Thời của tôi, dẫu có chút thay đổi nhưng hầu hết đời sống người dân rất khó khăn, nhà cửa heo hút, đi muốn rã cặp giò mới thấy một mái nhà chập chờn khói. Chưa kể đến việc sông ngòi chằng chịt, đò ngang cách trở, cây cối um tùm khuất cả lối đi. 

Miệt thứ dần trở thành một điều gì đó heo hút, xa xôi. Thời đó mà con gái về làm dâu miệt thứ thì có bà mẹ nào mà không khóc đục mờ cả mắt.

Xứ sở buồn, heo hút đâm ra người ta phải học cách sống chung với nó. Từ nếp ăn, nếp ở đến bệnh tật đều tự tay xoay xở. Tôi nhớ cái trạm xá gần ủy ban nơi tôi sống, chỉ có đôi ba người thay phiên nhau ngồi trực bên trong những mảng tường rêu phong, xập xệ. 

Người dân xóm tôi hiếm khi đến trạm xá, trừ những trường hợp bất khả kháng. Bởi quanh nhà đâu đâu cũng là cây thuốc. Những đứa trẻ trong xóm tôi được người lớn dạy thuộc nằm lòng tên và công dụng của từng loại cây. 

Ở gần nhà tôi có ông thầy Năm chuyên lấy nọc rắn và nọc chó cắn. Cho nên thỉnh thoảng ghe xuồng hay ghé lại, nhờ thầy lấy nọc. Tôi cũng được thầy lấy nọc chó cắn mấy lần với bài thuốc gia truyền.

Tưởng chừng như xóm nhỏ của tôi mãi yên bình như thế. Với những cây thuốc quanh nhà và bài thuốc gia truyền của ông thầy Năm. Nhưng đứa cháu của tôi mắc căn bệnh lạ mà dùng biết bao cây lá quanh nhà không thể nào chống chọi được. 

Nó được chuyển lên tuyến trên bằng mấy bận đò, xe. Tin cho hay về, nó bị bệnh viêm não Nhật Bản. Căn bệnh làm cả xóm hoang mang, có người còn nói "ông bác sĩ cà chớn, thằng nhỏ có đi Nhật Bản đâu mà bị". 

Ông thầy Năm cũng lắc đầu nói "đó giờ đâu có nghe ai nói". Nhưng dần dà người xóm tôi cũng nôm na hiểu được về căn bệnh nguy hiểm đó. Xóm yên bình bỗng chốc rối ren với căn "bệnh lạ", những bà mẹ bắt đầu nhốt con trong nhà, lật giở khắp người kiểm tra từng ngóc ngách. 

Sau nửa tháng nằm viện ở thị xã Rạch Giá, cháu tôi cũng được xuất viện. Hàng xóm lần lượt kéo nhau đến thăm, hết lượt này đến lượt khác. Chị tôi phút chốc biến thành tư vấn viên trước căn bệnh lạ. 

Đoạn chị tôi nói căn bệnh này hoàn toàn có thể ngăn ngừa được bằng vắc xin, ai nấy cũng há hốc mồm. Vì ở xứ sở này, nào giờ đâu có biết "vắc xin" tròn méo ra sao? Một lần nữa chị tôi lại đứng ra giải thích cho mọi người hiểu về công dụng của vắc xin. Và những di chứng để lại của bệnh viêm não Nhật Bản. 

Chị còn biểu anh tôi phải dắt mấy đứa nhỏ trong nhà lên Rạch Giá tiêm vắc xin viêm não Nhật Bản, ngừa trước cho yên tâm. Cả gia đình đều thống nhất với ý kiến của chị tôi.

Cứ thế, nhà này đi về lại thuật cho nhà khác biết, lời hướng dẫn của bác sĩ. Mấy đứa trẻ đi tiêm về lại hỏi nhau "mày đi tiêm vắc xin chưa?". Có đứa còn khoe lần đầu tiên bị kim tiêm đâm, đau như kiến cắn thôi. 

Vậy là chẳng mấy chốc mà mấy đứa trẻ trong xóm tôi đều được tiêm vắc xin viêm não Nhật Bản. Lúc đó, tôi bỗng thấy xứ sở mình không còn xa xôi hẻo lánh nữa. Những chuyến đò đưa người xóm tôi lên Rạch Giá và khi về họ mang theo nhiều điều mới mẻ cho xứ sở của mình.

Không biết từ lúc nào, việc bảo vệ con bằng vắc xin đã trở thành việc không thể thiếu của những người dân miệt thứ. Họ không chỉ bảo vệ con mình trước bệnh viêm não Nhật Bản mà còn với nhiều căn bệnh có nguy cơ khác. Giờ đây vắc xin đã không còn là thứ gì quá lạ lẫm với những người dân miệt thứ quê tôi...

Bước qua đại dịch nhờ vắc xin

Là một phóng viên ảnh phụ trách lĩnh vực y tế, thời điểm dịch bệnh bắt đầu nhen nhóm và bùng phát tôi phải có mặt ở hầu hết các điểm nóng để truyền tải những thông tin và hình ảnh kịp thời nhất đến bạn đọc, ấn tượng những dịp nhận vắc xin COVID-19.