Phóng to

Những tựa SGK lớp 12 đã vắng hẳn tại các nhà sách từ hai tuần qua - Ảnh: T.T.D.

TT - Những tựa sách giáo khoa (SGK) lớp 12 đã vắng hẳn trên dãy kệ tại các nhà sách từ hai tuần qua. Đến nay, SGK tiểu học, trung học cũng đang khan hiếm. Nhiều phụ huynh có con em vào lớp 12 đã phải chạy đến cửa hàng thứ năm mới tìm được gần đủ bộ SGK.

Nghe đọc nội dung toàn bài:

Tình trạng thiếu sách đã lác đác một vài năm trước đây. Nhưng mùa khai trường năm nay đến trong tình trạng khan hiếm SGK bất thường. Ông Nguyễn Ngọc Trảng - phụ trách khu vực SGK của Công ty cổ phần Phát hành sách TP.HCM (Fahasa) - cho biết đã 20 ngày nay công ty không còn sách lớp 11 và 12 để bán. “Các sách lớp 1 cũng thiếu hàng trong mười ngày trở lại đây. Ở cấp lớp này, mỗi bộ SGK thường thiếu vài tựa. Đây là một trở ngại lớn cho phụ huynh và học sinh khi mua”, ông Trảng phân trần.

Khắp nơi cùng thiếu

Các công ty phát hành sách tư nhân và cổ phần như Fahasa phải nhận sách từ Công ty Sách - thiết bị trường học - đơn vị độc quyền phát hành SGK toàn quốc - để bán lẻ. “Khi Công ty Sách - thiết bị trường học xuất hàng với những bộ sách thiếu tựa, chúng tôi cũng đành chịu vì nhu cầu người mua hiện đang rất cao”, chủ nhà sách Văn Lang (TP.HCM) cho biết. Chị Thạnh - một phụ huynh có con trai học lớp 12 tại Gò Vấp (TP.HCM) - cho biết tình trạng thiếu sách đã khiến con trai chị phải chạy tìm ở nhà sách của ba quận và cuối cùng tìm được đủ một bộ tại nhà sách Sài Gòn (Q.1).

Tại miền Trung, tình trạng thiếu SGK đã xảy ra gần một tháng. Ông Nguyễn Quý Dũng - chủ nhà sách Cảo Thơm - cho hay tại Hội An đã hết sạch SGK lớp 12 từ hơn hai tuần nay. Ở Huế và Đà Nẵng cũng đang xảy ra tình trạng thiếu sách cấp I. “Phổ biến nhất là tình trạng sách không đủ bộ”, ông Dũng nói.

Trên thị trường phát hành SGK, tình trạng Công ty Sách - thiết bị trường học bán sỉ các bộ SGK không đủ tựa là “chuyện bình thường”. Các đơn vị bán lẻ thường xuyên nhận các lời phàn nàn từ phụ huynh học sinh, và sau đó phải đến Công ty Sách - thiết bị trường học để “mua thêm” với mức chiết khấu thường được tính thấp hơn. Đây được xem như một kiểu “làm khó” của công ty độc quyền phát hành SGK.

Nhiều học sinh miền Trung tại tỉnh Quảng Bình, Hà Tĩnh năm học mới sẽ đến trường với cặp sách không có SGK. “Trận lũ đầu tháng tám vừa qua tại huyện Tuyên Hóa đã khiến nhiều gia đình học sinh bị trôi SGK. Trong tình trạng hiện nay, việc bổ sung sách cho các em nơi này thật khó” - chị Lương, cán bộ nhà sách Giáo Dục, tỉnh Quảng Bình, nói. Cũng theo chị Lương, tình hình thiếu SGK tại Quảng Bình xảy ra gần một tháng nay, nhà sách Giáo Dục đã tích cực trao đổi qua lại một số tựa sách thiếu với đồng nghiệp ở Huế nhưng đến nay chỉ mới tạm ổn ở khu vực thị xã trung tâm tỉnh.

Thiếu vì ngại sách tồn đọng!

SGK hiện nay vẫn thuộc độc quyền xuất bản của Nhà xuất bản Giáo Dục. Hệ thống phát hành SGK thuộc chức năng của các công ty sách - thiết bị trường học ở các tỉnh, thành. Tình trạng thiếu nghiêm trọng SGK lớp 12 năm nay được lý giải là do SGK chương trình cải cách đã áp dụng đến lớp 11 vào năm học 2007 - 2008. Bộ SGK lớp 12 năm nay là bộ sách cũ cuối cùng, chỉ còn dùng trong một niên khóa, do vậy đơn vị xuất bản đã in dè dặt vì lo ngại sách sẽ bị tồn đọng. Tuy nhiên, “tình trạng không cung cấp đủ SGK cho học sinh trong điều kiện Nhà xuất bản Giáo Dục đang độc quyền việc xuất bản SGK là lỗi của NXB” - ông Phạm Minh Thuận, tổng giám đốc Công ty Fahasa, nhận định.

Nghiêm trọng hơn là tình trạng thị trường khan hiếm dễ làm nảy sinh việc in lậu SGK. “Đây gần như là điều chắc chắn, SGK cũng là một dạng nhu yếu phẩm của người dân, nhu cầu thật sự rất cao, và khi thị trường thiếu hàng, lực lượng sản xuất hàng giả luôn biết tranh thủ để kiếm lời”, một chủ cửa hàng sách ở quận 1 (TP.HCM) nhận định. Ông cho biết thêm vào đầu mùa SGK năm nay, khi Công ty Sách - thiết bị trường học TP.HCM bán sỉ cho các công ty tư nhân với mức chiết khấu 12% thì đã có nơi chiết khấu cho khách hàng mua lẻ đến 10%, “điều này chứng tỏ họ có một đường dây nhập sách riêng”.

Còn tồn gần nửa triệu bản sách lớp 11 Ông Lê Kế Đức, phó giám đốc Công ty Sách -thiết bị trường học TP.HCM, cho biết : - Chúng tôi đã làm việc với Nhà xuất bản Giáo Dục để kịp cung ứng cho các nơi cần. Chiều 30-8 NXB đã giao một vài đầu sách, số còn lại cuối tuần này hoặc đầu tuần tới sẽ được bổ sung. Riêng SGK lớp 11, hiện chúng tôi còn tồn kho gần nửa triệu bản. Sách lớp 12 cũng đầy đủ không thiếu đầu sách nào. Phụ huynh hay đại lý muốn mua nhiều hay ít, mua lẻ hay mua bộ đều có đủ. Sách lớp 12 ở các nhà sách, đại lý thiếu là do họ ngại lấy về bán vì bán không hết năm sau thay sách phải bỏ. Mà bây giờ đã là tháng chín rồi, nhu cầu không còn nhiều. * Năm nào đến thời điểm này cũng xảy ra tình trạng thiếu SGK, công ty không lường trước việc này để tránh sao ? - Tôi nghĩ hiện nay những đầu sách đang thiếu ở TP.HCM là do đã được luân chuyển về các tỉnh thông qua hệ thống các đại lý. Ngược lại số sách lớp 11 chúng tôi tồn nhiều có lẽ do các tỉnh chạy về. Tình hình thiếu một vài đầu sách trong thời điểm cuối mùa là thiếu cục bộ không thể tránh khỏi. Khi thị trường hụt sách nào, chúng tôi báo cho NXB Giáo Dục. Nếu có sẵn NXB đưa về ngay hoặc điều từ các tỉnh còn thừa về. Nếu hết, NXB cấp tốc in thêm. Tình trạng thiếu này thường được khắc phục trong thời gian rất ngắn.