UBND xã có được tự ý thu hồi và cấp cho người khác? Nếu được thì Luật hợp tác xã và Luật hành chính có khác nhau? Quyền hạn của UBND xã, của hợp tác xã và quyền hạn của người dân được thể hiện thế nào?

Kieu Huu Phung

- Luật sư Nguyễn Văn Hậu trả lời:

Về vấn đề xử lý vốn góp của xã viên là giá trị quyền sử dụng đất (QSDĐ) khi hợp tác xã giải thể thì Luật hợp tác xã cũng quy định phải tuân theo pháp luật về đất đai, do đó không hề có sự mâu thuẫn nào giữa hai luật về vấn đề này.

Theo quy định tại Điều 109 nghị định 181/2004/NĐ-CP ngày 29-1-2004 của Chính phủ về thi hành Luật đất đai thì khi hợp tác xã giải thể, đất do xã viên góp quyền sử dụng vào hợp tác xã thì quyền sử dụng đất là tài sản của hợp tác xã và được xử lý theo điều lệ của hợp tác xã hoặc nghị quyết đại hội xã viên. Nhà nước không thu hồi đất này.

Như vậy, đất mà xã viên góp vào hợp tác xã sẽ được trả lại cho xã viên đã góp hay chia cho các xã viên khác hay được dùng vào mục đích khác sẽ được thực hiện dưa vào điều lệ của hợp tác xã hoặc nghị quyết của đại hội xã viên. Nếu hợp tác xã không thực hiện đúng theo điều lệ của hợp tác xã hoặc nghị quyết của đại hội xã viên mà giao đất cho người khác thì xã viên có thể căn cứ theo văn bản này để đòi lại QSDĐ đã được giao cho mình.

Trường hợp đất góp vào hợp tác xã nông nghiệp theo quy định của điều lệ hợp tác xã nông nghiệp bậc cao đã được Nhà nước giao cho người khác sử dụng theo các chính sách ruộng đất trước ngày 15-10-1993 thì theo quy định của pháp luật đất đai, Nhà nước không thừa nhận việc đòi lại đất và không xem xét giải quyết khiếu nại về việc đòi lại đất (điểm c khoản 1 Điều 4 nghị định 181/2004/NĐ-CP).

Bạn cần lưu ý là Nhà nước không xem xét lại, không thừa nhận việc đòi lại nhà đất mà Nhà nước đã quản lý, bố trí sử dụng trong quá trình thực hiện các chính sách về quản lý nhà đất và chính sách cải tạo xã hội chủ nghĩa liên quan đến nhà đất đã ban hành trước ngày 1-7-1991 (Điều 1 nghị quyết số 23/ 2003/QH11 ngày 26-11-2003 của Quốc hội về nhà đất do Nhà nước đã quản lý, bố trí sử dụng trong quá trình thực hiện các chính sách quản lý nhà đất và chính sách cải tạo xã hội chủ nghĩa trước ngày 1-7-1991).