Phóng to

Dưới lòng Paris là một thế giới khác, một biên giới khác

TTCN - Paris - kinh đô Ánh sáng - đang ẩn giấu một thành phố của bóng tối, một hệ thống đường hầm ngầm dưới mặt đất từng là chỗ trú ẩn của bọn đạo tặc, buôn lậu và của cả các vị thánh, đó còn là nơi chứa hài cốt của khoảng 6 triệu người dân Paris.

Ngày hôm nay, cái mê lộ bí hiểm này lại là nơi xuất hiện những linh hồn sống, từ những người trẻ tuổi muốn phiêu lưu cho đến những nhà thám hiểm đô thị muốn dựng lên một biên giới mới dưới lòng đất. Gần đây cảnh sát Pháp đã khám phá một rạp chiếu phim ngầm với đầy đủ quầy rượu, dịch vụ điện thoại… Nhưng đó chỉ là một phần nhỏ của thế giới ngầm đang phát triển bên dưới Paris.

Có khoảng 185 dặm đường hầm và hành lang ngầm đan xen dưới lòng Paris, hầu hết làm bằng những khối đá vôi cổ từng được dùng để xây dựng thủ đô nước Pháp. Ngoài ra còn có hệ thống dây cáp điện và điện thoại chằng chịt dưới lòng đất.

Ở khu vực sâu nhất, khoảng hơn 30m, là những hầm mộ, chứa hài cốt lâu đời của những nghĩa trang quá tải. Một phần những hầm mộ này được mở cửa công khai, nhưng đi vào chốn yên nghỉ của thành phố bóng tối này được coi là bất hợp pháp và có thể độc hại cho sức khỏe nữa.

Phóng to

Không là nơi dành cho kẻ yếu bóng vía!

Không dành cho những người yếu tim

Đây không phải là chuyến đi dành cho những người yếu tim. Lối đi là con dốc tối om, xuyên qua cái cửa chỉ một người chui lọt để bước xuống những bậc thang. Bên trong, một mê cung màu cát gồm những phòng trưng bày, những hốc tường và vô số ngóc ngách dần hiện ra. Những cái hốc ma quái ấy dường như dẫn đến tận trung tâm trái đất và người ta phải lội lõm bõm trong bùn hay trườn đi trong những đường hầm chật hẹp.

“Paris là một thánh địa” - nhà thám hiểm dưới mặt đất Lazar Kunstmann nói. Ông là người phát ngôn cho nhóm đang làm một cuốn phim từ tháp Eiffel nhìn xuống, dọc theo sông Seine. Ông cho biết có bảy điểm quay dưới mặt đất nhưng không chịu tiết lộ chi tiết. Trong bóng đêm vĩnh cửu dưới lòng đất Paris, giữ bí mật là điều hết sức quan trọng, thậm chí linh thiêng, tạo nên một thứ văn hóa khác hẳn với những luật lệ và tên gọi riêng.

Rơi vào lòng đất, những giai tầng xã hội dần dần tan biến và “có cảm giác như mình đang có hai cuộc đời” - theo Partick Aalk, một nhà nhiếp ảnh đã có hơn hai thập niên kinh nghiệm khảo sát đô thị dưới sâu thẳm của Paris.

Giống như những gì cô bé Alice của Lewis Carroll đã khám phá khi cô rơi vào một cái hang thỏ, những người đi dưới lòng đất luôn sợ hãi, cảnh giác, chờ đợi điều sắp xảy ra. Nhưng thay vì một tiệc trà với Mad Hatter như trong truyện Alice ở xứ thần tiên, nơi đây là cuộc gặp gỡ của ánh đèn flash trong những căn phòng bằng đá ẩm ướt, mốc meo với những cái tên gọi cũng đầy bí hiểm như “Hầm chứa” hay “Phòng Z”.

Phóng to

Nghĩa trang cổ này đã có từ mấy trăm năm trước dưới lòng đất

Kẻ mới đến xả rác và vẽ bậy

Cái thế giới kỳ lạ này đang ngày càng bị biến dạng bởi những kẻ mới đến vẽ bậy trên tường hoặc vứt vỏ lon bia bừa bãi, thậm chí một số căn phòng bằng đá đã bị phủ đầy sơn. Cảnh sát trưởng phụ trách khu vực ngầm của Paris, ông Luc Rougerie, lo sợ rằng những kẻ ham vui thế hệ mới này đang có chiều hướng xung đột với những nhà thám hiểm đô thị vốn xem thế giới ngầm này như một phần di sản của Paris. Rougerie nói: “Đó là một môi trường đang trở nên hỗn tạp… với những người đang đối nghịch nhau”.

Những tác nhân phá hoại này đã ám ảnh thế giới ngầm của Paris từ nhiều thập niên, nhưng mãi đến ngày 23-8 vừa qua cảnh sát mới khám phá ra một rạp chiếu phim do một nhóm dân phiêu lưu của đô thị, tự mệnh danh là “Dân Mexico xuyên lỗ” thành lập và từ đó mới thấy được cuộc sống ngầm bên dưới Paris này phức tạp đến mức nào.

Trong rạp chiếu phim có chỗ cho khoảng 30 người ngồi trên những băng ghế đẽo từ đá và được lát gỗ, theo Kunstmann. Có cả một quầy rượu, một nhà hàng và một số phòng phụ dùng vào việc riêng tư trong rạp. Một nhà vệ sinh trong rạp thấm nước từ khu vườn Trocadero phía trên, còn điện được truyền xuống bằng dây bọc quanh dây cáp của công ty điện lực nhà nước, “Vấn đề là đừng để lại dấu vết trên đồng hồ điện”.

Theo Kunstmann, rạp chiếu phim này được tân trang từ một nhà hát thô sơ xây dựng ba năm trước đó.

Phóng to

Có khoảng 6 triệu người Pháp được chôn dưới lòng Paris

Cảnh sát kinh ngạc

Cảnh sát trưởng Rougerie thừa nhận: “Chúng tôi quả đã ngạc nhiên khi tìm ra rạp chiếu phim ngầm này”. Một nơi khác được phát hiện dù không gây chấn động bằng vụ tìm ra rạp chiếu phim nhưng lại khiến người ta lo lắng hơn. Địa điểm đó được phát hiện dọc theo những con phố, bên dưới nhà ngục Sante được canh giữ nghiêm ngặt. Nơi đây nhiều đường hầm có thời bị đóng kín nay đã được mở lại một phần. Nhiều người lo sợ rằng tù nhân nhà tù Sante có thể âm mưu vượt ngục hoặc tệ hơn, bọn khủng bố có thể lọt vào khu vực ngầm này để đặt bom.

Catherine Briquet, người phát ngôn luật pháp của cảnh sát Paris, tuyên bố: “Chúng tôi nghĩ rằng việc đi xem một hành lang cổ dưới mặt đất cũng bình thường thôi. Không hề có bắt bớ gì cả”. Nhưng Rougerie lại cảnh báo về những nguy hiểm do không khí loãng bên trong các hầm ngầm có thể gây nôn mửa. Ông còn đưa ra những trường hợp có người rơi xuống những cái giếng sâu hơn 10m hay bị lạc giữa mê cung dưới lòng đất. Và có cả những cái chết không báo trước.

Những hầm mộ dưới lòng Paris đã từng là cảm hứng của nhiều nhà văn, từ Victor Hugo của Nhà thờ Đức bà Paris đến Gaston Leroux của Con ma trong nhà hát – những ma quái ẩn núp trong cái mê cung địa ngục dưới lòng đất Paris. Còn nhà nhiếp ảnh Aalk thì nói: “Khi bạn bước xuống, bạn đi vào quá khứ của thành phố”.

Nơi ẩn giấu lịch sử lâu đời

Qua nhiều thời đại, những hầm mộ đã là nơi dung chứa nhiều số phận. Vào thế kỷ 13, những tên cướp ẩn nấp bên dưới lâu đài Vauvert, bây giờ là vườn Luxembourg, và các thầy phù thủy đã cử hành những buổi lễ huyền bí nơi đây khi xảy ra trận dịch năm 1348.Theo tác phẩm Lịch sử bí mật của Paris dưới lòng đất của Simon Lacordaire, vị thánh bổn mệnh của nước Pháp St. Denis đã nói đến những buổi lễ trong hầm mộ trong thời giáo dân bị bức hại.

Trong Thế chiến II, quân kháng chiến cũng đã ẩn nấp trong hệ thống đường hầm này. Nhưng bây giờ thì những tên du thủ du thực đang ám ảnh thế giới ngầm. Theo cảnh sát trưởng Rougerie, nhiều người đã bị bắt quả tang ăn cắp dây cáp điện thoại để bán phế liệu. Có người còn bị bắt khi mang những bộ hài cốt lâu đời ra khỏi hầm mộ.

Vào khoảng hai thập niên trước đây, người ta cho rằng có 300 lối đi xuống các hầm mộ và hầu hết đã bị bịt kín, nhưng nhiều lối đi mới đã được những tay thám hiểm xông xáo tìm ra. Khi được hỏi hiện nay có bao nhiêu lối ra khỏi thế giới ngầm này, cảnh sát trưởng Rougerie thú nhận: “Có những lối đi tôi biết và những chỗ tôi không thể biết được”.