* Câu 1: Cơ duyên nào đưa chú trở thành một nhà văn nổi tiếng như ngày hôm nay?

- Chút năng khiếu từ gen cha mẹ + tình yêu văn chương + làm việc, làm việc và làm việc.

* Câu 2: Tại sao các tựa đề trong tập truyện ngắn Đời của chú lại chỉ có một từ? Việc đặt tựa như thế có ý nghĩa gì đối với tác phẩm và đối với chú?

- Muốn tạo một sự thay đổi gì đó với dấu ấn riêng trong hai tập sách. Giờ đây tôi cảm thấy cuộc sống - và cả bạn đọc nữa - đang rất cần sự ngắn gọn. Thời gian không còn là vàng nữa mà thành kim cương rồi!

Phóng to

Đầu bù tóc rồi vì bí đề tài viết...

2. TRẦN THỊ KIỀU TRINH (Lớp 11A14 THPT Vĩnh Bình, Gò Công Tây, Tiền Giang)

* Câu 1: Từng đi thanh niên xung phong (TNXP) rồi bộ đội. Vậy chắc những kỷ niệm, tình cảm thời trai trẻ ấy có ảnh hưởng rất lớn trong sự nghiệp sáng tác văn chương của chú?

- Vâng. Con tôi nhận xét TNXP chính là nỗi ám ảnh lớn nhất đời tôi. Nó không hiểu nổi.

* Câu 2: Theo con được biết, văn chương như máu thịt của một người nghệ sĩ. Trong nhưng lúc quanh co, khó khăn nhất của cuộc đời, có bao giờ chú nghĩ đến việc từ bỏ nó không?

- Chưa bao giờ.

3. BÌNH TÚ NGỌC (Hộp thư 24, Bưu điện Thăng Bình, Quảng Nam)

* Câu 1: Trong các tác phẩm của mình, anh thấy “yêu” tác phẩm nào nhất? Nếu chỉ chọn một tác phẩm “để đời” thì anh sẽ chọn tác phẩm nào?

- Bao giờ cũng là cái đang viết.

* Câu 2: Nhận xét của anh về bạn đọc thời của anh và thời hôm nay? Nhận xét của anh về lớp nhà văn thời anh và lớp nhà văn thời nay?

- Tôi rất ít khi nhận xét về người khác.

4. TRẦN DUY PHONG (162A/6 Trần Hưng Đạo, Q.Ninh Kiều, TP Cần Thơ)

* Câu 1: Theo cháu được biết mẹ của chú là một nhà văn nổi tiếng, vậy xin hỏi chú được nổi tiếng như hiện nay là nhờ bà cầm tay chỉ cho chú viết hay tự phát bằng gen di truyền?

- Tôi theo nghề văn là đã làm trái với ý nguyện của mẹ.

* Câu 2: Chú và các chú khác trong nhóm thực hiện tập san Áo Trắng từ lâu đã có công lớn phát hiện và lăngxê những cây bút trẻ. Chú có sợ rằng trong tương lai những cây bút trẻ đó sẽ nổi tiếng qua mặt chú không?

- Đó là niềm vui lớn. Và đã thường xuyên có, nhất là với nhà văn Đoàn Thạch Biền, người đã cầm trịch Áo Trắng trên 20 năm!

5. TRẦN THỊ NGỌC HIỀN (lớp 10C THPT Lê Thành Phương, Tuy An, Phú Yên)

* Câu 1: Bác quá bận rộn trong việc làm báo, vậy sử dụng thời gian như thế nào để sáng tác? Nếu những tác phẩm ấy không được mọi người ủng hộ bác có nản chí không? Hay điều đó thôi thúc bác sáng tác nhiều tác phẩm hơn nữa?

- Tôi viết bất cứ khi nào có thể. Nhưng thú thật tôi luôn dành thời gian cho vui chơi giải trí nhiều hơn. Tôi viết trước nhất là để thỏa mãn chính sự ham thích của mình.

* Câu 2: Khi sáng tác một tác phẩm nào đó bác có đọc lại thành quả của mình? Riêng con không muốn đọc lại vì mỗi khi đọc lại cảm thấy văn thơ của mình không bằng người. Bác nghĩ sao?

- Tôi luôn đọc và sửa đi sửa lại hàng chục lần trước khi gửi, nếu thấy không tự tin còn nhờ người thân đọc góp ý, thậm chí trước khi in còn xin phép đọc lại lần cuối. Vì cháu không muốn đọc lại nên văn của cháu mới... không bằng người.

* Câu 3: Bác yêu văn chương hay yêu gia đình hơn? Nếu có một ngày phải lựa chọn một trong hai, bác sẽ chọn cái nào? Vì sao?

- Nhiều văn nghệ sĩ tôi quen đều không phải mẫu người của gia đình.

6. CAO TIẾN ĐẠT (25/15 khu 5, ấp Mỹ Hảo, xã Chánh Mỹ, TX Thủ Dầu Một, Bình Dương)

* Câu 1: Nhiều độc giả cho rằng tập truyện ngắn Đời 1 mới đúng là đời... Còn tập Đời 2 chỉ là “ăn theo” hiệu ứng thành công thôi. Theo chú, với vị trí một tác giả, chú nghĩ như thế nào về điều này?

- Nhiều độc giả là những ai vậy? Tôi nghĩ như thế nào về điều này? Tôi nghĩ là bạn... chưa đọc cả hai cuốn.

* Câu 2: Có bao giờ trong quá trình biên tập chú bị “cái tôi” quá lớn ảnh hưởng đến công việc biên tập của mình không?

- Người biên tập chuyên nghiệp cỡ nào thỉnh thoảng vẫn bị bệnh chủ quan hoặc “cái tôi” chi phối. Đó là điều tôi và các đồng nghiệp ở Tuổi Trẻ luôn tự nhắc nhở. Vi phạm là rất dễ dẫn tới sai lầm ngay.

Phóng to

Nhà văn Nguyễn Đông Thức (bìa phải) vào vai hát dạo bán vé số ở quán Đo Đo (của Nguyễn Nhật Ánh), với các bạn TNXP

7. loanth306@yahoo.com

* Câu 1: Cháu thấy nhiều tựa đề tác phẩm của chú phảng phất một phút lặng, có lúc nào chú thấy thật cô đơn?

- Nhà văn Nguyễn Ngọc Tư có nói: “Không một người viết hay nào tôi biết mà không cô đơn, không một thần tượng văn chương nào của tôi mà không bị cô đơn giày vò”. Riêng tôi chỉ cô đơn khi viết.

* Câu 2: Nếu được sinh ra là... nữ thì chú có viết văn?

- Hic! Theo tử vi, cung mệnh của tôi có 2 sao Đào Hoa và Hồng Loan. Thầy nói may tôi là nam, nếu là nữ chắc chắn sẽ làm nghề... nhạy cảm.

8. LÊ THỊ HỒNG CHUNG (KKT Dung Quất, Bình Sơn, Quảng Ngãi)

* Câu 1: Có câu “nhà văn, nhà báo, nhà giáo, nhà nghèo”. Anh là nhà văn và nhà báo, vậy cái nghèo nhân đôi?

- Bạn bị lạc hậu rồi! Nhà văn, nhà báo thời nay nếu có chút tài và chịu cày thì không giàu nhưng cũng không nghèo đâu.

* Câu 2: Theo anh, một bộ phim được khán giả khen và đón nhận cần một kịch bản hay, hoặc một đạo diễn giỏi? Bây giờ em thấy các bộ phim truyền hình cứ nhàn nhạt, vậy tại đạo diễn, tại diễn viên hay tại kịch bản?

- Cần và tại cả ba, theo thứ tự: kịch bản, đạo diễn, diễn viên.

* Câu 3: Trước khi bắt đầu viết văn anh làm nghề gì? Trước đây anh học ngành gì?

- Trước khi viết văn tôi làm nghề... TNXP rồi bộ đội. Trước nữa (trước 30-4-1975) thì tôi học luật và học ngành tài chính, đều không liên quan đến văn chương.

* Câu 4: Làm sao để những người viết trẻ có cơ hội chứng tỏ và khẳng định mình? Để xuất bản một tập truyện cần những gì, anh có thể chia sẻ với tụi em?

- Nếu có năng khiếu và thích viết thì cứ viết. Viết càng nhiều càng tốt. Trăm hay không bằng tay quen. Trước đó nên đọc nhiều. Nên gửi các báo trước, được đăng có nghĩa là đã được một bước khẳng định. Lâu dần sẽ có tên. Nên tham dự các cuộc thi văn chương. Được giải sẽ có “thương hiệu”. Không ai bỗng dưng được nhà xuất bản chọn in sách. Phải gồm những truyện đã in báo, được giải, đã có tên, viết thật sự có gì lạ, đọc được... Nghề này thường chọn người chứ không phải ai muốn làm cũng được. Nhưng quan trọng là đừng nản lòng. (Khởi nghiệp, tôi gửi đi đến truyện ngắn thứ năm mới được báo chọn đăng).

9. THU HIỀN (A45 khu dân cư Hòa Khánh, P.2, Sa Đéc, Đồng Tháp)

* Câu 1: Chú có cho rằng với văn chương ta chỉ nên “dạo chơi” thôi hay không?

- Nếu chỉ “dạo chơi” trong văn chương, chắc chắn sẽ bị “đi lạc”.

* Câu 2: Chú có thể tự bạch vài dòng về mình? Chú có là “Ngọc trong đá”?

- Tôi chỉ là một người bình thường, sống được bằng đam mê của mình (vậy là quá hạnh phúc!). Số tôi - cũng theo tử vi - là số “Thạch trung ẩn ngọc” (trong đá có ngọc), nghĩa là cả đời phải rất vất vả... đập đá! Năm nay tôi 60, vẫn còn phải cày như điên đây.

10. MEN KIM NGUYỄN KIỀU OANH (Q.Tân Bình, TP.HCM)

* Câu 1: Chiến tranh đã lùi xa, những thế hệ ngày nay lớn lên gần như đã quên đi nỗi đau của dân tộc ngày trước, riêng chú vẫn bền bỉ với ký ức cũ. Những tác phẩm về TNXP trong bối cảnh hiện tại, chú có sợ người đọc chán và chê rằng: “Ăn cơm mới, nói chuyện cũ”?

- Không có cũ sao có mới? Tôi vẫn viết truyện về những ngày hôm nay đó thôi.

* Câu 2: Theo chú, khi những nhà văn của thế hệ đã trải qua chiến tranh một ngày sẽ không còn nữa, làm sao để giới trẻ ngày nay có cái nhìn trân trọng và đúng đắn hơn về một thời máu lửa của cha anh ngày xưa để viết nên những tác phẩm có hồn và gây xúc động mãnh liệt trong lòng độc giả? Chú có nghĩ những tác phẩm viết về thời chinh chiến rồi sẽ lụi tàn trong nền văn học Việt Nam?

- Không, nếu là truyện hay.

* Câu 3: Như chú đã tâm sự trong truyện Ngọc trong đá, ngày nay viết về TNXP sẽ phải viết khác. Vậy với cái nhìn của một người TNXP thế hệ trước, chú nghĩ sao về TNXP ngày nay, liệu đó là sự chuyển biến tích cực hay tiêu cực nhiều hơn?

- Giờ đây đi vào làm ăn kinh tế, TNXP phải chịu nhiều quy luật chung. Đôi khi tôi nghĩ chỉ còn cái danh hiệu, cái vỏ hào quang cũ, nếu không giữ được tinh thần cốt lõi: sẵn sàng đi bất cứ đâu, làm bất cứ việc gì... cống hiến quên mình cho Tổ quốc.

11. TRẦN THỊ HẢI (Lớp bc5C Trường cao đẳng Phát thanh truyền hình 1 Phủ Lý Hà Nam)

* Câu 1: Với chú làm một nhà văn dễ hơn hay làm một nhà báo, chú yêu thích bên nào hơn? Tại sao?

- Cả hai, bạn ơi. Nhưng làm báo hiện nay khó khăn quá.

* Câu 2: Có một câu nói quen thuộc là “Nhà văn nói láo nhà báo nói phét”. Chú nghĩ sao về câu nói này khi là cả hai nhà? Có khi nào chú thấy mình giống như câu nói trên chưa?

- Hahaha, hỏi khó quá! Đó là lời cảnh giác mà chúng tôi phải luôn nhớ. Nhà văn luôn phải hư cấu, bịa chuyện, nhưng chuyện phải phù hợp với hiện thực thì người đọc mới tin. Còn nhà báo mà nói phét thì không được rồi! Trên bàn tôi có bài Lời mẹ dặn của Phùng Quán, xin ghi lại cho bạn mấy câu: ... Người làm xiếc đi dây rất khó. Nhưng chưa khó bằng làm nhà văn. Đi trọn đời trên con đường chân thật. Yêu ai cứ bảo là yêu. Ghét ai cứ bảo là ghét. Dù ai ngon ngọt nuông chiều. Cũng không nói yêu thành ghét. Dù ai cầm dao dọa giết. Cũng không nói ghét thành yêu...

12. DƯƠNG THANH HỮU (số 04 tổ 67, k.mỹ long, p.3, tp Cao Lãnh, đồng Tháp)

* Câu 1: Khi viết, chú có nghĩ giữa viết kết thúc có hậu với kết thúc không có hậu thì cái nào nên hơn?

- Cái nào hợp lý và gây hiệu quả.

* Câu 2: Chú có nhận định như thế nào về luật nhân quả?

- Tôi không tin vào luật này.

* Câu 3: Chú thích nhất điều gì ở con người và các nhân vật của mình?

- Sống đúng là mình.

* Câu 4: Bạn đọc cảm nhận được chất sống luôn tràn trề mạnh mẽ và nhiệt huyết trong từng trang viết của chú. Làm cách nào chú có thể thu thập được nhiều chất liệu, chi tiết như vậy?

- Đi nhiều, quan sát nhiều, trò chuyện nhiều, ghi chép nhiều.

* Câu 5: Người ta thường nói: Phía sau thành công của người đàn ông luôn có bóng dáng của người phụ nữ. Vậy đối với chú thì ai là người phụ nữ đã giúp đỡ chú thành công?

- Không kể hết được. Tôi mắc nợ phụ nữ hơi bị nhiều. Được quá nhiều sự giúp đỡ.

* Câu 6: Cháu muốn có địa chỉ email và số điện thoại của chú để có thể liên lạc nói chuyện văn chương được không?

- Email: dongthuc@tuoitre.com.vn.

13. TRƯƠNG VƯƠNG QUỐC TOÀN (80 đường số 3, Q.11, TP.HCM)

* Câu 1: Rất nhiều nhà văn, nhà thơ, nhạc sĩ trưởng thành từ lò TNXP, ai cũng để lại dấu ấn riêng. Nhà văn Nguyễn Nhật Ánh nói: “Nhà văn Nguyễn Đông Thức đã định nghĩa TNXP”, anh thấy thế nào? Theo anh, nếu không có ba năm làm TNXP ấy, anh có đi “định nghĩa” một cái tên khác?

- Ánh nói cao siêu quá. Tôi chỉ là người kể chuyện, về những gì mình biết. Nếu không có ba năm TNXP ấy, tôi không chắc đã là nhà văn.

* Câu 2: Anh có định cho bạn đọc thưởng thức tiếp Đời 3, 4, 5... nữa không?

- Xin hẹn sau khi tôi viết xong truyện dài Không có gì và không một ai, và nếu còn sức khỏe.

14. NGUYỄN ĐẶNG TƯỜNG VI (ĐH KHXH&NV TP.HCM)

* Câu 1: Phương châm sống của chú?

- Nói ít làm nhiều.

* Câu 2: Thấy chú khá lặng lẽ trong nghiệp viết và ít có mặt trong các sự kiện văn chương. Bạn bè và người đọc có thể tìm được chú ở đâu?

- Trong các cuốn sách của tôi.

15. DƯƠNG MINH VƯƠNG (ĐH Kinh tế luật TP.HCM)

* Câu 1: Có khi nào chú cảm thấy bế tắc vì muốn viết một tác phẩm mới nhưng không tài nào viết được vì nghĩ tác phẩm đó sẽ đi theo lối mòn của các tác phẩm trước?

- Tôi đang bế tắc đây! Thú thật là trong truyện dài tôi đang viết, một trong ba nhân vật chính cũng lại là một... TNXP. Làm sao cho anh này khác những anh trước đây, thật là khó! Và câu chuyện về TNXP trong chuyện này cũng phải khác trước. Sẽ lạnh lùng hơn, nghiêm khắc hơn, không “cuộc đời màu hồng” như trước.

* Câu 2: Là giám khảo của rất nhiều cuộc thi viết, đối với chú ngoài tiêu chí cuộc thi đó thì bài viết như thế nào sẽ để lại ấn tượng tốt trong chú? Còn đối với Áo Trắng thì bài viết nào sẽ “ghi điểm” đối với chú?

- Kỹ thuật không quan trọng bằng cảm xúc thật. Nhưng trước tiên bài viết phải sạch sẽ, ít lỗi chính tả và ngữ pháp (chứng tỏ tác giả có đọc kỹ lại và sửa chữa trước khi gửi đi). Với Áo Trắng cũng vậy thôi.

Phóng to Áo Trắng số 8(số 94 bộ mới) ra ngày 1/5/2011 hiện đã có mặt tại các sạp báo. Mời bạn đọc đón mua để thưởng thức được toàn bộ nội dung của ấn phẩm này.