Phóng to

Bác sĩ Đào Thị Yến Phi (đứng) trong một buổi nói chuyện về giảm cân - Ảnh: Kim Sơn

TT - Trong vai một phụ nữ nặng 70kg cần giảm cân, tôi liên hệ với một cơ sở giảm cân ở quận 1, TP.HCM. Ở đầu dây bên kia, cô nhân viên nhiệt tình: "70kg hả? Có thể giảm được 8-12kg chỉ trong hơn 20 ngày...".

Giảm béo có...bảo hành

Tôi thuyết phục cô nhân viên thì được biết biện pháp giảm cân cấp tốc ở cơ sở này là xoa bóp, bấm huyệt 30 phút/ngày và ăn thực phẩm đặc biệt. Cô nói chắc nịch: "Nếu mỡ chị chắc thì giảm được 7kg, còn mỡ lỏng giảm được 12kg...".

"Nhưng nếu sau 20 ngày... mập lại?” - tôi hỏi. "Không đâu, cơ sở của em sử dụng phương pháp khống chế dạ dày. Đã co lại rồi thì mỗi bữa dạ dày chị chỉ chứa được một chén rưỡi cơm, thay vì ba chén như trước. Bên em "bảo hành" một năm không tái béo phì" - cô nhân viên thuyết phục.

Gần đây trên các báo, nhiều cơ sở còn quảng cáo về một phương pháp giảm cân mới "nổi tiếng": chỉ trên 20 ngày sẽ có một thân hình lý tưởng mà không cần dùng thuốc, không cần nhịn ăn, thậm chí không cần tốn nhiều thời gian để tập thể dục! Một quảng cáo khác cũng khá "siêu" về việc sử dụng chất C. Theo đó, chất C là chất xơ tự nhiên thấm hút rất nhanh các chất béo (mỡ, dầu, cholesterol), chống hấp thu chất béo từ thực phẩm vào trong cơ thể, làm giảm cân, ngăn ngừa tăng cân trở lại.

Theo Viện Dinh dưỡng, qua điều tra trên 7.600 hộ gia đình tại VN cho thấy có 16,8% người từ 25-64 tuổi thừa cân, béo phì. Số người thừa cân, bèo phì ở thành thị cao gấp ba lần ở nông thôn.

Sau trà giảm béo, nay đến thuốc, thực phẩm giảm cân, giảm mỡ... tha hồ quảng cáo. Như sau tám tuần dùng sản phẩm H., giảm được 3kg.

Đừng để béo phì mới tìm cách chữa trị

Theo bác sĩ Đào Thị Yến Phi -Trung tâm Đào tạo bồi dưỡng cán bộ y tế TP.HCM, việc ăn kiêng và tăng vận động là không thể thiếu trong bất kỳ một biện pháp điều trị béo phì nào. Người béo phì cần kiên nhẫn áp dụng trong một thời gian đủ dài để kết quả đạt được là kết quả thật sự và an toàn cho sức khỏe. Đồng thời nên có qui định chặt chẽ trong quảng cáo các chế phẩm dùng cho việc giảm cân. Bắt buộc phải ghi rõ thành phần và các tác dụng, kể cả tác dụng phụ...

* Nhưng thưa bác sĩ, hiện nay nhiều người tự sử dụng thuốc theo quảng cáo?

- Cần thận trọng! Tất cả các loại thuốc điều trị giảm cân đều là thuốc nên đều có tác dụng phụ. Ngoài các thuốc gây chán ăn và các thuốc chứa nội tiết tố tuyến giáp đã bị cấm sử dụng hoàn toàn thì các loại thuốc giảm cân khác như lợi tiêu, lợi tiểu đều có thể dẫn đến tình trạng mất nước, rối loạn điện giải và tử vong. Đối với loại thuốc hoặc thực phẩm thay thế không ghi rõ thành phần, không biết cơ chế tác dụng rõ ràng thì dứt khoát không nên dùng.

Phóng to Một em bé Trung Quốc bị béo phì đang tập thể dục - Ảnh: People Daily Người béo muốn giảm cân cần giảm ăn tất cả thực phẩm có chất béo, chất bột đường và gia tăng thực phẩm giàu chất xơ như: rau, trái cây, các loại khoai củ, ngũ cốc thô. Mỗi ngày uống tối thiểu 2 lít nước lọc. Số lần ăn trong ngày không đổi hoặc phải tăng lên, nhưng số lượng thức ăn trong mỗi bữa cần phải giảm và thay thế các loại thức ăn có năng lượng cao bằng các loại thức ăn có năng lượng thấp (rau, trái cây, các loại củ...). Với người đang ăn chế độ giảm cân thì lượng thịt cá hằng ngày khoảng 100-150g. Cần gia tăng vận động trong hoạt động đời thường bằng cách tham gia các hoạt động mang tính vận động như chơi thể thao, đi dã ngoại, khiêu vũ... Đừng để béo phì mới tìm cách chữa.

* Có quảng cáo sản phẩm không phải là thuốc nhưng sau tám tuần giảm được gần 3kg. Một quảng cáo khác cho rằng thuốc không chỉ giảm cân mà còn... ngăn ngừa tăng cân trở lại?

- Việc giảm 3kg trong tám tuần là có thể thực hiện được, vì theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới, mỗi tuần có thể giảm 500g cân nặng. Nên nhớ việc giảm cân này có đến 90% là nhờ vào vai trò của việc ăn kiêng và tăng vận động, còn vai trò của thuốc cao lắm chỉ... 10%!

Trong chữa béo phì, việc duy trì kết quả giảm cân mới chính là yếu tố quyết định thành công hay không. Nếu như bạn vẫn ăn nhiều hơn nhu cầu và không vận động thì không có loại thuốc nào có thể giúp duy trì giảm cân được.

* Lại có cơ sở quảng cáo trong năm ngày giảm 3kg, 23 ngày giảm 7kg ở người mỡ đặc, giảm 12kg nếu người mỡ loãng vì đã làm dạ dày co lại... Bác sĩ có ý kiến gì về quảng cáo này?

- Nếu năm ngày mà giảm được 3kg thì không thể là mỡ được mà chỉ có là... nước. Sự mất một lượng nước lớn như vậy trong một thời gian ngắn rất dễ dẫn đến khô kiệt tuần hoàn, rối loạn điện giải, rối loạn nội môi. Còn giả dụ như giảm được 3kg thật sự là mỡ thì các phản ứng chuyển hóa chất mỡ cũng đủ làm bệnh nhân hôn mê, thậm chí tử vong.

Thật sự tôi không hề biết có khái niệm về việc dùng thuốc có thể làm... co nhỏ dạ dày.

* Theo bác sĩ, việc dùng giấm, thơm, bưởi... để giảm béo có hiệu quả không?

- Bản thân giấm là một axit, khi uống vào có thể làm tăng nguy cơ viêm loét dạ dày tá tràng. Việc ăn thơm hoặc bưởi sau những bữa ăn thịnh soạn có nghĩa là đã nạp thêm một số năng lượng từ trái cây, như vậy nguy cơ tăng cân chứ không thể giảm cân. Muốn giảm cân thì thơm, bưởi phải ăn thay một bữa ăn chứ không phải ăn sau bữa ăn.

* Biện pháp làm tan mỡ bằng nhiệt, quấn nóng, bấm huyệt... thì sao?

- Nhiệt độ có thể làm tan được mỡ là 1500^C. Nhiệt độ nhẹ nhàng từ 40-450^C trong các lò hấp nóng chỉ có thể làm mất nước chứ không mất mỡ. Còn động tác massage chỉ làm gia tăng tuần hoàn tại khu vực được massage chứ không thể làm tiêu được lượng mỡ trong mô dự trữ. Khi massage thì người được giảm cân chính là... kỹ thuật viên massage vì họ vận động cơ bắp nên tiêu hao năng lượng.