Mỹ - Trung nói gì trước khi gặp nhau?Châu Á tìm sự cân bằng Mỹ - Trung Xem bản tin tiếng Anh

Chuyến thăm từ ngày 18 đến 21-1 của Chủ tịch Trung Quốc Hồ Cẩm Đào, chuyến thăm đầu tiên của ông dưới thời Tổng thống Mỹ Barack Obama, sẽ đưa ông tới Washington rồi đến Chicago. Theo AFP, tối 18-1 ông Obama tiếp ông Hồ Cẩm Đào trong một bữa tiệc ở Nhà Trắng. Ngày 19-1, hai bên hội đàm chính thức và mở quốc yến.

Phóng to

Cờ Mỹ và Trung Quốc trước cửa Nhà Trắng - Ảnh: AFP

Chuyến đi của nhà lãnh đạo Trung Quốc đã được dọn đường bằng hàng loạt chuyến đi con thoi trước đó giữa Washington và Bắc Kinh, bao gồm cả chuyến thăm gần nhất của Bộ trưởng quốc phòng Mỹ Robert Gates nhằm bình thường hóa quan hệ quân sự Mỹ - Trung.

Thế nhưng, nghị trình đầy ắp giữa hai nhà lãnh đạo của hai cường quốc hàng đầu thế giới này cùng nhiều tuyên bố thiện ý trước đó sẽ không khỏa lấp nổi những khác biệt lớn giữa hai bên.

Các vấn đề an ninh - quân sự trên bán đảo Triều Tiên, Mỹ bán vũ khí cho Đài Loan, vấn đề biển Đông... đang gây ồn ào, nhưng chắc hẳn kinh tế - thương mại sẽ là chủ đề trọng tâm trong các cuộc thảo luận Mỹ - Trung.

“Tăng trưởng Mỹ vẫn đang yếu ớt, tỉ lệ thất nghiệp trên 9% nên đương nhiên các vấn đề kinh tế sẽ đóng vai trò chủ chốt trong các cuộc thảo luận” - trang CNN Money dẫn lời chuyên gia Nicholas Lardy thuộc Viện kinh tế quốc tế Peterson ở Washington nhận định.

Nóng bỏng nhất vẫn là vấn đề tỉ giá đồng nhân dân tệ. Tuần trước, Bộ trưởng tài chính Mỹ Timothy Geithner lại kêu gọi Bắc Kinh nâng giá đồng nhân dân tệ, thắt chặt luật bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ và mở cửa thị trường đối với sản phẩm Mỹ.

Đổi lại, ông Geithner cam kết Washington sẽ mở cửa để Bắc Kinh tiếp cận hàng công nghệ cao của Mỹ, cũng như mở rộng các cơ hội thương mại và đầu tư tại Mỹ cho Trung Quốc. Ngày 18-1, hàng loạt nghị sĩ Mỹ đã kêu gọi quốc hội thông qua luật trừng phạt Trung Quốc nếu Bắc Kinh tiếp tục giữ giá đồng nhân dân tệ ở mức thấp.

Tuy nhiên, các nhà quan sát cho rằng sẽ không có đột phá đáng kể nào sau cuộc gặp giữa ông Hồ Cẩm Đào và ông Obama. Cũng có một vài chủ đề mà hai bên có thể tìm được tiếng nói chung. “Cuộc cải cách hệ thống tài chính quốc tế là một trong những chủ đề có thể mang lại sự thỏa thuận nào đó” cũng như “G-20 hay đầu tư qua lại” - Jean - Pierre Cabestan, Trường đại học Tin lành Hong Kong, dự báo. Nhưng “trong rất nhiều chủ đề thương mại sẽ có một cuộc chiến kinh tế thật sự, với những xu hướng bảo hộ từ cả hai phía”.

Chính quyền Trung Quốc vẫn e ngại đồng nhân dân tệ tăng giá quá nhanh sẽ ảnh hưởng đến xuất khẩu của mình và do vậy sẽ tác động đến cuộc sống của hàng chục triệu người lao động Trung Quốc. Một thỏa thuận về quyền sở hữu trí tuệ cũng khó xảy ra. Dù vậy, dự kiến trong chuyến thăm của ông Hồ Cẩm Đào, các doanh nghiệp hai nước sẽ ký nhiều hợp đồng trị giá hàng chục tỉ USD. Mỹ đang thuyết phục Trung Quốc mua máy bay Boeing, phụ tùng xe hơi, hàng nông sản, thịt bò...

Nguồn tin Tân Hoa xã cho biết một phái đoàn thương mại Trung Quốc đã ký sáu hợp đồng trị giá 600 triệu USD với các công ty Mỹ ở Houston.

Về vấn đề CHDCND Triều Tiên, hai nhà lãnh đạo cũng có thể tìm được một sự thống nhất nhất định, như Shi Yinhong - Trường đại học Nhân Dân - nhận định, khi Bắc Kinh rõ ràng đã có can thiệp để hạ nhiệt nước đồng minh này của mình.

“Hai bên sẽ tìm cách thúc đẩy càng sớm càng tốt cuộc đàm phán sáu bên” về chương trình hạt nhân của Bình Nhưỡng - ông dự báo. Thế nhưng, ngay cả khi Mỹ và Trung Quốc “cùng chia sẻ quan điểm có nhiều lợi ích trong hợp tác hơn là thù nghịch” như Jia Qinguo - Trường đại học Bắc Kinh - nhận xét thì tương quan quyền lực đã thay đổi.