Phóng to

Bản Nhật ký trong tù của NXB Chính trị - quốc gia

Theo bà Nguyễn thị Minh Hương, Ban biên tập thông tin tư liệu Bảo tàng Hồ chí Minh, cuốn Nhật ký trong tù do nhà xuất bản Chính trị Quốc gia phát hành năm 2003 là cuốn chính xác nhất, lần đầu tiên giới thiệu toàn bộ tác phẩm, giúp độc giả có cơ sở để đối chiếu so sánh với nguyên tác.

Theo cuốn sách này, trong bản gốc bút tích Ngục trung nhật ký, Bác không đách số thứ tự và không đặt tên bài cho bốn câu "đề từ" (Thân thể ở trong lao /Tinh thần ở ngoài lao /Muốn nên sự nghiệp lớn /Tinh thần càng phải cao - Nam Trân dịch) ghi ngoài bìa cùng hai cánh tay bị xiềng xích giơ lên. Bác đánh số thứ tự bắt đầu từ bài số 1 là bài Khai quyển (Mở đầu tập nhật ký) cho đến bài cuối cùng số 133 là bài Kết luận (nằm tại trang 53 của tập thơ), dưới bài đó Người ghi:Hết /29 /8 /1942 - 10 /9/ 1943.

Như vậy, nếu tính theo cách đánh số của tác giả, thì Nhật ký trong tù chỉ có 133 bài vì bài Đề từ ở ngoài bìa không đánh số, nên không tính.

Ngay cả khi liệt kê theo nội dung, trong đó bài Đề từ, cũng được tính là một bài, thì Nhật ký trong tù cũng chỉ có 133 bài, vì bài thứ 100 có tên là Liễu Châu ngục (Nhà ngục Liễu Châu) chỉ có đầu đề, để trống, chứ không có thơ!

Tuy nhiên một số cuốn sách có tác dụng tra cứu quan trọng thì lại có sơ xuất như cuốn: "Suy nghĩ mới về Nhật ký trong tù" NXB Giáo dục; Tuyển tập văn học, tập 3, NXB Văn học 1995; Hồ Chí Minh toàn tập, tập 3, NXB Chính trị Quốc gia năm 2000… đều đánh số thứ tự các bài thơ không như tác giả, mà đánh số thứ tự tính từ ngoài bìa, vì vậy bài Khai quyển trở thành bài số 2. Các bài khác do vậy cứ đẩy lên một số, dẫn đến có cuốn có 134 bài.

Có cuốn thậm chí có 135 bài, vì đưa cả bài Tân xuất ngục học đăng sơn (Mới ra tù tập leo núi) vào. Thực tế bài này viết sau khi tác giả mới ra tù, nên không thể có trong Nhật ký trong tù.

Cuốn sách Nhật ký trong tù của nhà xuất bản Chính trị Quốc gia in năm 2003 đã tôn trọng nguyên tác, trả lại đúng thứ tự các bài của tập thơ. Hơn nữa sách còn giúp bạn đọc có căn cứ vì được tiếp xúc trực tiếp với bút tích của Người mà từ trước đến nay chưa công bố.