Phóng to

Thủ tướng Nga M. Fradkov (trái) và Thủ tướng Ukraine V. Yanukovic bắt tay tại cuộc gặp Kiev. Ảnh: KP

Từ Matxcơva, một thoả thuận quan trọng của hai phía cũng được thông báo cùng ngày: kể từ 2007, Nga sẽ bán cho Ukraine khí đốt với giá 133 USD/1.000m³ (hiện nay Ukraine đang mua với giá 95 USD). Tuy có tăng, nhưng mức giá này được ghi nhận là rẻ nhất ở các nước cựu Xô viết. Chẳng hạn, Moldavia đang phải mua khí đốt của Nga với giá 160 USD/1.000m³; Gruzia, Armenia và Azerbaijan đang mua với giá 110 USD, nhưng Nga đang xem xét lại mức giá năm tới, thí dụ Gazprom đang ra cho Gruzia mức giá từ 170 đến 260 USD/1.000m³. Còn Belarus tới 200 USD.

Để đạt được khí đốt giá rẻ, các nhà phân tích cho biết Ukraine đã chấp nhận một số điều kiện chính trị. Cụ thể là đóng băng ý định gia nhập NATO, kể cả cuộc trưng cầu dân ý về vấn đề này. Ukraine cũng cam kết để yên cho hoạt động của hạm đội Nga đóng ở Sevastopol theo một thoả thuận ký đến năm 2017, và sau đó, có khả năng sẽ gia hạn thêm thoả thuận này. Đồng thời Ukraine cũng sẽ không nâng phí trung chuyển đã qui định cho khí đốt Nga bán cho châu Âu đi qua lãnh thổ Ukraine.

Ngoài ra, Ukraine còn nhận được những khoản “đền bù” khác như tái xuất khẩu năng lượng điện Ukraine vào Nga (bị đình hoãn từ 1-7-2005), hợp tác với Nga cung cấp điện cho Moldova; Nga bãi bỏ các hạn chế quanh việc nhập các sản phẩm sữa và thịt từ Ukraine. Kiev cũng được hứa sẽ phục hồi lại việc sản xuất hàng loạt máy bay AN-124 và hợp tác trong lĩnh vực vũ trụ…

Theo như lời của thủ tướng M. Fradkov, cuộc gặp giữa ông và thủ tướng Yanukovich đã phục hồi lại quan hệ “đối tác chiến lược” giữa hai nước. Thực tế có thể thấy công thức "cả hai cùng thắng” trong cái bắt tay lần này: Nga tạm tìm được một sự ổn định chính trị nhất định ở láng giềng phía tây khi Ukraine đóng băng “vấn đề gia nhập NATO”, chưa kể Ukraine cũng cam kết sẽ không “chọc gậy” việc Nga gia nhập WTO (như Nga đang gặp với Gruzia).

Về phần Ukraine, thủ tướng Viktor Yanukovic chứng minh được khả năng thiết lập những quan hệ xây dựng với Nga từng bị trục trặc bởi “chính phủ cam”. Tuy nhiên, ông cũng phải lượng định phản ứng của phe đối lập, những người sẽ chỉ trích ông đổi những lợi ích chiến lược (xích gần NATO) lấy những thoả thuận ngắn hạn, bởi giá khí đốt biết đâu sẽ bị xem xét lại.