng, hay là bạn đường của tinh trùng?

Về lâm sàng, khi chữa vô sinh bác sĩ nào cũng tính đến số lượng bạch cầu trong tinh dịch, nhưng có thực tế là nhiều mẫu tinh dịch có nhiều bạch cầu (hơn 1 triệu/1ml) mà bệnh nhân không có triệu chứng nhiễm khuẩn nào, và ngược lại, có nhiều bệnh nhân có triệu chứng nhiễm khuẩn đường sinh sản nhưng số lượng bạch cầu lại rất ít.

Theo một tổng quan của Baratt thì số bạch cầu trong tinh dịch tăng lên khi có nhiễm khuẩn, viêm, tự miễn và phần lớn là do nhiễm khuẩn một bộ phận nào đó của bộ máy sinh sản như viêm niệu đạo, tiền liệt tuyến, mào tinh, ống dẫn tinh...

Thế nhưng khi cấy tinh dịch có nhiều bạch cầu (tinh dịch mủ) thì lại không phát hiện được vi khuẩn gây bệnh. Không có sự liên quan, liên hệ giữa vi khuẩn trong tinh dịch và bạch cầu trong tinh dịch, nhưng số lượng bạch cầu trong tinh dịch lại có liên quan đến những người hút nhiều thuốc lá, hút cần sa hay uống nhiều rượu, người có tiền sử bị bệnh lậu và các bệnh lây qua đường tình dục, đặc biệt ở những bệnh nhân đã và đang điều trị bằng clomiphencitrate (để làm tăng số lượng tinh trùng).

Nhiễm bạch cầu trong tinh dịch phát hiện thấy ở những cặp vợ chồng vô sinh. Chúng làm giảm khả năng di động và cả khả năng thụ tinh của tinh trùng. Có tác giả còn thấy rằng bạch cầu làm giảm khả năng của tinh trùng nhiều mặt như: giảm mật độ, giảm vận động, giảm tỷ lệ hình thái bình thường, giảm khả năng thẩm thấu...

Dựa vào nhiều kết quả nghiên cứu gần đây nhất, nhiều tác giả thấy rõ tác dụng có hại nhất của bạch cầu trong tinh dịch là do chúng sản xuất ra các ROS làm gãy các ADN của tinh trùng. Phản ứng này không làm giảm tỷ lệ thụ tinh nhưng làm giảm đáng kể khả năng thụ thai sau khi thụ tinh, nghĩa là sự phát triển của phôi bị gián đoạn ở giai đoạn sau khi phôi đã bắt đầu làm tổ và gây hỏng thai đưa tới hiếm muộn hoặc vô sinh.

Vậy khi có nhiều bạch cầu trong tinh dịch là một dấu hiệu nhiễm khuẩn đường sinh sản (hoặc tiết niệu). Nhiều bệnh nhiễm khuẩn sinh sản, nhất là bệnh lây qua đường tình dục do virus, nấm, clamidia không có triệu chứng lâm sàng cấp tính ồ ạt nên rất khó nhận biết. Bạch cầu trong tinh dịch là một chỉ báo có giá trị để xác định bệnh và điều trị. Kháng sinh có tác dụng tốt là doxycycline, erythromycine và trimethropim là những kháng sinh có phổ diệt khuẩn rộng. Tác dụng của kháng sinh liệu pháp sẽ nhanh hơn nếu kết hợp với tần suất phóng tinh nhiều lần (giao hợp nhiều hơn).

Tỷ lệ thành công tốt nhất là tính theo tỷ lệ có thai. Tỷ lệ này còn phụ thuộc vào các yếu tố của người vợ. Cần phải đánh giá đúng tình trạng nhiễm khuẩn của người vợ và có kế hoạch điều trị thích hợp cho cả vợ và chồng. Điều trị vô sinh về nguyên tắc phải tiến hành điều trị đồng thời cho cả hai vợ chồng để chồng có tinh trùng tốt và vợ có rụng trứng thường xuyên, đúng lúc.

GS. ĐỖ TRỌNG HIẾU, Sức khỏe và Đời sống
Trở thành người đầu tiên tặng sao cho bài viết 0 0 0
Bình luận (0)
thông tin tài khoản
Được quan tâm nhất Mới nhất Tặng sao cho thành viên