09/03/2004 16:29 GMT+7

Chứng kiến một vụ nổ sao Neutron

PHỤNG CÁC (Theo Gsfc.nasa)
PHỤNG CÁC (Theo Gsfc.nasa)

TTO - Các nhà khoa học tại Viện Vật lý học thiên thể lý thuyết Canada và NASA đã được chứng kiến một sự kiện vô tiền khoáng hậu: một sao Neutron có đường kính 10 dặm (16 km) phát nổ. Sự kiện này đã được ghi lại không sót một chi tiết nào bằng dụng cụ quang phổ của NASA Rossi X-ray Timing Explorer.

WB6srzs5.jpgPhóng to
TTO - Các nhà khoa học tại Viện Vật lý học thiên thể lý thuyết Canada và NASA đã được chứng kiến một sự kiện vô tiền khoáng hậu: một sao Neutron có đường kính 10 dặm (16 km) phát nổ. Sự kiện này đã được ghi lại không sót một chi tiết nào bằng dụng cụ quang phổ của NASA Rossi X-ray Timing Explorer.

Sao Neutron này có tên là 4U 1820-30, cách Trái Đất 25.000 năm ánh sáng và năng lượng từ các vụ nổ lớn xảy ra trên bề mặt ngôi sao này phát ra trong 3 giờ bằng năng lượng Mặt Trời phát ra trong 100 năm, tỏa sáng cả một vùng tạo điều kiện cho các nhà khoa học theo dõi sát sao sự kiện này.

Trước mắt họ, sao Neutron là hệ thống 2 sao (binary system), khí từ sao đồng hành “rót” sang sao neutron do lực hút từ sao neutron khá lớn. Đường xoắn khí có dạng trôn ốc tạo thành cái mà các nhà khoa học gọi là “đĩa bồi” (accretion disk). Sau khi bị “uốn cong” do vụ nổ thì cái “đĩa” chậm chạp khôi phục lại hình dạng ban đầu của nó trong khoảng 1.000 giây.

Các vụ nổ như trên là kết quả của sự bồi tụ. Khi vật chất trên sao đồng hành được “rót” sang sao neutron, chúng tích tụ thành một lớp cao 10 – 100 m gồm phần lớn là helium. Sự hòa trộn của helium cùng với carbon và các nguyên tố nặng khác đã giải phóng một lượng năng lượng khổng lồ và tạo ra các vụ bùng nổ tia X mạnh mẽ có năng lượng lớn hơn năng lượng của ánh sáng có thể nhìn thấy được rất nhiều. Các vụ nổ như thế xảy ra vài lần trong một ngày trên sao Neutron và kéo dài khoảng 10 giây.

Các nhà khoa học cho rằng dụng cụ Rossi Explorer đã làm tốt nhiệm vụ của mình. Nó cung cấp khá chính xác các thông số về phổ flourescence, nhiệt độ, gia tốc và vị trí của nguyên tử sắt (Fe) trên sao Neutron từng giây một. Tổng hợp các thông tin đó, các nhà khoa học có thể hiểu thêm về “đĩa bồi”, hiện tượng mà trước đây họ chưa nắm rõ và nó sẽ bị biến dạng như thế nào khi bị ảnh hưởng bởi các vụ nổ nhiệt hạch.

Trình tự các vụ nổ được ghi lại không sót một chi tiết nào bằng dụng cụ quang phổ của NASA Rossi X-ray Timing Explorer (xem từ trái sang phải, trên xuống):

JW7DEx8x.jpgPhóng to e48ySJx0.jpg
5RyvVviH.jpgPhóng to KyTDXf3L.jpg
BagFxyib.jpgPhóng to WtKB9ava.jpg
PHỤNG CÁC (Theo Gsfc.nasa)
Trở thành người đầu tiên tặng sao cho bài viết 0 0 0
Bình luận (0)
thông tin tài khoản
Được quan tâm nhất Mới nhất Tặng sao cho thành viên