Phóng to
Bệnh nhân viêm da do Demodex - Ảnh: P.ANH

Khi đến khám, Ch. được chẩn đoán viêm da tiếp xúc do mỹ phẩm và điều trị vài đợt với thuốc bôi chứa hydrocortisone (corticoid dạng nhẹ ). Bệnh không đỡ, bề mặt da xuất hiện nhiều mụn mủ nhỏ, cảm giác châm chích nhiều hơn. Bệnh nhân được cạo vảy da làm xét nghiệm, kết quả có Demodex.

Tương tự, bệnh nhân Đ.T.Th, 40 tuổi, ở quận Ngũ Hành Sơn, Đà Nẵng, bị nám, da mỏng, dãn mạch kèm nhiều mụn mủ ở nang lông, da thô ráp. Chị dùng kem trộn, kem sâm và kem vitamin E không rõ nguồn gốc gần hai năm. Soi tươi vảy da tại tổn thương có Demodex.

Hiện nay, số lượng bệnh nhân nhiễm Demodex ngày càng nhiều, điều trị không khó nhưng việc chẩn đoán chậm làm bệnh diễn tiến nghiêm trọng, gây mất thẩm mỹ và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Những bệnh nhân viêm da do Demodex phần lớn là phụ nữ, từng dùng mỹ phẩm trôi nổi kéo dài hoặc bôi thuốc điều trị bệnh da có corticoids lâu ngày.

Viêm da do Demodex là bệnh gây nên bởi Demodex - một loài côn trùng chân khớp, ký sinh tạm thời ở nang lông tuyến bã người và động vật. Ở người khỏe mạnh, Demodex chỉ gây bệnh khi tập trung với số lượng lớn trên vảy da và nang lông. Có hai loài Demodex ngoại ký sinh gây bệnh trên người là Demodex folliculorum và Demodex brevis. Demodex hút chất dinh dưỡng từ chân lông và phá hủy tế bào biểu bì làm nang lông dãn rộng. Lượng Demodex xâm nhập nhiều hình thành những nút sừng đóng trên nang lông gây giảm bài tiết chất bã, tạo vảy da, làm da thô ráp, bong vảy.

Phóng to

Hình ảnh Demodex dưới kính hiển vi

Bệnh viêm da do Demodex có ba thể chính:

+ Viêm nang lông dạng vảy phấn (thể nhẹ nhất): thương tổn là đám da đỏ, bề mặt có những vảy da, nút sừng ở nang lông, bệnh nhân có cảm giác châm chích như con gì bò.

+ Viêm da Demodex dạng trứng cá đỏ.

+ Trứng cá đỏ thể u hạt (thể này ít gặp, thường ở những người suy giảm miễn dịch).

Hai thể đầu thường gặp ở những người sử dụng thuốc hoặc mỹ phẩm chứa corticoids dài ngày. Thời gian gần đây tình trạng phụ nữ dùng mỹ phẩm trôi nổi, không rõ xuất xứ làm trắng da, trị nám hoặc trị mụn trứng cá trở nên phổ biến. Thành phần chính của các mỹ phẩm này là corticoids - tác nhân gây teo da, dãn mạch, phát ban dạng trứng cá (từng được đề cập trên báo Tuổi Trẻ) và bệnh viêm da do Demodex.

Bệnh viêm da do Demodex thường chưa được chú ý, đa số bệnh nhân bị bỏ sót, không được chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời nên gây mất thẩm mỹ, thiếu tự tin trong giao tiếp hằng ngày.

Tóm lại, bạn chớ dùng mỹ phẩm không rõ nguồn gốc hoặc thuốc bôi không có chỉ định của bác sĩ da liễu. Nếu có các triệu chứng nghi ngờ bệnh viêm da do Demodex, bạn đến bệnh viện hoặc các phòng khám chuyên khoa da liễu có uy tín để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.