Những nét vẽ tài hoa, khốc liệt. Trước khi ngắm tranh, nhìn hình vẽ là khởi đầu nắm bắt được cái tài hoa của họa sĩ.

Phóng to

Egon Schiele

Egon Schiele là con của Adolf Schiele và Marie Schiele, sinh ngày 12-6-1890 tại Tulln - một thành phố nhỏ bên bờ sông Danube, phía Tây thủ đô Vienna của nước Áo. Khi Egon Schiele ra đời, cha cậu là trưởng ga xe lửa ở Tulln. Egon lớn lên với người chị Melanie và người em gái Gertrude (Gerti). Sau này, họ là những người mẫu trong tranh của ông.

Từ lúc còn nhỏ, Egon đã bị quyến rũ bởi hai thứ: vẽ và đồ chơi xe lửa. Những bức vẽ sớm nhất, đáng chú ý nhất của ông là hình những đoàn tàu rất chi tiết, khiến cha mẹ nghĩ rằng ông sẽ theo nghiệp cha, làm việc trong ngành đường sắt và sẽ trở thành kỹ sư như ông nội.

Nhưng rồi hoàn cảnh đã đổi thay tất cả: cha Egon bị bệnh nặng, định tự tử, nhưng rồi cũng chết một tháng sau đó khi Egon vừa tròn 14 tuổi. Tình trạng gia đình xuống dốc nhanh chóng nên người cậu là Leopold Czihaczek phải ra tay giúp đỡ. Trước nỗi đau của gia đình, Egon phải bỏ dở trung học và ngày càng chìm đắm trong nghệ thuật.

Phóng to

Mẹ và con - 1917 (sơn dầu trên bố)

Phóng to

Thiếu nữ và khăn xanh - 1914 (chì và bột màu trên giấy)

Kết bạn với một họa sĩ địa phương hơn mình 20 tuổi tên là Max Kahrer và được giáo sư hội họa ở trường trung học là Ludwig Karl Strauch hướng dẫn riêng, Egon thi đậu vào Viện Mỹ thuật Vienna, nhập học mùa Thu năm 1906. Là sinh viên trẻ nhất, sau khi xong chương trình dự bị, Egon học lớp hội họa tổng quát do giáo sư Christian Grienpenkerl - một họa sĩ nổi tiếng hà khắc và cổ hủ của trường giảng dạy. Sự đố kỵ giữa thầy và trò khiến Egon liên tục bỏ lớp.

May mà Egon gặp Gustav Klimt và ngày càng bị ảnh hưởng từ họa sĩ này. Anh cũng say mê Oskar Kokoschka - họa sĩ dẫn đầu sự phát triển của trường phái biểu tượng Áo (Austrian Expressionism).

Năm 18 tuổi, Egon tham gia triển lãm đầu tiên trong đời cùng nhóm họa sĩ tiên phong, trong đó có hai họa sĩ ông hằng ngưỡng mộ kể trên. Sau đó, Klimt mời

E. Schiele tham dự triển lãm tranh lần thứ nhì có tính quốc tế hơn. Do có sự khuyến khích ấy, anh tụ họp với một số bạn bè, lập nhóm Nghệ Thuật Mới. Bị đe dọa đuổi học, Egon chấp nhận bỏ ngang.

Nhóm Nghệ Thuật Mới tổ chức triển lãm công khai đầu tiên tại Salon Pisko. Ở đây, Egon gặp nhà phê bình Arthur Roessler, người sau này rất nhiệt tâm ủng hộ ông.

Phóng to

Tự họa đầu cúi xuống - 1912 (sơn dầu trên gỗ)

Sáng tác nhiều, Egon Schiele tiến rất nhanh. Ông phát triển sự biến thể của trường phái biểu tượng Áo, chịu ảnh hưởng một chút từ Kokoschka nên bắt đầu được khách yêu tranh chú ý và sưu tập. Tháng 5-1910, ông rời Vienna về sống ở Kruman, môt thành phố cổ bên bờ sông mà ông gọi là “thành phố chết”. Nơi đó dần trở thành đề tài phong cảnh quan trọng trong hội họa của E. Schiele.

Năm 1911, ông gặp Wally Neuzil. Cô trở thành người tình và người mẫu của ông cho tới khi hai người làm đám cưới. Là họa sĩ chuyên vẽ mẫu khỏa thân, lại hay vẽ khỏa thân ngoài vườn nhà, ông bị hàng xóm phản đối và ép rời khỏi Kruman. Thời gian sau đó, ông bị phạt ở tù vì tội dụ dỗ em gái vị thành niên 13 tuổi làm người mẫu khỏa thân.

Năm 1915, Egon chấp nhận ly dị Wally rồi tổ chức đám cưới gấp gáp cùng Edith Harms trước khi nhập ngũ. Một năm sau, ông được thuyên chuyển về kho quân nhu ở Vienna nên có cơ hội vẽ nhiều tranh mới, liên lạc được với các gallery. Các tờ báo về nghệ thuật thường giới thiệu các tác phẩm được yêu thích của ông.

Sau đó ông chuyển qua làm tại Viện bảo tàng Quân đội, được tự do toàn quyền theo đuổi các hoạt động nghệ thuật của mình. Tiếng tăm Egon Schiele lan rộng sau một cuộc triển lãm mà tranh được bán sạch vào tháng 3-1918 tại gallery Vienna Secession.

Phóng to

Thiếu nữ nằm nghiêng đầu - 1913 (chì trên giấy)

Đang đà hưng phấn, ông thuê một studio lớn tại Wattmanngasse. Thế nhưng bao toan tính tổ chức triển lãm tranh theo lời mời của nhiều nơi bị đổ vỡ do đại dịch cúm toàn cầu bùng nổ vào đầu năm 1918. Đại dịch đó còn mang tên là cúm Tây Ban Nha và kéo dài đến năm 1920, làm khoảng 50 triệu người trên thế giới thiệt mạng.

Gustav Klimt chết vào lúc 56 tuổi trong đợt cúm đầu tiên, vào tháng 2-1918. Ai ngờ cuối năm ấy, vợ chồng Egon Schiele cũng mắc phải dịch. Edith - vợ E. Schiele - đang có mang sáu tháng bị chết ngày 28-10, rồi ba ngày sau, người họa sĩ tài ba Egon cũng từ trần ở tuổi 28.

Còn nhớ Van Gogh tự kết liễu đời mình bằng phát súng bắn vào đầu giữa đồng lúa vàng ở Auvers-sur- Oise vào tháng 7-1890 thì chính trong năm ấy, một thiên tài hội họa khác ra đời có tên là Egon Schiele. Chỉ trong mười năm làm việc, họa sĩ đã để lại cho nhân loại bao nhiêu tác phẩm giá trị mà nay được tập trung nhiều tại Bảo tàng Leopold của nước Áo và rải rác ở các bảo tàng nghệ thuật trên thế giới.

Phóng to

Thành phố chết - 1911 (sơn dầu và bột màu trên gỗ)

Phóng to

Gió Thu - 1912 (sơn dầu trên bố)

Phóng to

Edith Schiele - 1915 (sơn dầu trên bố)

Phóng to

Tự họa như thánh Sebastian - 1914 (chì trên giấy)