Phóng to

Thompson phát biểu với báo chí tại Lầu năm góc ngày 4-12-1969. Ảnh: AP

TTO - Hugh Thompson, cựu phi công Mỹ đã dũng cảm cứu sống những người dân Việt Nam trong vụ thảm sát Mỹ Lai năm 1968 đã được đưa về nơi an an nghỉ cuối cùng vào thứ tư 11-1 với nghi thức danh dự của quân đội.

Thompson qua đời ở tuổi 62 vì bệnh ung thư tại bệnh viện Alexandria nam Louisiana hôm 6-1 vừa qua.

Ngày 16-3-1968, Thompson và hai thành viên trong đội bay là Larry Colburn và Glenn Andreotta đã chống lại việc lính Mỹ giết chết người dân vô tội ở làng Mỹ Lai và khu vực lân cận. Họ đã đáp trực thăng giữa lính Mỹ và những người dân Việt Nam để giúp những người vô tội chạy trốn khỏi vụ thảm sát, đồng thời ngăn cản những đồng đội giết thêm người. Họ đã thành công trong việc cứu sống hàng chục người dân.

Larry Colburn tham gia vào đám tang của người cựu đồng đội mình khẳng định: “Hugh giải quyết được các vấn đề. Mỹ Lai là một vấn đề. Chiến tranh là một vấn đề. Hugh đã giải quyết vấn đề Mỹ Lai không bằng tiếng súng”.

Năm 1998, quân đội Mỹ tôn vinh ba cựu binh này và phong tặng họ huân chương cao quý Soldier's Medal. Trong đó truy tặng cho Andreotta, ông này đã tử trận trong trận chiến ba tuần sau vụ Mỹ lai.

Ít nhất 504 người dân Việt Nam vô tội đã bị lính Mỹ giết chết trong vụ thảm sát Mỹ Lai trong đó có có 210 trẻ em chưa được 13 tuổi.

Một tướng Mỹ mô tả vụ thảm sát như là một trong những chương tồi tệ, đáng xấu hổ nhất trong lịch sử của quân đội Mỹ.

Tại cuộc họp báo vào năm 1994 nói về vụ thảm sát này ở trường đại học News Orlean, Thomson nhớ lại: “Hôm ấy là một trong những ngày buồn nhất trong cuộc đời của tôi. Khắp nơi quanh chúng tôi, vương vãi xác chết của người dân vô tội”.

Thời gian đầu chỉ huy quân đội Mỹ đã cố che giấu vụ thảm sát và chỉ đến tháng 9-1969, xuất hiện những cáo buộc đối với trung uý William Calley - người chỉ huy binh đoàn trực tiếp tham gia vụ thảm sát.

Sự kiện này được công chúng biết rộng rãi vào tháng 11-1969, khi nhà báo Seymour Hersh cho phát hành những chứng cứ đầu tiên của vụ thảm sát.

Bị đưa ra xét xử vào năm 1970, chỉ một mình trung uý Calley nhận án phạt mặc dù ông khẳng định rằng nhận lệnh của cấp trên trong vụ giết nguời này. Ông bị kết án chung thân, nhưng được thả vào năm 1974, theo yêu cầu của Tổng thống Richard Nixon.