Vai trò của giới tính

Phóng to

Hoạt động của con người sẽ có thuận lợi hơn nếu như có mối quan hệ cân bằng, hài hoà với người khác giới.

Cảm xúc giới tính có thể tạo nên mối quan hệ yêu đương nam nữ lành mạnh, dẫn đến tình yêu hạnh phúc. Mặt khác, những cảm xúc giới tính cũng có thể ảnh hưởng xấu đến nhân cách, kích thích những nhu cầu sinh lý mang tính bản năng, tạo nên những “thèm khát” dục vọng, những thói hư tật xấu, sự ăn chơi sa đoạ của con người.

Giới tính cũng chi phối những hành vi, cử chỉ, tư thế, tác phong, nếp sống của con người. Những đặc điểm giới tính về sinh lý, tâm lý làm cho hành vi, cử chỉ, tư thế, tác phong, nếp sống của nam có nhiều có nhiều đặc điểm khác biệt so với nữ: khác biệt trong dáng điệu, cách đi đứng, thói quen trong sinh hoạt, “lời ăn tiếng nói” và thể hiện rất đa dạng, phụ thuộc vào phong tục, tập quán, đạo đức xã hội.

Giới tính làm cho quan hệ giao tiếp giữa hai người khác giới khác hẳn quan hệ giao tiếp giữa hai người cùng giới. Do những đặc điểm giới tính, do những quy ước xã hội, giữa nam và nữ thường có một khoảng cách nhất định. Khoảng cách này rộng hay hẹp tuỳ thuộc mối quan hệ giữa hai người.

Nếu là mối quan hệ quen biết, bạn bè, thì khoảng cách khá lớn (đối xử với nhau theo đúng phép xã giao mà xã hội đã quy ước); nếu là mốI quan hệ tình yêu hay vợ chồng thì khoảng cách này nhỏ hơn nhiều (cư xử thân mật, âu yếm, gần gũi…). Nhờ có sự khác biệt giới tính mới có mối quan hệ tình yêu lành mạnh, vợ chồng hạnh phúc.

Giới tính có mối quan hệ mật thiết với đạo đức và phong tục, tập quán xã hội. Đạo đức và phong tục, tập quán xã hội chi phối những biểu hiện của giới tính, ngược lại, giới tính lại góp phần hình thành phong tục tập quán, đạo đức.

Nhiều biểu hiện, nhiều đặc điểm của giới tính được coi là yếu tố của đạo đức, trở thành phong tục tập quán của xã hội, hoặc góp phần tạo nên những phẩm chất đạo đức, những nếp sống văn hoá xã hội nhất định. Những phẩm chất đạo đức, nếp sống văn hoá xã hội này lại chi phối hành vi cư xử của con người về phương diện giới tính.

Giới tính còn ảnh hưởng đến toàn bộ hoạt động của con người trong xã hội. Những đặc điểm giới tính quy định hoặc chi phối phạm vi hoạt động, lĩnh vực hoạt động và phần nào chi phối hiệu quả hoạt động của con người.

Trong xã hội, có những lĩnh vực hoạt động mà nam giới dễ đạt hiệu quả cao hơn và ngược lại, có những công việc phù hợp với nữ hơn. Do sự khác biệt giới tính không mang tính chất loại trừ nhau, đối lập nhau, mà phối hợp bổ sung cho nhau, nên hoạt động của con người sẽ có thuận lợi hơn nếu như có mối quan hệ cân bằng, hài hoà với người khác giới.

Giới tính tạo nên những cảm xúc đặc biệt khi có sự giao tiếp trực tiếp giữa hai người khác giới. Giới tính có quan hệ mật thiết đến đạo đức, phong tục tập quán xã hội. Giới tính ảnh hưởng đến toàn bộ hoạt động của con người trong xã hội. Giáo dục giới tính là một bộ phận quan trọng của việc giáo dục nhân cách con người, một bộ phận của giáo dục nói chung, giáo dục đạo đức nói riêng.

Những đặc điểm giới tính ảnh hưởng đến sự phát triển tính cách, nhất là tính độc đáo của tính cách. Nói cách khác, giới tính là cơ sở tự nhiên của cá tính con người, những đặc điểm giới tính là tiền đề, là yếu tố góp phần tạo nên những phẩm chất nhân cách hoặc những đặc điểm cá tính.

Trên cơ sở của giới tính cần có sự phân công lao động thích hợp trong xã hội, trong gia đình, phải có sự giúp đỡ lẫn nhau của hai giới. Mỗi giới đều có những quan hệ với giới kia, không thể tồn tại bình thường nếu như chỉ có một giới. Đó là một trong những cơ sở khoa học của sự bình đẳng nam nữ.

Bản chất của giáo dục giới tính

Vấn đề giới tính và giáo dục giới tính đã được xem xét từ lâu. Vào thời kỳ tiền khoa học, người ta xem xét giới tính và giáo dục giới tính theo quan điểm của tôn giáo và đạo đức thời đó. Vào thời kỳ này, việc giáo dục giới tính cho trẻ em ít nhiều được chính thức hoá. Người ta chú ý dạy dỗ cho các em gái theo mô hình giống bà và mẹ, còn dạy dỗ các em trai theo mô hình của ông và bố.

Ở một số nước phương Đông (Trung Quốc, Nhật Bản…), người ta căn dặn các em gái phải phục tùng bố mẹ, vợ phải phục tùng chồng, phụ nữ goá bụa phải phục tùng con trưởng…Trong quan hệ nam nữ phải tuân thủ nghiêm ngặt lời dạy “nam nữ thụ thụ bất thân”…

Ở thế kỷ 19, tính xác thịt và tình dục bị cấm kỵ một cách gay gắt. ở Anh và Đức, người ta chú ý đến giáo dục cho trẻ rằng khi ngồi không được đưa đẩy chân, không đá chân dưới gầm bàn, người lớn hoàn toàn không nói đến cuộc sống tình dục với trẻ em.

Vào đầu thế kỷ 20, nhu cầu giáo dục giới tính được chú ý và đề cao, ở nhiều nước phương Tây và sau đó ở Mỹ, người ta tiến hành giáo dục giới tính và nghiên cứu việc giáo dục giới tính. Tình dục được coi là một quyền tự do của con người, là quyền bình đẳng giữa nam và nữ, là trách nhiệm đạo đức của công dân đối với xã hội. Người ta cho rằng cần phải tiến hành giáo dục giới tính trong nhà trường trên cơ sở khoa học và cần giáo dục giới tính ngay từ tuổi mẫu giáo.

Hiện nay, còn có nhiều quan điểm khác nhau về giáo dục giới tính, về nội dung và phương pháp giáo dục giới tính, nhưng tất cả đều thống nhất một quan niệm: cần giáo dục giới tính cho thế hệ đang lớn lên. Vần đề là lựa chọn nội dung cho thích hợp, xác định thời điểm bắt đầu tiến hành ở nhà trường cho phù hợp với đặc điểm của từng nước, từng dân tộc.

Ở nước ta, việc giáo dục giới tính nước ta hầu như bị né tránh, ít được chú trọng nghiên cứu và tổ chức giáo dục một cách hệ thống, có căn cứ khoa học. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, việc giáo dục giới tính đã được chú ý đẩy mạnh.

Giáo dục giới tính là một nội dung mới cần giáo dục cho học sinh, việc đưa nội dung giáo dục giới tính vào nhà trường phổ thông là do trong thời gian gần đây, đã và đang diễn ra sự không cân đối và hài hòa giữa sự trưởng thành về mặt cơ thể của thế hệ đang lớn lên với sự trưởng thành về tâm lý của họ.

Giáo dục giới tính cho học sinh là hình thành ở họ những tiêu chuẩn đạo đức của hành vi có liên quan đến những lĩnh vực riêng tư, thầm kín nhất của đời sống con người, hình thành những quan hệ đạo đức lành mạnh giữa em trai và em gái, giữa nam và nữ.

Giáo giục giới tính là một bộ phận quan trọng của việc giáo dục nhân cách con người phát triển toàn diện. Giáo dục giới tính nhằm bồi dưỡng cho thế hệ trẻ những hiểu biết cần thiết về giới và giới tính, hình thành cho họ những phẩm chất giới tính của giới mình, hình thành ở họ thái độ và kỹ năng giao tiếp ứng xử lịch sự, văn minh trong quan hệ với người khác giới trong hoạt động và đời sống xã hội.

Giáo dục giới tính là một bộ phận của giáo dục nói chung, của giáo dục đạo đức nói riêng. Tuy nhiên, giáo dục giới tính có đặc trưng ý nghĩa và mục đích riêng của nó. Giáo dục giới tính tập trung vào khía cạnh giới tính của cá nhân, giúp cho thế hệ trẻ có thái độ, có hiểu biết và có suy nghĩ đúng đắn, lành mạnh về giới tính.

Ý nghĩa xã hội của giáo dục giới tính

Giáo dục giới tính có ý nghĩa xã hội quan trọng trên hai phương diện: Nâng cao chất lượng giống nòi và nâng cao chất lượng cuộc sống.

Giáo dục giới tính nếu được tiến hành có chất lượng từ những năm đầu tiên đến trường sẽ có những tác động sau đây:

- Sự hiểu biết của học sinh về những gì có liên quan đến giới, giới tính và những vấn đề liên quan đến tình dục, hôn nhân và gia đình có tác động định hướng cho các em trong các quan hệ với bạn bè khác giới, với các vấn đề về hôn nhân và gia đình. Nhờ đó, việc xây dựng gia đình, việc bảo đảm hạnh phúc gia đình - tế bào của xã hội sẽ được cải thiện hơn.

- Sự hiểu biết của học sinh về những vấn đề liên quan đếntuổi dậy thì, đến sinh hoạt tình dục và các bệnh lây lan qua đường tình dục sẽ định hướng cho họ vấn đề sinh đẻ được an toàn, bảo đảm để con cái khỏe mạnh.

- Những hiểu biết trên cũng có tác động định hướng cho học sinh trong việc hiểu biết, ủng hộ và hành động theo tinh thần và nội dung của chính sách dân số và kế hoạch hóa gia đình của Đảng và Nhà nước ta.